28 / 11 / 2024

Emek sineması yıkılacak!

Emek sineması yıkılacak!

Türkiyeli sinemaseverlerin hemen her birinde mutlaka derin izler bırakmış bir mekândır




Emek'i yıkıyorlar!
İnsanı hayali bir geçmiş resminde ağırlar. Her şeyin daha hafif ve uçucu, renklerin sepyayla hareli, insanların ille de hülyalı olduğu bir geçmiş resmine. Perdenin iki yanındaki art nouveau meleklerden almıştır ilk adını: Melek.
Emek, sinemadır. Birçok sinema delisi için sinema denince akla gelendir.
1924 yılında başlıyor serüveni. 1958 yılında Emekli Sandığı'nın mülkiyetine geçtiğinde adı Emek oluyor.
Emek Sineması da umursamaz otorite karşısında hep diken üstünde bir varoluş sürdürmüş mekânlardandır.
Rant ve sadece rant üstüne kurulu şehircilik serüvenimizde ikide bir üstüne hesaplar yapılır, Beyoğlu'nun bu koskocaman adasında yapılabilecek kârlı yatırımlara engel olarak görülür.
Mülkiyet bekçileri gözünde beş paralık değeri yoktur. Oysa kapsadığı alan (onlar `işgal ettiği' demeyi tercih eder) çok değerlidir. Orada büyük yatırımlarla büyük kazançlara gebe `shopping mall'ler, yepyeni ticaret mabetleri açmak varken kazancıyla zar zor ayakta durabilen bir sinemaya arka çıkmak elbette şımarıklık olarak değerlendirilecektir.
Ben beni bildim bileli her on yılda bir Emek Sineması'nın yıkılacağı haberiyle sarsılırız. Sonra yenilenir, karşımızda yeni ses düzeni, değiştirilmiş koltuklarıyla çıkıverir.
Emek Sineması'yla sinemasever arasındaki ilişki, bu nedenle hep gerilimlidir.
Evet, artık 875 koltuklu sinemaların ayakta kalması çok güç.
Evet, ultra-süper-mega ticaret merkezlerindeki 100-200 kişilik yatar koltuklu sinemaların yanında hantal, loş ve uğultulu kaçıyor.
Ama Emek Sineması, bu şehirde yaşayanların, bu şehirden geçenlerin, bu şehir hakkında düş kuranların anılarında bambaşka bir yer tutar.
Ben, o koltuklarda seyretmiş olduğum yüzlerce film arasında gezinerek yazıyorum sözgelimi bu yazıyı. Orada seyretmiş olduğum Passolini'leri, Cassavetes'leri dün gibi hatırlarım. Tarkovski'yle tanışmamın hangi koltuğunda gerçekleştiğini de. `Andrei Rublev'i başka hangi sinemada aynı büyüyle seyredebilirdim?
`Dantelci Kız' filminin sonunda ağlamaktan kalkıp da çıkamadığım sinema da Emek'tir.
Bütün sevdiklerimle kol kola film seyretmişliğim vardır orada. Bütün sevdiklerimi daha çok sevmiş olduğum bir yerdir.
Emek Sineması'nın yok edilmesi bu şehirde büyümüş, bu şehirde yaşamış olanların anılarına apaçık saldırıdır.

