EYT'liler yasa çıktıktan sonra ne yapacak? EYT'de başvuru ve tazminat süreci peş peşe açıklandı! Hemen bakın!
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemeden sonra emeklilik işlemlerine start verilecek. Çalışanlar önce çıkışlarını alacak ardından da tazminat hesabına geçecek. İşte yasanın ardından EYT'lilerin yapacağı işlemler ve bir bir tazminat hesaplamaları...
Sabah'tan Faruk Erdem'in haberine göre; EYT'lilerin yüzde 80'den fazlası SSK'lılardan yani 4A'lılardan meydana geliyor. Bunların büyük bir kısmı hala çalışan sigortalılardan oluşurken; yaş ortalamaları da 45 ile 50 olarak belirlendi.
Çalışan EYT'lilerin büyük bölümü, bulundukları şirketlerin hafızası halindeler ve hepsi birer kalifiye eleman şeklinde. Şirketler bu EYT'lileri kaybetmek istemezken; EYT'lilerin büyük kısmı da emekli olduktan sonra çalışacak gibi görünüyor.
Mevcut mevzuata bakıldığında, emeklilik işlemlerinin başlatılabilmesi için işten çıkılması gerekli. Bu durumda EYT'lilerin öncelikle çalıştıkları şirketlerden çıkış belgesi alması ve SGY'ye bildirimde sebep olarak 'emeklilik' gösterilmesi gerekiyor. Bu durumda tazminat hakkı elde ediliyor.
Kıdem tazminatı alabilmek için öncelikle son işyerinde en az 1 sene çalışılması gerekiyor. Ayrıca işten kendi istek ve kusuru dışında çıkartılma koşulu da yer alıyor. Bu şekilde istifa edenler kıdem tazminatını alamıyor. Fakat bu durumun da istisnası var.
Öyle ki 1475 sayılı yasanın 14. maddesine göre; istifa ederek tazminat almanın yolu emeklilikten geçiyor. Emeklilik nedeniyle istifa edenler tazminat alma hakkına sahip oluyor.
EYT'lilerin tazminatı da diğer çalışanlar gibi çalıştıkları sene ve son brüt kazançları üzerinden hesaplanıyor. Burada brüt ücrete ayrıca sene içinde gerçekleştirilen düzenli nakit ödemeler de dahil ediliyor.
Bu şekilde giydirilmiş brüt ücret tespit ediliyor. Kıdem tazminatından yalnızca damga vergisi kesintisi yapılıyor.
Tazminat taksite bölünemiyor ve hesaplanırken gün ve ay olarak çalışılan dönemler de göz önünde bulunduruluyor.
ÖRNEK TAZMİNAT HESAPLAMASI
Brüt ücret: 12.000 Türk Lirası
Brüt ikramiye: 24.000 Türk Lirası
Çalışılan süre: 12 sene
Ücrete eklenecek ikramiye: 24.000 /12 = 2.000 Türk Lirası
Giydirilmiş brüt ücret: 12.000 + 2.000 = 14.000 Türk Lirası
Tazminat tutarı: 14.000 x 12 = 168.000 Türk Lirası
Damga vergisi: 1.275,12 Türk Lirası
Ödenecek tutar: 168.000 - 1.275,12 = 166.724,88 Türk Lirası
Gelecek günlerde belirlenecek olan 2023 yılı asgari ücreti yeni yılda işten ayrılacak EYT'lilerin tazminatını da yükseltecek.
Aralık ayında ayrılan ve 10 yıl hizmeti olan bir asgari ücretlinin kıdem tazminatı 64 bin 710 lira olurken bu işçi Ocak ayında ayrıldığında tazminatı 97 bin 60 liraya ulaşacak.
