İspanyolları inşaat sevdası batırdı!

Casa Turca ve İspanya' nın en eski ve en büyük üniversitesi Complutense' nin davetlisi olarak Madrid'e doğru yol alırken Avrupalı liderler bir defa daha Brüksel'de ekonomik krize çare bulmak için bir araya geliyordu. İflasa hızla yaklaşan Yunanistan'ı avrodan atıp atmama konusunda çelişkili beyanatlar veren Avrupalı liderler artık kaçıncısı olduğunu unuttuğumuz geçen haftaki zirvede bir yandan Yunanistan'ı ortak para biriminin dışında tahayyül edemediklerini ifade ederken bir yandan da ülkenin Euro'dan gürültüsüz patırtısız çıkartılması için planlara başladıklarını ifşa ediyorlardı.

Madrid'de bizi 'Euro'dan çıkış' ya da bazılarının tabiriyle 'Euro'dan kaçış' tartışmaları karşıladı. Türkiye-AB ilişkilerini konuştuğumuz panele katılan El Pais'in diplomasi muhabiri Juan Carlos Sanz, Yunanistan ile İspanya'nın avrodan çıkışının aynı neticeleri doğurmayacağını, ülkesinin Avrupa'nın en büyük 5. ekonomisi olduğunu vurgulayarak anlattı. Hükmü şuydu: "İspanya ekonomisi iflas edilmesine müsaade edilemeyecek kadar büyük".

İspanyollar, ülkelerinin Euro'dan vazgeçmesinin ortak para biriminin sonu olacağını ve AB'nin buna müsaade etmeyeceğini düşünüyor. Rakamlara bakıldığında pek de haksız sayılmazlar. İspanya, Euro bölgesinin en büyük 4., AB'nin en büyük 5. ve dünyanın en büyük 13. ekonomisi. Gençler arasında yüzde 50, ortalamada yüzde 24'e varan işsizliğe rağmen kişi başına düşen gelir (30.600 $) Almanya ve Fransa'nın çok altında değil.

1999 ile 2007 arasında ortalama yüzde 3,7 büyüyen İspanya ekonomisinin 2011'de Alman ekonomisinin büyüklüğüne ulaşacağı tahminleri dahi yapılıyordu. TIME dergisinin 8 Mart 2004'teki Avrupa baskısının kapağında İspanya mucizesi vardı. Derginin kapağa uygun gördüğü başlık İspanya'yı öve öve bitiremiyordu: "Sanattan mimariye, iş dünyasından dış politikaya, mutfaktan spora İspanya dünyayı sallıyor". İspanyollar 2009'da dünyanın en büyük 8. ekonomisi olan ülkelerinin o yıllarda G-8'e davet edilmediği için kulübün diğer üyelerine kızıyormuş. Ancak 2010'da 8.liği Brezilya'ya kaptırmışlar. Peki ne oldu da İspanya ekonomisi 2007'den bu yana küçülmeye başladı, 'dünyayı sallayan' ülke, 'sallanır' hale geldi? Birkaç sene içerisinde dünyanın 8. ekonomisinden 13.lüğe geriledi?

HAYALET ŞEHİR SESENA

Düşünce kuruluşu FRIDE'nin Müdür Yardımcısı Cristina Manzano, ekonomideki depremin en temel sebebinin inşaat sektöründeki açgözlülük olduğunu düşünüyor. Şu an İspanya'da 1 milyon ev boş. İspanyol bakanlar Avrupa başkentlerini gezerek bu evleri güneşi az olan Kuzey Avrupalılara pazarlamaya çalışıyor. El Pais'teki meslektaşım İspanya'nın 1997 ile 2006 arasında her yıl 675 bin ev inşa ettiğini ve bu rakamın Fransa, Almanya ve İngiltere'de aynı dönemde inşa edilen toplamından fazla olduğunu söylüyor. FRIDE uzmanı, çarpıcı bir örnek veriyor. Madrid ile 70 km güneyindeki Toledo arasında Sesena diye yepyeni bir yerleşim alanı inşa edilmiş, 13 bin dairelik, 30 bin kişiyi ev sahibi yapacak projenin sonucunda ortaya 'hayalet bir şehir' çıkmış. Sesena'da evlerin sadece 5'te biri dolu, dünya markalarının şenlendireceği umulan koca alışveriş merkezlerinde in cin top oynuyor. Manzano, İspanyol siyasilerinin bile bile inşaat balonunun şişirilmesine müsaade ettiklerini ve radikal reformlar için cesaret gösteremediklerini düşünüyor. İspanya ile Türkiye arasında askerin siyaset üzerindeki etkisi, etnik sorunların büyüklüğü, iki ülkenin büyük imparatorlukların bakiyeleri olduğunu konuşurken, 'ekonomik mucize' ve inşaat balonu da aklımıza geliyor. Manzano, Türkiye'nin ekonomik performansının göz kamaştırdığını belirtiyor, ancak ülkesinin durumuna düşmemesi için azami dikkat uyarısı yapıyor. İnşaat yapayım, ekonomiyi canlı tutayım derken hem İstanbul'un 1500 yıllık siluetini tahrip eden hem de ölçüsüz betonlaşmayı davet eden iktidarın İspanya trajedisine yakından bakmasında fayda var.

Zaman