Doğru alınmamış beton numuneleri yanıltıyor! Standartlara uygun beton nasıl olmalı? 

Piyasaya arz edilen beton “G” (güvenli) işareti taşımalı 

Türkiye’nin hazır beton miktarı açısından Avrupa’da birinci ülke konumunda olduğuna vurgu yapan Yavuz Işık, "Ülkemizde beton, Yapı Malzemelerinin Tabi Olacağı Yönetmelik çerçevesinde değerlendirilmekte ve piyasaya arz edilen beton ‘G’ (güvenli) işareti taşımak zorunda. Bu Yönetmeliğin hükümlerine uygun olarak “G” işareti koyulan malzemeler güvenli ürün olarak değerlendirilir ve piyasaya arzına izin verilir" ifadelerini kullandı. 

Ürünün uygunluğunun, bakanlık tarafından yetkilendirilen “Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları” tarafından izlendiğini ve belgelendirildiğini belirten Işık, beton ürünü ile ilgili standartta tanımlanmış çeşitli beton sınıflarının ve çevresel etki sınıflarının olduğuna dikkat çekti. 

Yavuz Işık, açıklamasında "Ülkemizin deprem kuşağı üzerinde bulunması nedeniyle betonun, çeşitli taraflarca çok sıkı şekilde ve fazla sayıda numune alınarak denetlenmesi kritik öneme sahiptir. 2018'de yayımlanarak 2019'da yürürlüğe alınan Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği yapı güvenliğinin sağlanması ve depreme dayanıklı binalar yapılabilmesi için deprem bölgelerinde yapılacak tüm betonarme binalarda kullanılacak en düşük beton dayanım sınıfını C25/30 şeklinde tespit etmiştir" diye konuşarak denetleme mekanizmaları ile ilgili de bilgi verdi. 

Denetim mekanizmalarına ilişkin "Beton ve beton bileşenlerinin kalitesi, öncelikle üretici tarafından otokontrol şeklinde takip edilmektedir. Hazır beton üreticileri, kendi kalitelerinin takibi için TS EN 206 ve TS 13515 Standartlarında belirtilen sıklıkta ve kriterler kapsamında öz denetim yapmaktadır" değerlendirmesinde bulunan Işık, G işareti çerçeveside Bakanlık Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından atanan Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları'nın üründen habersiz şekilde numune aldığını söyledi. 

THBB KGS'nin (Kalite Güvence Sistemi) de yetkilendirilmiş kuruluşlardan olduğunu aktaran Yavuz Işık, "Ürünün uygunsuz çıkması durumunda denetim sıklaştırılmakta, tekrarında ise uygunluk belgesi askıya alınıyor. THBB üyeliğinin ön şartı olan KGS belgelendirme sistemindeki hazır beton tesislerine 2022 yılında habersiz şekilde yapılan toplam 1050 adet ürün denetiminde uygunsuz çıkan ürün oranı yüzde 0,86 olup, İstanbul ili için bu oran yüzde 1,09’dur" açıklamasında bulundu. 

Bunun haricinde Bakanlık yetkililerinin PGD “Piyasa Gözetim ve Denetimi” çerçevesinde betondan habersiz numune alarak değerlendirme yaptığının altını çizen Yavuz Işık, ürünün uygunsuz olması halinde idari para cezalarının kesildiğine, tekrarlandığında ise üretim izninin askıya alındığına dikkat çekti. 

Açıklamasında "Ticaret Bakanlığının web sitesinde açık kaynak olarak paylaşılan 2021 Yılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Raporu (en güncel) incelendiğinde PGD kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı il müdürlükleri tarafından en çok denetime tabi tutulan yapı malzemesinin hazır beton olduğu görülmektedir" ifadelerine yer veren Işık, 2021'de Türkiye'de Bakanlık tarafından yapılan ürün denetimleri sonucunda, güvensiz ürün sayısının, toplam denetlenen ürün sayısının yüzde 3'ü şeklinde olduğunu belirtti. 

Işık, "Ayrıca, 4708 sayılı Yapı Denetimi Kanunu gereği EBİS (Elektronik Beton İzleme Sistemi) kapsamında Bakanlıkça yetkilendirilmiş bağımsız yapı denetim laboratuvarları tarafından sahada dökülen taze betondan numune alınıyor" ifadelerini kullandı.