Eviniz riskli yapı statüsünde mi?

6.5’lik deprem, İstanbul’daki ‘riskli bina’ tehlikesini bir kez daha hatırlattı. Megakent İstanbul’da 300 bin civarında riskli yapı olduğu tahmin ediliyor. Acaba bu riskli yapılardan biri de size ait olabilir mi?

Bunu nasıl tespit edebilirsiniz? Ve eğer eviniz gerçekten ‘riskli yapı’ statüsündeyse, kentsel dönüşüm kapsamına girmesi için ne yapmanız gerekiyor? İzlemeniz gereken 10 madde...

1 - EVİM RİSKLİ Mİ MERAK EDİYORUM. NE YAPMALIYIM?

Kentsel dönüşüm için öncelikle yaşadığınız binanın risk tespitini yaptırmanız gerekiyor. Riskli binaların tespitini sadece Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca lisans verilen kurum veya kuruluşlar yapabilir. Bu kurumların listesi ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın resmi internet sitesi ile www.kentseldonusum.gov.tr adresinde güncel olarak yayımlanıyor. Maliklerin tapu ve kimlik fotokopisi ile bu kurumlara müracaat etmesi yeterli. (Bu arada kanunda risk tespiti yaptırılması zorunluluğu yok.)  

2 - RİSK TESPİTİ YAPTIRMAK İSTİYORUM. ANCAK DİĞER SAKİNLER İSTEMİYOR. NE YAPMALIYIM?

Risk tespiti yaptırmak için maliklerin 2/3 çoğunluğuyla karar alınmasına gerek yok. Maliklerden birinin müracaatı yeterlidir. 

3 - RİSK TESPİTİ PAHALI MI MALİYETİ NE KADAR?

Bakanlık, yapılacak risk tespitinde kullanılacak fiyatları sabitledi. Yani yetkili kuruluşların kendi isteğine göre fiyat belirleme şansı yok. Buna göre 400 metrekare bir bina için risk tespiti yaptırmanın bedeli 900 TL, 1500 metrekarelik bir bina için ise 2.500 TL. Yani 1500 metrekarelik bir binada 10 aile oturuyorsa aile başına ödenecek rakam 250 TL, 

4 - BİNAMIN RİSKLİ OLDUĞU TESPİT EDİLDİ, İTİRAZ EDEBİLİR MİYİM?

Malikler, tapu müdürlüğünce yapılacak tebligattan itibaren 15 gün içinde, İstanbul, İzmir, Bursa’da Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüklerine, diğer illerde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’ne verecekleri dilekçeyle tespite itiraz edebilirler. 

5 - BİNAM RİSKLİ ÇIKTI ŞİMDİ NE OLACAK?

Tespitin kesinleşmesinden sonra binaların yıkılması için maliklere 60 günden az olmamak üzere süre veriliyor. Bu süreçte hâlâ bina yıkılmamışsa devlet size 30 gün daha ek süre veriyor. Malikler ek sürede yapıyı yıktırmazsa, yıktırma işlemi mülki amirler tarafından gerçekleşiyor.  

6 - BİNA YIKILDI, YENİ BİNAMIZI KİM YAPACAK?  

Binanızı müteahhit firmayla anlaşarak yaptırabilirsiniz. Ayrıca yan parsellerle anlaşarak daha büyük bir proje yaptırma hakkınız var. Bunun için arsanın 2/3 hisse çoğunluğu hemfikir olmalı. 

7 - ÇOĞUNLUK ANLAŞTI BEN İSTEMİYORUM. NE YAPABİLİRİM?

Diyelim ki 30 daireli bir bina yıkıldı ve bu binadan 10 kat maliki binanın A firmasına kat karşılığı olarak verilmesini istemiyor. O zaman Bakanlık devreye giriyor ve bu 10 mal sahibinin dairelerini diğer 20 mal sahibi arasında açık arttırmaya çıkarıyor. Eğer diğer 20 kat maliki bu daireleri almaz ise Bakanlık bu daireleri satın alarak bu binaya ortak olarak giriyor. Ve daha sonra geri kalan 20 kişinin sözleşmeyi belirlediği şekilde A firması inşaatı yapıyor. 

8 - 2/3'LÜK KISIM FİRMAYLA ANLAŞAMADI DİYELİM. SONRA NE OLACAK?

Burada da Bakanlık devreye giriyor ve arsa, kamulaştırılarak Hazine'ye ya da TOKİ'ye veriliyor.  Mal sahipleride paralarını alarak tapularını devlete veriyor. 

9 - VATANDAŞLARA DEVLET YARDIM VEYA DESTEK SAĞLIYOR MU?

Anlaşmayla tahliye edilen, yıktırılan veya kamulaştırılan binaların; malikleri talep etmeleri durumunda 18 aya kadar kira yardımı veya bankalardan kullanılacak kredilere faiz desteğinden faydalanabiliyor. Ankara, İstanbul ve  İzmir  için kira yardımı tutarı 650 TL. Tek konut için en fazla 100 bin TL kredi kullanılabiliyor. Kredi geri ödemeleri, 2 yıl anapara geri ödemesiz ve 10 yıl vadeli olarak gerçekleşiyor. (Bu kapsamda protokol yapılan bankaların listesi www.kentseldonusum.gov.tr adresinde mevcut) 

10 - KİRACILAR YARDIM ALIYOR MU?

Kanun kapsamında kiracılara taşınma masrafları dikkate alınarak bir defaya mahsus olmak üzere kira yardımı yapılabilir.

Şenay Köşdere/ Akşam Gazetesi