Belediye sen nesin?
Şimdi öğreniyoruz ki hiçbirimizin ruhu duymadan Emek Sineması'nı yok etmek için çoktan yola koyulmuş kimileri.
Hem de öyle ki, önce yalanlarını hazırlamışlar. Son ana kadar uyanmayalım diye.
Türkiye Mimar Mühendisler Odası (TMMOB)'nın Yürütmeyi Durdurma talepli dilekçesinden durumu takip edelim. 
1.Türkiye'nin ve İstanbul'un son yıllarda ticari anlayışların baskısı altında alınan hukuksuz ve hatalı kararlar sonucunda hızla kaybetmekte olduğumuz kültür ve mimari mirasımızı n en önemlilerinden birisi olan Emek Sineması ve 1884'te Mimar Alexandre Vallaury tarafından projelendirilerek Abraham Paşa tarafından inşa edilen Cercle d'Orient binasını da içeren İstanbul İli, Beyoğlu İlçesi, Hüseyinağa Mahallesi Sakız ağacı Sokak 5 pafta 29 30, 31, 32, 33 (eski 27, 28, 1) parselleri kapsayan adaya ilişkin olarak basında çıkan `Emek Sineması Yıkılıyor' haberleri üzerine müvekkil Oda tarafından 20.11. 2009 gün ve 29.06.17249 sayılı yazı ile ilgili T.C.Kültür Ve Turizm Bakanlığı İstanbul Yenileme Alanları Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna başvurulmuştur. Alınan yanıt ve iletilen kurul kararları üzerine sayın mahkemenize başvurulmak durumunda kalınmıştır.
2. (söz konusu adada) ...Melek Apartmanı, İskentini Apartmanı, İpek Sineması ile birlikte; bir asırdan fazla İstanbul'un kültür yaşamına damgasını vuran ve yalnızca İstanbul'un değil Türkiye'nin en eski ve görkemli sinema salonlarından olan... Son yirmi yıldır Uluslararası İstanbul Film Festivali'ne de ev sahipliği yapmakta olan Emek Sineması ile Cercle d'Orient binası kompleksindeki en eski yapılardan birisi olan ve 1884'te Mimar Alexandre Vallaury tarafından projelendirilerek Abraham Paşa tarafından inşa edilen bina bulunmaktadır.
3. Bu yapılar özellikle de `Emek Sineması' taşıdığı tarihi ve kültürel miras niteliğinin yanı sıra Türkiye için erken dönem betonarme bina olarak yapı teknolojisi ve endüstrisi açısından da  miras niteliğini taşımakta olup  bu niteliği ile de DOCOMOMO (Documentation And Conservation Of Buildings, Sites And Neighborhoods Of The Modern Movement) listelerine girmiştir. 
4. ...14.10.1978 gün ve 10538 sayılı kararla tescilli olan bu önemli alan; 16.06.2005 gün ve 5366 sayılı Kanun AMACINA  UYGUN OLMAMASINA RAĞMEN Bakanlar Kurulu'nun 20.06.2006 gün ve 2006/10172 sayılı karan ile Yenileme Alanı olarak belirlenmiştir.
 ...Bütün bu bilimsel, kültürel ve sivil mimari mirasının korunmasına ilişkin gerekçelere tespitlere rağmen; İstanbul I nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu'nun 25.06.2004 gün ve 1850 sayılı yazısında açıkça belirtildiği üzere gerekli izinler alınmadan 1993 yılında Emekli Sandığı tarafından Kamer İnşaat  adında bir şirkete kiralanan; İstanbul II nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'nün 27.06.2007 gün ve 1196 sayılı yazısı ile dosyasında satışı ve tahsisi ile ilgili bilgi bulunmadığı bildirilen söz konusu adaya ilişkin BEYOĞLU BELEDİYESİ TARAFINDAN; ALANDAKİ GERCLE D'ORİENT BİNASI  HARİÇ BÜTÜN TESCİLLİ YAPILARIN  YIKIMINI VE TİYATRO DEKORU GİBİ SADECE CEPHELERİNİN YENİ MALZEME İLE İNŞASINI ÖNGÖREN ÖZELLİKLE DE YUKARIDA ÖZELLİKLERİNİ ARZ ETTİĞİMİZ  EMEK SİNEMASININ YIKILARAK SÖZ KONUSU YERDE  İNŞA EDİLECEK BİR ALIŞVERİŞ MERKEZİNİN ÜST KATINA  KOPYALANMASINI ÖNEREN VE BU KONUDA KAMU YARARI OLDUĞUNU ÖNEREN SÜREN AKIL ALMAZ  BİR TEKLİFLE YENİLEME KURULUNA SUNULAN AVAN PROJELERİN T.C.KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI İSTANBUL YENİLEME ALANLARI KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU'NUN, 09.10.2009 TARİH 973 NO.LU KARARI İLE PRENSİPTE UYGUN OLDUĞUNA KARAR VERİLMİŞTİR.
Uzatmayalım. Belediye'nin yalan dolanının ardına saklanıp Emek'i yıkıyorlar.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı, avan projeyi onayladı.
Böylelikle avan proje, artık imar planı hükmündedir.
TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Yenileme Alanları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 25 Mart tarihinde uygulama projelerini kabul etti. İş bitti. Şirketin yıkıma başlaması an meselesidir.
Beyoğlu Belediye Başkanı, Emek yıkılmayacak derken, haydi kibarlık edelim, DOĞRU SÖYLEMİYOR!
Bizim de son örneğini Sulukele'nin `ıslahı' projesinde gördüğümüz, kamu yararını tamamıyla kendi faydacı rant anlayışına göre tanımlayan Belediyecilik, hayatımıza düşmandır.
Belediyelerin temel görevlerinden biri, insanların ortak anılarını korumak ve sakınmak olmalıdır.
Şehir, öncelikle ortak anılardan oluşan bir bütündür.
Hayatımızı, geçmişimizi yağlı kâr bezleriyle silivermenin yollarını arayanlar.
Emek Sineması'ndan elinizi çekin!
Bu şehirdeki geçmişi silinebilir bulunan, Belediye'nin umursamadıkları, bir araya gelmek zorundayız.
Bundan başka Emek Sineması yok.
Yıldırım Türker / Radikal

Basında yer alan diğer haberler;

EMEK'iNE SAHiP ÇIK!

