Dolapdere'de çağdaş sanat müzesi inşa ediliyor!

Koç Grubu'nun çağdaş sanat alanında attığı adımların en büyüğü İstanbul Beyoğlu Dolapdere'deki müze olacak. Radikal Gazetesi yazarı Cem Erciyes Dolapdere'deki yeni kentsel dönüşüm alanlarını yazdı...

İstanbul’daki ‘çılgın’ dönüşümün iyi yanları da var. Mesela her gün geçtiğim Dolapdere Caddesi’nde, görkemli bir çağdaş sanat müzesinin yapılacağını bilmek bana iyi geliyor. Caddenin sonunda yükselen yeni rezidanslar değil de tamirhanelerden biraz evvel, inşaat malzemesi ve plastik manken satıcılarının olduğu yerde yükselecek müze, bu civarı epey değiştirecek. 

Üzerinde ‘servis-yedek parça’ yazan Otokoç binası uzun süredir üst katları terk edilmiş vaziyette bekliyor. Göründüğü kadarıyla sadece giriş katındaki otomobil galerisi faal. İşte bu binanın yerinde birkaç yıl sonra bambaşka bir yapı yükselecek. Koç Çağdaş Sanat Müzesi’nin projesi geçen günlerde ortaya çıktı. Vehbi Koç Vakfı’nın kuracağı müze için uluslararası bir yarışma düzenlenmişti. Vakıf, İngiliz Grimshaw Architects’in projesini uygulamaya karar vermiş. Günümüzde pek çok müze ve kültür merkezinin hedeflediği gibi dışarıdaki kalabalıkla ilişki kuran, kendi içinde bir kamusal alan yaratıp herkesi içeriye davet eden bir proje hazırlamışlar. Yani insanların gelip bahçesinde, fuayesinde gezinebileceği bir mekan. İlk bakışta iddialı, çağdaş mimari eğilimlere uygun, hani yaygın tabirle ‘modern bir bina’ bu. Karo kaplamalarının da geleneksel mimariye göndermede bulunacağı söyleniyor. Dolapdere’nin sırtını caddeye dönen tarihi Rum Kilisesi dışında dikkat çekici hiçbir mimari öğeye sahip olmayan dokusu içinde Koç Çağdaş Sanat Müzesi simgesel bir yapıya dönüşecek. 

Müzenin adı şimdilik Koç Contemporary diye geçiyor, ben bunu çağdaş sanat müzesi diye Türkçeleştirdim... Ama aslında bu sadece projenin adı. 2016’da kapılarını açtığında farklı bir isim taşıyacak. Mimarlık firmasının dağıttığı çizimlerin de müzenin nihai halini yansıtmadığını söyleyelim. Proje bittiğinde, bazı değişikliklerle biraz daha farklı görünecek. Müze, bulunduğu bölgeyi sadece mimari olarak değil, tabii ki sosyal olarak da dönüştürecek. Bunu nasılsa ileride daha çok konuşacağız... İşin mimari yanı, kentsel işlevi mühim; ama sanat dünyası için daha önemli olan ‘nasıl bir müze?’ sorusunun yanıtı. Nasıl bir koleksiyon sergilenecek, nasıl işleyecek, kendini nasıl tanımlayacak? Bütün bu soruların yanıtlarını da merakla bekliyoruz. 

Koç Grubu’nun kurduğu müthiş bir sanayi müzesi (Rahmi Koç Müzesi), Sarıyer’de olduğu için az bilinen önemli bir arkeoloji müzesi (Sadberk Hanım), araştırma enstitüleri, ödülleri, bursları yıllardır var. Grup, 2000’lerin ortalarından bu yana çağdaş sanat alanında da varlık göstermeye başladı. Çağdaş sanata verdikleri desteği, çeşitli aşamaları olan bir stratejiyle hayata geçiriyorlar. İstiklal Caddesi’nde gruba ait bir yapıyı dönüştürerek açtıkları galeri/sanat merkezi Arter bu alanda attıkları en önemli adım oldu. Diğer büyük adım ise 10 yıllığına İstanbul Bienali’nin sponsorluğunu üstlenmeleriydi. Benzer biçimde, Venedik Bienali’ndeki Türkiye Pavyonu sergilerini de bir Koç şirketi olan TOFAŞ destekliyor. Dolapdere’de kurulacak müze ise işte bu sürecin en büyük ve görkemli adımı olacak. 

Koç Çağdaş Sanat Müzesi’nin nasıl görüneceğini, ne zaman açılacağını az çok öğrendik. Bu alandaki tutkulu projeler içinde öncülüğü o üstlenecek gibi görünüyor. Peki diğer büyük müze projeleri ne durumda? Bu vesileyle onları da hatırlayalım: 

MSGSÜ Çağdaş Sanat Müzesi 

Neredeyse 10 yıldır kapalı duran Resim Heykel Müzesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Çağdaş Sanat Müzesi olacak. 5 Numaralı Antrepo’da açılması planlanan müze için Cumhurbaşkanı ve Başbakan devreye girmişti. Emre Arolat’ın hazırladığı iddialı bir proje var. Ama ne zaman, nasıl uygulanacağı şimdilik belirsiz. Galataport ihalesinin dışında bırakılan antreponun inşaatına bölge dönüşürken başlanması bekleniyor. 

Taviloğlu Müzesi 

Ülkenin en eski koleksiyoncularından Mustafa Taviloğlu binlerce parçadan oluşan koleksiyonu için bir müze kurmak istiyor. Müzenin yerini de belirlemiş durumda. Mecidiyeköy’de Ortaklar Caddesi’ndeki Mudo Outlet, yerini Taviloğlu Müzesi’ne bırakacak. Bunun için sanat dünyasında arama toplantıları yapan, görüşler toplayan Taviloğlu’nun gerekli kaynağı oluşturmak için de görüşmeler yaptığı söyleniyor. 

DEMSA Müzesi 

Demet Sabancı ve Cengiz Çetindoğan çiftinin dev koleksiyonu Haliç’te sergilenecek. Sütlüce’de eski bir fabrika binasını alan Çetindoğanlar mimari projeyi de Zaha Hadid’e hazırlattı. İş, bir İngiliz firmasının daşımanlığında uygulama aşamasına geldi. Demet Sabancı, 2015’te açılacağını duyurmuştu ama teknik ve yasal süreçler uzadı, inşaat hala başlayamadı. Hat, klasik resim ve çağdaş sanat gibi neredeyse her şeyin yer aldığı iddialı bir müze olacak.

Radikal/Cem Erciyes