Ercüment Aksoy: Irak en büyük iş ortağımız olacak!

Savaş ve siyasi sancıların ardından küllerinden yeniden doğan Irak pazarı her geçen gün gündemimize daha fazla giriyor. 2010 yılında 6 milyar dolarlık ihracat yaptığımız pazar, geçtiğimiz yıl özellikle Güneydoğu'nun kurtarıcısı oldu.Öyle ki 4.5 milyar dolar olarak gerçekleşen bölge ihracatının 2.8 milyar doları Irak'a yapıldı. Öte yandan Başbakan Erdoğan'ın kritik ziyareti, 7.5 milyar dolarlık ticaret hacminin kararlı artırılma hedefi ve THY'nin Erbil seferlerini başlatması da ülkenin öneminin artacağına yönelik sinyaller. 27 yıldır pazarı yakından izleyen isimlerden biri olan Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi (DEİK) Türk Irak İş Konseyi Başkanı Ercüment Aksoy ile Irak'ı konuştuk. Irak'ın Türkiye'nin en büyük iş ortağı olabileceğini söyleyen Aksoy, bir yandan Irak hükümetini yabancı yatırımları koruması için oluşturulacak güvenlik fonu yönünde ikna etmeye çalışırken bir yandan da Bağdat'ta kurulması planlanan yeni bir koordinasyon ofisi üzerine çalışıyor.

 Irak pazarındaki büyümeyi nasıl değerlendiriyorsunuz
Geçen yıl 6 milyar dolar ihracat yaptık, 1-1.5 milyar dolar değerinde petrol aldık. Beş yıl içinde ticaret hacmiyle ilgili 20 milyar dolar rakamı telaffuz edildi. Bu az bir rakam bence. Almanya gibi doymuş bir pazara geçen yıl 11 milyar dolarlık ihracat yaptık. Irak'ta tekstil, otomotiv hiçbir şey yok. Mandal bile satıyorsunuz. Bu ülkenin değerini bilmek zorundayız. Oradan ekmek yiyoruz. 2010'da siyasi olarak oradaydık ancak hükümet kurma beklentisindeydik, bundan sonra çok daha aktif olacağız.

 Başbakan'ın ziyareti nasıl algılandı
Ziyaret ilklerin oynandığı bir gezi oldu. Necef'e ilk defa bir başbakanımız gitti, Erbil'e savaştan sonra ilk defa bir devlet büyüğümüz gitti. Irak'ta 2007 ortasından beri, Sofa anlaşmasından (ABD'nin geri çekilme anlaşması) sonra meydana gelen boşluğu Türkiye dolduruyor.

 Türk iş dünyasına bakış nasıl Irak'ta
27 yıldır Irak'tayım. Türkiye'yi bir AB ülkesi veya ABD değil arada bir yere koyuyorlar. Bunu yıkmaya çalışıyoruz. Mesela Irak'taki belli ihaleleri Türk firmalarına vermiyorlar.

 İş yapış şekillerinde bir değişim gözlüyor musunuz
Mezhepsel ayrılıklar var. Orada iş yapacaksam karşımdaki kişinin renginden veya isminden şžii mi, Sünni mi olduğunu çıkarmak zorundayım. çünkü bu iş hayatımı etkileyebilir. Eskiden böyle bir şey yoktu. İşte bu yüzden Türkiye'nin kendi sorununu çözmesi ve 2008'den beri Kürt meselesini tartışıyor olması bizim şansımızdır. Türkiye'de 1990'larda ilk kızıma Farah ismini koymama izin verilmedi, Ferah koydum. Beş yıl sonra mahkeme kararıyla Farah'a çevirdik. İşte biz bunları aştık.

IRAK'A AKIşž BAşžLADI
 Libya, Tunus gibi ülkelerde yaşananlar Irak pazarını nasıl etkiledi
Geçtiğimiz ay Devlet Bakanı Zafer çağlayan ile bir toplantı yaptık. Irak'la ilgili konuşurken 'Libya'da 2011'i unutalım' dedim. Artık belirli kişiler gelmeye başladı, heyetler Irak'a akmaya başladı. 2.5-3 milyon konut açığı var. çok cazibeli bir pazar ve yatırım için de davet ediyorlar. Kaynaklarını dağıtmak arzusundalar. Öztaş, Baytur gibi firmalar Irak pazarı için çalışıyor.

