Emre Çamlıbel Türkiye emlak piyasasını Las Vegas'ta anlattı

Uluslararası alanda gayrimenkul konusunda eğitim ve araştırma faaliyetleri yürüten ve gayrimenkul konusunda yetkili kişilerin katıldığı Urban Land Institute konferansında konuşan Soyak Genel Müdürü Emre Çamlıbel, Türkiye'de ciddi bir konut açığı olduğunu dile getirdi. Bu açığın her yıl doğum, göç, evi yenileme ihtiyacı gibi sebeplerle 600 bin gibi bir rakam olduğunu belirten Çamlıbel, her yıl yeni konut ihtiyacı oluşan 600,000 ailenin sadece %20 sinin gerekli maddi güce sahip olduğunu belirtti. Türkiye'de konut talebinin karşılanabilmesi için kamu olduğu kadar özel sektör firmalarına da görev düştüğünü ifade eden Çamlıbel, devlet tarafından bazı teşviklerin sağlanması ile özel sektörün de orta ve dar gelirliye yönelik, uygun fiyatlı konutlar geliştirebileceğini dile getirdi. Çamlıbel verilebilecek teşvikler arasında vergi ve harçlarda bir takım indirimlere gidilmesi, arsa payından alınan KDV oranının düşürülmesi ve satış sözleşmesinden damga vergisi alınmaması gibi maddeleri sıraladı.

23 - 26 Ekim tarihleri arasında devam eden ULI toplantısında Emre Çamlıbel, Türkiye'de yürürlüğe giren mortgage yasası konusuna da değindi. İlerleyen dönemlerde yasayı destekleyici yönetmeliklerin tamamlanması, faiz oranlarının istikrarlı bir şekilde düşmesi ve ikincil piyasaların devreye girmesi ile birlikte mortgage sisteminin meyvelerinin toplanabileceğini dile getirdi. Emre Çamlıbel, mortgage sistemine dahil olan eski konut kredileri ile birlikte Türkiye'de yaklaşık 20 milyar dolarlık konut kredi portföyü oluştuğunu söyledi ve bu oranın önümüzdeki yıllarda hızla artarak 30-40 milyar dolar seviyelerine ulaşacağını ifade etti.

Soyak Genel Müdürü Emre Çamlıbel, Türkiye'deki konut kredi portföyünün henüz GSMH'nın % 5'i mertebelerinde olduğunu belirterek bu nedenden dolayı Türkiye'nin önümüzdeki dönemlerde olası bir mortgage krizini yaşama ihtimalinin olmadığını ifade etti. Çamlıbel, ayrıca Türkiye'de konut kredisi veren finansal kurumların, konut kredisi verirken oldukça temkinli davranarak gelir düzeyinden emin olmadıkça veya ilave teminatlar almadıkça kredi vermediklerini sözlerine ekledi. Çamlıbel; enflasyonun %7 civarında seyrettiği Türkiye'de konut kredi faizlerinin ise % 17 seviyelerinde olduğunu belirtti. Bu oranın %12'ler seviyesine düştüğü zaman, konut kredilerine büyük talep olacağını sözlerine ekleyen Çamlıbel, bu oranlara ekonomik ve politik istikrar devam ettiği sürece ancak 2009 yılında gelinebileceğini ifade etti.

Yabancı yatırımcılar için fırsatların; kurumsallaşmış, teknik ve finansal yönden güçlü yerli firmaların sektörde olması ve yatırımcıların pazar payı elde edebilmeleri için bu tip yerli geliştirici firmalarla işbirliği yapmalarında yattığını belirten Çamlıbel, orta gelirlilere yönelik projeler için Türkiye'de yeterli teknik ve ticari tecrübe ve gerçekleştirilen ön satışlarla da yeterli finansal güç olduğunu ifade etti. Ancak yüksek gelirliler için gerçekleştirilen gökdelen cinsi konutlarda, yabancı yatımcının sahip olduğu tecrübe, bilgi ve finansal güce ihtiyaç olabileceğini belirtti.

