Eski çarşılar mı yoksa AVM'ler mi

İhtişamı Osmanlı'dan günümüze gelen tarihÜ® çarşıların tahtı AVM'lerle sarsıldı sarsılmasına ama birçok yazarın, şairin, sinemacının, tasarımcının, müzisyenin gönlünde bu taht hala sağlam. Göz dolduran AVM'lerden hiçbiri ilham almıyor, hatta mecbur kalmazsa gitmiyor. Onlara göre tarihÜ® çarşılar İstanbul'un hissedildiği yerler, ilham alınan mekanlar. şžair Edip Cansever'in de Kapalıçarşı'da esnaflık yaptığını hatırlatıp sözü ünlülere bırakalım:

AVM'de Türk kokan bir şeyler bulamazsınız

Hülya Koçyiğit (Sinema sanatçısı): TarihÜ® dokuyu, kokuyu hissettiğim özel mekanlardır çarşılar. Kapalıçarşı ve Mısır çarşısı'na gitmeyi çok severim. AVM'ler pratik, her türlü ihtiyaca cevap veriyor. Ancak Kapalıçarşı'nın ihtişamı hangisinde var Ayrıca Kapalıçarşı sadece alışveriş yaptığımız bir yer değil. Bizim kültürümüzü, geçmişimizi yansıtıyor. AVM'de Türk kokan bir şey bulamazsınız, dünya markalarıyla haşır neşir olursunuz ama çarşıda ustaların el emeği ürünlerle karşılaşırsınız. AVM'lerle eski çarşıları mukayese bile edemiyorum nedense.

çarşılar kalemime ilham veren yerler

Beşir Ayvazoğlu (Yazar): Kapalıçarşı, Mısır çarşısı ve Sahaflar çok sık uğradığım mekanlar. Sahaflar çarşısı hüviyetini kaybetse de kitapların kokusunu duyduğum, kalemime ilham olan bir yer. Bir çarşı yüzlerce AVM'ye bedel. çarşıların kültürel derinliği, arka planı var. Kokusuyla, rengiyle görüntüsüyle size ait bir yer. AVM'ler çok sentetik ve steril geliyor, ihtiyaçlar için mecburen gidiyorum.

Bir çift çorap için kaç kat geziyoruz AVM'de

Ayla Algan (Tiyatrocu-şarkıcı): AVM'ye gidildiğinde lüzumsuz şeyler de satın alınıyor. Ancak çarşıya özel ihtiyaçlar için gidiliyor. AVM vakit kaybı gibi geliyor, örneğin çorap almam gerek, kaç kat çorapçı arıyorum. Modern binaları kafamla seviyorum ama duyularımla sevmiyorum. çarşıda gördüğüm tahta eşyalar, kaşıklar bana oyunları hatırlatıyor. AVM'ler estetik açıdan güzel ama otoparkları ürkütücü. Eski çarşılar zamanla yok olur ama insanların şimdi robotlara can vermek istemesi gibi zamanla bu çarşılara da can vermek istenebilir.

Kapalıçarşı, İstanbul'da olduğumu hissettiriyor

Haldun Dormen (Tiyatrocu): Rengarenk eşyalar, baharatlar, dükkanlar çok hoşuma gider. AVM'ye ihtiyaçlar doğrultusunda mecburen giderim ama özellikle tercih etmem. Bu kadar çok AVM açılmasına da karşıyım. Amerika'da ilk gördüğümde çok hoşuma gitmişti ama Türkiye'de üç beş derken her yer doldu. Ne mahalle bakkalı kaldı ne esnaflık. Her şey o kadar çabuk değişiyor ki.

çarşılar ilham veriyor

Cengiz Abazoğlu (Modacı): AVM'ler alışverişi körüklüyor ancak çarşılar ilham veriyor. Koleksiyonları oluştururken çarşılarda gördüğüm küçük detaylar ilham kaynağı olabiliyor. çarşılar keşke daha geç saatte kapansa. AVM'lerden ilham almak zor, çarşıların tahtını da sallayamaz, tarihÜ® dokusuyla yarışamaz. Biz genelde başka şehirlerin yapılarını örnek alıyoruz, bunu doğru bulmuyorum. Bize ait olana sahip çıkmalıyız.

çarşıda zaman geriye gidiyor

Cahit Berkay (Besteci-ses sanatçısı): Kapalıçarşı'yı severim. çarşı gezmek açıkçası ilham vermiyor ama etkilenmemek de mümkün değil. çarşıda zaman geriye gidiyor sanki. Babalarımızın, dedelerimizin zamanında yaşayan şeyler hala orada yaşıyor. Her ne kadar turistik bir havaya bürünse de kendi dokusunu koruyor. AVM'lerde başım dönüyor, kalabalıktan da yürünmüyor. Ayakkabı almaya gittim diyelim, hemen alıp gitmeye bakarım. AVM'ler de yazın serin, kışın sıcak olduğundan tercih ediliyor bence. Gezinti mekanları sadece.

AVM çılgınlığı devam etmez

Özdemir Erdoğan (Besteci-ses sanatçısı): Türkiye büyük bir değişim yaşıyor, Türk insanının kültürel yapısı da değişiyor. İnsanlar artık ihtiyaç için değil, eğlenmek için alışveriş yapıyor. Eğlenmek için alışveriş yapılınca AVM'ler kaçınılmaz oluyor. Ancak bu AVM çılgınlığı ilanihaye devam etmez. Bu kadar AVM'yi besleyecek bir kapital olduğuna da inanmıyorum. Alışveriş düşkünü değilim. AVM'ye, çarşıya pek gitmem ama geleneksel şeyleri severim.

AVM insanı olduk çıktık

Nefise Karatay (Eski manken): Ayda bir iki kez mutlaka çarşıya giderim. Keyif alarak hafta sonunu geçirdiğim nadir mekanlardır. Kapalıçarşı'daki kafelerde değişik çaylar, kahveler vardır. Kültür zenginliği de çok olan bir yer. Bu nedenle oralarda dolaşmayı çok severim. AVM'ler birçok markaya bir anda ulaşılabilmesi açısından iyi ama ben pek hoşlanmıyorum. çok fazla basınç ve ışık var. Gözlerim kanlanıyor, başım ağrıyor. Ancak AVM'ler de arz talep meselesi, hızlı tüketen bir profil oluştu, AVM insanı olduk çıktık artık. AVM'lerin fendi çarşıları yener gibi görünse de bu çarşıların kemikleşmiş ziyaretçileri var, çarşılar varlığını yitirmez.

6 aydır bir tane AVM'ye adım atmadım

Yeliz (şžarkıcı): Kapalıçarşı ve civarını çok seviyorum. Asıl İstanbul orası. AVM'ler, otoparkı olması, otobana yakın olması açısından avantajlı ama yine de sevmiyorum. AVM'ye gitme çılgınlığım yok, hatta 6 aydır bir tane AVM'ye adım atmadım. Her yere AVM dikildikçe de İstanbul özelliğini kaybediyor, Amerika'dan farkımız kalmıyor. Ama nasıl ki unutulmayan şarkıcıların yeri dolmuyor, çarşıların da yeri dolmaz.
Zaman/HEMRA KÖSE