 Güvenlik dışında tehlikeleri ne pazarın
27 yıldır oradayım, tek başıma gitmiyorum. Deli cesareti göstermiyorum. Temkinli gittiğiniz takdirde para kazanırsınız. Hayatınızı minimum riskle idame ettirirsiniz.

50 hastane yapılacak
 Sizin işleriniz nasıl gidiyor
Medicana Grubu'nun temsilcisiyim ve anahtar teslim hastane projelerinin peşindeyim. Irak'ın çeşitli yerlerinde 11 tane hastane yapılacak. İki tanesini almak üzereyiz. Bu 200 milyon dolarlık bir yatırım. Kısa listeye kaldık, dosyalar inceleniyor. Bu daha başlangıç, 50 hastane için ihaleye çıkılacak.

Irak'ta yatırım ofisi açılacak
2003'te Bağdat'ta açılması planlanan koordinasyon ofisi projesini yeniden gündeme aldıklarını açıklayan Aksoy, 'Açılacak DEİK ofisi koordinasyonu sağlayacak. Binlerce devlet ihalesi var, bunları kimse bilmiyor. Orada bizzat bulunmanız veya acentenizin olması gerekiyor. KOBİ'ler için büyük fırsatlar var' diyor.

Güvenlik fonu için mesai harcıyorum
 Yatırımcının güvenlik endişesiyle ilgili ne yapılabilir
Irak Hükümetini güvenlik için oluşturulacak bir sigorta fonu kurulması için ikna etmeye çalışıyorum. Diyorum ki: 'Yatırıma geliyorsam beni koruyacaksın. Bir AVM açarsam, 15 milyonluk Bağdat'a hitap edeceğim. Bırak ben dini istismar etmeden halkının sosyal hayatını geliştireyim, eğlence hayatını tanıtayım. Bunun karşılığında da işçilerimin hayatını sigortala, zararımın bir kısmını üstlen. Mesela uzaktan bir bomba atıldı, 1 milyon dolarlık zarar oldu, yüzde 70'ini üstlen, sen devletsin 700 bin dolar nedir ki Gerisini de bana bırak, ben özel sektör olarak buna razıyım.'

 Ne diyorlar peki
şžu anda değerlendiriyorlar. Bu bir süreç. Aslında tüm yönetim bunun gerekli olduğunun farkında.

Halk temel ihtiyaçlarının derdinde
Ülkeden petrol fışkırmasına rağmen işsizliğin yüzde 45 seviyesinde olduğunu kaydeden Aksoy, 'Bağdat iki ay sonra 50 derece olacak. Günde iki saat elektrik veriliyor. Bu klima olmayacak, buzdolabı çalışmayacak demek, Halk su, yol gibi temel ihtiyaçlarının derdinde' diyor.

AVM yapsak bilet keseriz
Sosyal hayata yönelik eksikliklerin olduğunu söyleyen Aksoy, 'Bugün Bağdat'ın nüfusu 15 milyona yaklaştı. Ancak doğru dürüst yemek yiyebileceğimiz bir yer yok. Bazı projelerde el ele vermemiz şart. Mesela bir AVM yapılsa, bir hafta öncesinden bilet kesersiniz. İnsanların sosyalleşebileceği yerlere ihtiyaçları var' diyor. Irak sevgisi 30 yıl önce başlayan Aksoy'u yine Irak'tan gelen bir heyetle yaptığı İstanbul gezisi sırasında yakaladık... Irak'ta çalışan Türk müteahhitlere de bir mesajı olan Aksoy, 'Yapılacak işler tarihi dokuya zarar vermemeli. çarpık kentleşmeden endişeliyim' diyor.

Sabah/Sevda Yüzbaşıoğlu