Diyarbakır Sur'da 1277 yapı yıkıldı!

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanları Gültan Kışanak ile Fırat Anlı, binlerce aileye yasal ve sosyal hakları konusunda danışmanlık hizmeti verecek Sur Danışma Merkezi’nde meslek örgütleri, sivil toplum kuruluşları ve muhtarlarla bir araya gelerek, bundan sonra yapılacakları tartıştı.

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültürel Miras ve Turizm Daire Başkanlığı’nın Suriçi’ndeki evlerini terk etmek zorunda kalan binlerce aileye yasal ve sosyal hakları konusunda bilgilendirmek amacıyla açtığı Sur Danışma Merkezi’nde Sur için bilgilendirme toplantısı yapıldı.

Sur Koruma ve Yaşatma Platformu’na sekretarya hizmeti de verecek Danışma Merkezi’ndeki toplantıya Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanları Gültan Kışanak ile Fırat Anlı’nın yanı sıra  Sur Belediyesi Eş Başkan Vekili Azize Değer Kutlu, Baro Başkan Vekili Ahmet Özmen, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Yardımcısı Metin Aslan, İnsan Hakları Derneği (İHD) ile Mezopotamya Hukukçular Derneği yöneticileri, TMMOB’ye bağlı odaların temsilcileri ve Sur ilçesi mahalle muhtarları katıldı.

Toplantı, Büyükşehir Belediyesi Kültürel Miras ve Turizm Daire Başkanı Nevin Soyukaya’nın Sur’un tarihi ve UNESCO’ya alınma süreciyle ilgili bilgi vermesiyle başladı. Soyukaya konuşmasında, 6 Eylül 2015’te başlayan, aralıklarla süren sokağa çıkma yasakları, operasyonların resmen tamamlandığı 10 Mart 2016 tarihinden bu yana devam eden yıkımlara değinerek, “10 Mart 2016’dan sonra devam etmekte olan 6 aylık abluka sürecinde durum tespiti yapılmadan, Kentsel Sit Alanı içerisinde kepçeler ve iş makineleri kullanılarak tescilli ve tescilli olmayan yapıların yıkıldığı, hafriyat atım çalışmalarının başlatıldığı, Koruma Amaçlı İmar Planına ve mevcuda uygun olmayan yolların açıldığı, mevcut sokakların genişletildiği, kentin özgün plan dokusunun tahrip edildiği görülmüştür.” dedi.

1277 yapının yıkıldığı tespit edildi

Suriçi bölgesinin Dünya Miras Alanı’nın tampon bölgesi olduğunu, ulusal ve uluslararası yasalara göre Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı Alan Yönetim Başkanlığı’nın alanda yürütülecek tüm çalışmalara katılması gerektiğini belirten Soyukaya, ancak sürece dahil edilmediklerinin altını çizdi. 148 hektarlık Suriçi’nin 10 hektarının tamamen yıkıldığını, yıkılan bölgelerdeki molozların kaldırılıp dümdüz alanların oluştuğunu ifade eden Soyukaya, ağustos ayında çekilen bir fotoğrafta toplamda yıkılan yapı sayısının 1277 olduğu tespit ettiklerini açıkladı.

Danışma merkezi teknik destek sunacak

Ardından konuşan Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Fırat Anlı, Sur Danışma Merkezi’nde Suriçi için bundan sonra neler yapılacağını tartışmak üzere toplandıklarını kaydetti. Sur’dan göç eden ve hala geri dönememiş insanların olduğuna dikkat çeken Anlı, göç etmek zorunda kalan vatandaşlar için yasal ve sosyal hakları konusunda mutlaka bir çalışma yapılması gerektiğini söyledi. Sur Danışma Merkezi’nin yardım ya da ihtiyaçların giderildiği mekan olarak öngörülmediğini, yardımlarının ayrıca zaten sürdüğünü ifade eden Anlı, “Burası daha çok bir danışma, bir hukuksal, teknik danışma ve bu konuda belki de toplumun kendi haklarını kendi yapabileceklerinin farkında olabileceği ve örgütlenebileceği bir mekanizmanın alt zemininin oluşturulması olacak.” diye konuştu.

Yeniden inşa sadece Sur değil bölgenin meselesi

Yeniden inşa ile ilgili sürekli bir şeylerin konuşulduğunu; ancak herhangi bir gelişmenin olmadığını söyleyen Anlı, şöyle konuştu: “Bu açıdan inşa sadece Sur meselesi değil; ama Sur’un üzerinden coğrafyamızda diğer yıkıma uğramış şehirlerinde bu örnek üzerinden yeniden inşasını, yeniden yaşamın orada kendisini var edebilmesini sağlayacak mekanizmalar üretmek durumundayız. Bu konuda böyle bir sorumluluğumuzun olduğunu bir kez daha görmek lazım. En örgütlü yapılarımız burada, en teknik deneyimli kadrolarımız burada ve bu açıdan da sonuç almaya en yatkın olduğumuz yer de burasıdır.”

Kışanak: Danışma merkezinin Suriçi’nde kurulması önemli

Eş Başkan Gültan Kışanak ise, Danışma Merkezi’nin Suriçi’nde olmasının vatandaşlar ile diyalog kurma açısından kolaylık sağlayacağını söyleyerek, “Her ne kadar 6 mahalledeki yurttaşlarımız kentin başka yerlerine taşınmış olsalar da biliyoruz ki akılları fikirleri burada, kayıtları buradadır. Buradaki evlerinin işyerlerinin nasıl kurtulacağını, zararlarının nasıl tazmin edileceğini, yeniden evlerine dönmenin imkanının nasıl yaratılacağını hep konuşmak istiyorlar. Danışma Merkezi’nin Suriçi’nde olması bu açıdan önemli.” dedi. Kışanak, Sur Danışma Merkezi’nin Sur Koruma ve Yaşatma Platformu’nun bileşenlerinin daha iyi diyalog kurması için sekretarya görevi göreceğini kaydetti.  Sur Koruma ve Yaşatma Platformu’nun halkın malını, mülkiyet hakkını korumak gerektiğini söyleyerek ortaya çıktığını anımsan Kışanak, “Kamulaştırmanın doğru olmadığını, bunun yerine vatandaşın zararını el birliği ile karşılayıp, herkesin gene kendi mülkiyet hakkına evine işyerine kavuşması gerektiği üzerinden bir araya geldik.” dedi.

Yenigün