Las Vegas'taki Türk oturumunda katılan İstanbul Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi Başkanı Prof. Hüseyin Kaptan; İstanbul'un hava, deniz ve karayollarının birleştiği noktada Asya, Avrupa ve Afrika ortasında konumlandırılmaya çalışılan bir merkez olduğuna dikkat çekti. 20 milyona yaklaşan bir şehrin yeniden planlanıyor olmasıyla; sanayi bölgelerinin yeniden keşfedilmesi, deprem risklerinin bertaraf edilmesi, hizmet ve kültür anlamında tarihi çevre rekreasyonları ile güçlendirilmesi, lojistikte entegrasyonun sağlanarak Marmara Denizi üzerinden kullanılması gibi bütünsel bir planlamaya ihtiyaç duyulduğunu dile getirdi. Yine Kentsel Tasarım Merkezi'nden Murat Diren'in sunumuyla devam eden oturumda; Bayrampaşa, Haliç ve Karaköy'deki kentsel dönüşüm projelerine değinildi. Zeytinburnu'nun deprem sonrasında, dönüşüm projeleri kapsamındaki ilk pilot bölge olduğunu belirten Diren; sözlerine uluslar arası yarışmalar sonucunda Küçükçekmece ve Kartal kentsel dönüşüm projelerinin başlatıldığını ekledi. Diren; Kentsel dönüşümün ve şehrin yeni yüzüne kavuşması yönünde yapılacak değişimlerde özel sektöre büyük görevler düşeceğini ifade etti. Varyap CEO'su Erdinç Varlıbaş ise toplantıda özellikle alışveriş merkezlerinin sektördeki gelişimine ve konuyla ilgili pazardaki büyük ihtiyaca değindi.

ULI Toplantılarının kapanış konuşmasını gerçekleştiren Kofi Annan ise; ekonomi bazlı çevresel faktörlere değinerek, küresel ısınmayı tetikleyen noktalarda gerekli önlemlerin alınmasının elzem olduğunu belirtti. Gayrimenkul sektöründe sürdürülebilir projelerin gerçekleştirilmesinin ve çevresel adaptasyonun önemli olduğunu belirten Annan, sözlerine Japonya'nın deprem riski ile Hollanda'nın suya karşı verdiği mücadele ile birlikte yaşanılabilir projeler gerçekleştirmesine, Maldivler ve Bangladeş'te toprağı korumak adına yapılan su duvarları örneklerini ekleyerek konuşmasına devam etti. Zarar gören çevrenin yerine konulabilecek değerlerin ülkesel olduğu kadar küresel anlamda da bir değişime etki ettiğini vurgulayan Annan, dünyanın korunmasından bireyler olarak da sorumlu olduğumuzu vurguladı. Küresel ilkeler; "Global Compact" anlaşmasının sürdürülebilir gelişim için önemli bir adım olduğunu belirten Kofi Annan; enflasyonun yükselmesinin ülke ekonomisindeki önemi kadar, işsiz ve aç kalacak kişi sayısının da sürdürülebilir yaşam adına dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri olduğuna belirtti. Annan, konuşmasını; "Dünya bizim değil, onu sadece çocuklarımızdan ödünç aldık" diyerek tamamladı.

Uluslararası ULI üyelerinin katıldığı paralel oturumlar ve fuar standları 4 gün boyunca 5.000 gayrimenkul sektörü temsilcisini ağırladı. Soyak, Varyap, Euro Hypo, Atlas ve Krea tarafından temsil edilen Türk standına; yabancı yatırımcıların ve ULI uluslar arası başkanlarının ilgisi büyüktü. ULI Toplantısı; 7.000 kişilik konaklama kapasitesine sahip Las Vegas'ın en önemli  otellerinden biri olan Venetian'da gerçekleştirildi. Otel kapsamında bulunan alışveriş merkezleri ve meydanlarda Venedik şehir konsepti uygulanan ve içerisinde gondollarla gezilebilen Venetian, Las Vegas'ın en büyük otellerinden biri olarak gösteriliyor.

Urban Land Institute ( ULI )

1936 yılında Washington'da kurulan ve dünyada 18.000'i aşkın üyesi bulunan ULI, kentsel alanın en iyi şekilde kullanımı için sorumlu liderlik yapma amacını taşımaktadır. ULI, gayrimenkul sektörü ile ilgili yirmiyi aşkın mesleki disiplinin yanı sıra, özel sektör, kamu ve yerel yönetimlerde çalışanları bir araya getirmektedir.