Mimarlar Odası, Emek Sineması'nın yıkılıp yerine alışveriş merkezi yapılacağını söylüyor. Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan'a  göre de aslında sadık kalınarak restore edilecek


Efsane Yeşilçam Sokağı'nın 86 yıllık ve yaklaşık 900 kişilik Tarihi Emek Sineması; Avrupa'nın, işlevini yerine getirmeyi sürdürerek ayakta kalmayı başarmış ve 'sinema sarayı' tabir edilen salonları arasında en güzellerinden biri. Bu sadece benim ve benim gibi Emek Sineması severlerin değil, bu konunun uzmanlarının da üzerinde fikir birliği ettikleri bir nokta.
Sektörün gelişmesi için modern donanıma sahip 'yeni' sinemalara da ihtiyaç var elbette. Ama Emek Sineması gibi paha biçilmez bir İstanbul simgesine de hak ettiği ilgiyi göstermek gerekmiyor mu?  Emek Sineması bir süredir kapalı. Ne vizyon ne de festival filmleri... Bir dedikodu çıkmıştı yıkılacak diye, inanmadım; yok artık dedim, o kadar da değil.
Emek Sineması ve içinde bulunduğu Cercle D'Orient Binası; Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın malı ve özel bir kuruluşa kiralanıyor. Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan'ın açıklamasına göre bina ve içinde bulunan Tarihi Emek Sineması aslına birebir sadık kalarak hem de Anıtlar Kurulu kararıyla restore edilecek.
Mimarlar Odası ise onaylanan projeyi referans alarak, binanın yıkılıp yerine bir alışveriş merkezi yapılacağını iddia ediyor. Hali hazırda bir de dava açmış durumdalar. 'Emek Bizim, İstanbul Bizim' platformunun iddiasına göre bizi kandırıyorlar; asıl amaç binayı yıkıp oraya bir alışveriş merkezi dikmek ve Emek'e sahip çıkanlara sus payı olarak da en üst kata göstermelik bir sinema salonu kondurmak.
Eğer gerçek buysa durum vahim. Hem İstanbul'un Emek Sineması gibi bir kültürel mirasına sahip çıkması gereken kurum ve kuruluşlar açısından vahim; hem de bu katakulliyle Emek'e sahip çıkan insanların kandırılabileceğini düşünen zihniyet açısından... Özellikle İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın acilen bir tavır alması gerektiğini düşünüyorum. Bu konunun takipçisi olmak, gelişmelerle ilgili en sağlıklı bilgileri kamuoyuyla paylaşmak sorumluluğu en çok İKSV'ye yakışacaktır.
Emek Sineması; sinemanın ruhu... İçinde gerçek sinema asaleti yaşatan bir saray... Sevenleri; salonlarına sahip çıkmak için geçtiğimiz cumartesi akşamı toplandılar sinemanın önünde. O coşkuyu ve samimiyeti görünce içime biraz su serpildi.
Sivil inisiyatif, facebook ortamında çığ gibi büyüyor. Konuyla ilgili elektronik imza vermek isterseniz www.emeksinemasiniyasatalim.org adresine de tıklayın lütfen. Takipte olun, sahip çıkın.


BiR EĞLENCE SOKAĞI OLARAK TOMTOM
Bahar geldi geliyor. Herkes kendini sokaklara vuruyor. Zamanlama güzel, yarın Tomtom Sokak Projesi'nin açılış partisi var.
Aslında Galatasaray'daki Acara, Akarsu ve Tosbağa Sokaklarını kapsayan bir eğlence sokağın kod adı Tomtom. İstanbul kulüp aleminin ve sokağın iddialı markası Indigo'dan yola çıkarak açtıkları Indigo Pub'da; ayaküstü sohbet ve içki, şahane pizza ve hamburgerler var. Bu kış kendini göstermeye başlayan Alt'ta canlı rock performansları izliyoruz. Modern meyhane olma sevdasıyla yola çıkan Şahika Meyhane ve Küçük Meyhane'de rakılar ve mezeler, WE'de ayaküstü atıştırma, değişik kokteyller deneme durumu söz konusu. Son dönemde popüler olan 'üniversiteli mekanı' konseptine uygun olarak da 2/1a var. Orada da uygun fiyatla bolca shut içip coşmak mümkün olacak.
Sözün kısası Tomtom Sokak Projesi, tek elden yönetilen ve farklı eğlence anlayışlarına aynı caddede hizmet etmeyi hedefleyen bir proje. Bir, küçük İstanbul denemesi...
Sabah 11.00'de hizmet vermeye başlayıp cuma ve cumartesi günleri sabah 05.00'e; diğer günlerse 01.00'e kadar açık olacak. Bakalım Tomtom da o 'meşhur' eğlence sokakları arasına girebilecek mi?
Tolga Akyıldız/Milliyet Cadde


Geri Dön