Hükümet merakla beklenen 3600 ek göstergeden sonra emeklilikte yaşa takılanlar (EYT’liler) için de çözüm formülleri üzerinde çalışıyor. Peki merakla beklenen EYT çalışmasında en güçlü formül hangisi? İşte merak edilen detaylar...Peki EYT çalışmasında hangi formüller öne çıkıyor? En çok üzerinde çalışılan formül hangisi? Vergi Uzmanı Muhammet Bayram detayları konuyla ilgili tüm detayları milliyet

Hükümet, milyonlarca kişi tarafından merakla beklenen emeklilikte yaşa takılanlar (EYT’liler) için çözüm formülleri üzerinde çalışıyor. Peki EYT çalışmasında hangi formüller öne çıkıyor? En çok üzerinde çalışılan formül hangisi? Vergi Uzmanı Muhammet Bayram detayları konuyla ilgili tüm detayları milliyet.com.tr'ye anlattı. 

Peki Vergi Uzmanı Muhammet Bayram konuyla ilgili olarak neler dedi? İşte merak edilen soruların detayları...

Yaptığı açıklamada, 4447 sayılı kanunla beraber 8.09.1999 ve öncesi için emeklilik şartlarının değiştirildiğini  ve bu tarih ve öncesinde giriş yapanlar için kadınlarda 20 sene, erkeklerde 25 sene çalışma şartı vardı ve 5 bin ile 5 bin 975 prim gün sayısını tamamladılarsa emekli olabildiklerini söyleyen Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, 09.09.1999 tarihi sonrasında kademeli yaş şartı getirildiğini kaydederek, burada kadınlarda 40 ile 58, erkelerde 44 ile 60 yaş arasında değişen kademeli geçiş süresi getirildiğini dile getirdi.

Yaptığı açıklamada Bağkur ve emekli sandıkları için 7 bin 200 prim gün sayısı emekli sandığı için 9 bin prim gün sayısı gerektiğini ve bunun kanun çıkmadan önce böyle olduğunu söyleyen Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, sonra kademeli yaş şartı getirildiğini ve 7 bin prim gün sayısı belirlendiğini söyledi.

‘23 SENEDEN BERİ ÇÖZÜLEMEDİ’

Yaptığı açıklamada 09.09.1999 öncesi tüm sigortalı girişlilerin EYT’li olduğunu söyleyen Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, "EYT meselesinin sorun haline gelmesinin asıl meselesi şudur. Burada SSK, Bağkur, emekli sandığı 3 ayrı kurum 5 kanun var. Bu homojen yapının tek bir potada eritilmesi sorunu vardı. Tek bir çözüm yolu bulunamadığı için 23 yıldan beri çözülemedi. Bu sorun 99 ve öncesindeki sistemin sorunudur." dedi. Yaptığı açıklamada 90’lı senelerde  SSK sistemi karlı bir sistemken ve devlete borç verir hale gelirken, 1999 yılında SSK sistemi çöktüğü için çalışanların erken emekli olması istenmediğini ve yaş şartı getirildiğini söyleyen Vergi Uzmanı Muhammet Bayram burada 3 ana model ve 5 farklı sistemden bahsedildiğini dile getirerek, şunları söyledi: "Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor. Hukukun temel kanunları ve işleyişinde lehe olan kanun geriye yürür ama aleyhe olan kanun geriye yürümez. Burada bir düzenleme yapılması gerekiyorsa EYT’linin yaş şartına takılmadan emekli yapılması gerekiyor."

Yaptığı açıklamada Bakan Vedat Bilgin'in bu konu hakkında dosyalar önümüzdeki sırası gelince yapıyoruz dediğini ve  EYT’liler için ilk defa çalışma grubu kurulduğunu söyleyen, Vergi Uzmanı Muhammet Bayram "Sayın Vedat Bilgin “Biz çalışma bittikten sonra maliye bakanlığı bürokratlarıyla çalışacağız” dedi. Bunun anlamı şudur. Biz EYT’lilerin sorununu çözmek istiyoruz ama maliyetlere takılıyoruz." dedi.

1 MİLYON EYT’LİNİN MALİYETİ  NE KADAR?

47-50 yaş bandına takılan emeklilerin emekli edildiği düşünüldüğünde toplamda 1 milyon kişi olduğunu söyleyen Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, en düşük emekli maaşından emekli olurlarsa 1 milyon kişinin yıllık maliyeti 42 milyar lira olduğunu dile getirdi. Vergi Uzmanı Muhammet Bayram devletin burada SGK sistemini finanse etmesi gerektiğini kaydederek, burada bir oran söz konusu olduğunu söyledi.  1 çalışanın 2 emekliye bakması gerektiğini söyleyen Vergi Uzmanı Muhammet Bayram,  "Bizim oranımız 1.87’ye geriledi. Sigorta sisteminin maliyetleri ön plana çıkıyor. O yüzden 3 ana model var." dedi.

Söz konusu bu modeller: Kısmi emeklilik, sürenin tamamlanması ve primin tamamlanması modelleri şeklinde. Kısmi emeklilikte 7 bin prim gün sayısı değil de toplamda 3 bin 600 prim gün sayısını tamamlayanlar. Sürenin tamamlanmasında 20-25 yıl sigortalılık süresi bulunuyor. Sürenin tamamlanması için borçlanma yapılabiliyor fakat bu riskli bir sistem.

ALMANYA VE FİNLANDİYA MODELİ NEDİR?

Söz konusu primin tamamlanması modelinde de prim gününü tamamlamayanların borçlanarak bunu tamamlaması söz konusu oluyor. Diğer formüllere bakıldığında da özellikle ortaya çıkan Almanya ve Finlandiya modeli bulunuyor. Almanya modelinde kişinin emekliliğine kaç yıl kaldıysa her sene kesintisi söz konusu oluyor.

Bir diğer model olan Finlandiya modelinde ise aynı şekilde kesinti olsun fakat kişi şartları tamamladığında kesinti ortadan kalkıyor.

‘SİGORTA PRİM KESİNTİLERİ DAHA AZ YAPILABİLİR’

Vergi Uzmanı Muhammet Bayram öneriler de vererek, şu anda EYT’li olup da çalışmaya devam edenler olduğunu dile getirdi. Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, 3500 emekli maaşlarıyla bu enflasyonist ortamda geçinmenin zor olduğunu kaydederek, açlık sınırının 6 bin TL, yoksulluk sınırının 20 bin TL'ye çıktığını kaydederek,  "Yaşını bekleyip hala çalışanlar için emeklilik yapılır, çalışmaya devam edenler için sigorta prim kesintileri daha az yapılabilir." dedi.

Vergi Uzmanı Muhammet Bayram yaptığı açıklamada ya da emekli olacaklar için de seni bugün emekli etmiyorum 5 sene sonra emekli yapacağım ama daha sonra emekli yaptığımda emeklilik bağlama oranını yüksek tutacağım ve bu sayede emekli maaşın yüksek olacak denilebileceğini de söyledi.