Ev alırken ya da kiralarken bilmeniz gerekenler!
Gayrimenkul almak, gerek yatırım gerekse oturum amaçlı yola çıkıldığında incelik isteyen bir süreç. Oturum amaçlı bile olsa, herkes "Bir gün satarsam ne kazanırım" düşüncesiyle en doğru kararları vermek istiyor. Peki, bunun yolu nedir? İşte uzmanından bile duyamayacağınız bilgiler...
Türklerin ev sahibi olma sevdası, ülke sınırları da aşmış durumda... Birçok ülkenin emlak danışmanı, uluslararası müşterilerini sayarken Türkleri de ilk sıralara koyuyor. İnşaat sektörünün son birkaç yıl ki performansı, talepte sıkıntı olduğunu gösteriyor ancak özellikle pandemiyle birlikte farklı hedeflerle gayrimenkul edinme hevesinin yine arttığını belirtiyor uzmanlar. Öyle ki, araştırmalar konut edinmede yaş ortalamasının 43'lerden 34'lere gerilediğini gösteriyor.
Dünya Gazetesi'nde yer alan habere göre; pandemide "Evde kal” süreci, yaşam alanlarımızla ilgili beklentilerimizde farklılaşmaya neden oldu. Değişim talebinin nedenlerinden biri olarak bu gösteriliyor. Bir diğer neden eğitimden iş yaşamına kadar dijitalleşmenin hayatimiza nüfuz etmesinin sonuçları oldu. Örneğin öğrenci evleri bu yıl dolmadı, toplu taşıma noktalarına yakınlık çok ilgi çekmedi gibi bilgiler veriliyor. Her alanda olduğu gibi pandeminin yarattığı krizin, gayrimenkul açısından da fırsatları var. Peki,emlakçınıza gitmeden önce neler bilmeniz gerektiği hakkında fikriniz var mı?
Sektörün deneyimli ismi Dr. Gökhan Taş'tan aldık bu haftaki tüyoları. Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Taş, ister kiralama isterse satın alma amacıyla olsun, alıcı ya da satıcı tarafta yer almak fark etmeksizin emlakçıya gitmeden önce aklınızın bir köşesinde olması gereken bilgileri anlattı...
1- FINDEX RAPORU ÇIKARIN!
Eğer satıcı taraftaysanız, evinizi elden çıkarmak ya da kiraya vermek niyetiyle emlakçınıza gittiğinizde mutlaka muhtemel alıcıların Findex raporlarini isteyin. Yetkili emlakçıların bunları öğrenme imkanı vardır. Kiracı o kirayı gerçekten ödeyebilir mi, satın alan krediyi ödeyebilir mi bunları araştırın. Eğer alıcı taraftaysanız da ilgilendiğiniz evin bütün ipotek, icra, borç yükü gibi finansal geçmişini, hukuki sıkıntılarını emlak danışmanınız öğrenebilir. Bunları emlakçınızdan mutlaka talep edin ki, ileride başınız ağrımasın. Kendinizi finansal olarak sağlama alın.
2- EVİ GÜN ORTASINDA İNCELEYİN
Ailenizde özel durumu olan birileri yoksa giriş ve en üst katlardaki daireleri tercih etmeyin. Fiyatı daha uygun bile olsa alırken size belki cazip gelir ama satarken zorlanırsınız. Dairenin pozisyonuna dikkat edin. Mutlaka gün içinde daireyi gezin, karanlıkta değil. Çünkü ışık alan bir konumda olması çok önemli. Size “Güneye bakıyor” derler ama bakmayabilir. Eğer coğrafya bilginizden emin değilseniz gün ortasında evi inceleyin.
3- ESKİ BİR 120 METREKARE Mİ YENİ BİR 80 METREKARE Mİ?
Eğer bir mahallede yatırım yapacaksam, ben her zaman mühendislik geçmişi iyi bir eski 120 metrekareyi tercih ederim. Deprem öncesi yapılmış olsa bile, mahallelerde yeni yapılmış bir 80 metrekarelik dairedense, eski ama sağlam bir binadaki 120 metrekarelik daireyi tercih ederim. Kapalı otopark ve asansörü de varsa o binanın, kesinlikle eskisinden yana tercihinizi kullanin. Çünkü oturum açısından iki daire asla aynı olmaz. Yeni yapılan evlerde mutfaklarda yaşam alanı dardır, balkonlar yoktur. Oysa pandemiyle birlikte yaşam alanları verimli dairelere ilgi arttı. Satarken 120 metrekarelik daireye daha kolay müşteri bulursunuz.
4- BAHÇE KATI KEYİFLİ AMA
Pandemide bahçe katlarına ilgi arttı. Karantina döneminde insanlat nefes alacakları alanlar yaratmaya odaklandı çünkü. Bahçe katları keyiflidir ama rutubet meselesine dikkat etmek gerekir. Katın toprakla teması nereden başlıyor bu çok kritik. Pencereniz toprağa ne kadar yakın? Evi size göstermeden önce rutubet izleri kapatılmış, badana yapılmış olur.
Burada kritik bilgi kokudur. Kokusuna dikkat edin. Bunu da evi havalandırarak halletmiş olabilirler. Bu nedenle tüm pencereleri kapattırıp, evi bir sonraki gün erken saatte görmeyi talep edin. Elinizi duvarın alt kısımlarına koyun, bekleyin. Rutubeti hissedersiniz. Koku da değişmiş olacaktır.
5- DEPOZİTODA YANILGIYA DÜŞMEYİN
Eğer ev kiralayacaksanız, ister ev sahibi isterseniz kiracı tarafta olun mutlaka iyi bir kontrat yapın. Kontratta depozito meselesini ince işlemeniz gerekiyor. Şöyle ki; evi bir yıllığına kiralarsınız ve bir aylık kira bedelini depozito olarak ödersiniz. Sonra iyi bir ilişki yürütülmüşse 5 yıllık yeni bir kontrat imzalamalısınız. Öncelikle depozito, verildiği günkü kira bedeliyle değil, çıkarken ki kira bedeli üzerinden geri ödenmeli. İkincisi ve daha önemlisi depozitonun ne amaçla kullanılacağını mutlaka sorgulayın. Bazı ev sahipleri kiracı faturaları ödemezse diye kendini garantiye almak için talep eder. Bu yasal değil. Eve girerken tüm demirbaşların listesini yapın, fotoğraflarıni çekin ve kontrata belge olarak ekleyin. Çıkarken de aynı işlemi yapın ki zarara uğramayın. Eğer bir banyo-mutfak gibi onarım yaparsaniz ve bunlar evin değerini artıracak unsurlarsa mutlaka ev sahibi ödemeli. Siz ödemişseniz bunu da kontrata ekleyin.
PAZARLIKTA SUSAN KAZANIR!
Ev alırken ya da satarken pazarlık çok önemlidir. Bu aşamada tarihi Sultanhamam kuralı geçerlidir: Son fiyatınızı son israrda bile söylemeyin. Bu ilginç oyunu kim paraya daha çok ihtiyaç duyuyorsa o kaybeder. Ve her zaman bir rakam söylendiğinde ilk konuşan oyundan zararlı çıkar. İyi bir satıcı bilir ki insanın en geveze yeri dili değildir, vücududur. Ben, bir alici evi gezerken onun evi kalben satın aldığını anlarim. Malı kötüleme oyunu da incelik ister bu yüzden. Siz fiyatı düşürmek için evi kötülemeye başlarsınız ama vücut diliniz öyle söylemiyordur. Eğer evi kötülüyor ama gitmiyorsa o kişi fiyat düşürmek için bunu yapıyordur.
