Fatih Tosun: Yabancılara 1 yıl oturma izni verilmesi!

18 Mayıs 2012 tarihli yabancılara mülk satışını düzenleyen Tapu Kanunu’ndaki değişikliğin ardından, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Yabancı İşler Dairesi Başkanlığı’nın 06 Ağustos 2012 tarihli genelgesi ile tüm Tapu ve Kadastro Müdürlüklerine genelge hükümleri doğrultusunda işlem yapılması bildirildi. 

Geçen 11 aylık dönemde 13 bin 303 kişi Türkiye genelinde 12 bin 512 adet arsa ve daire satın aldı. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü verilerine göre 18 Mayıs 2012 ile Nisan 2013 tarihleri arasında 2 bin 522 arsa satışı gerçekleştirildi. Aynı dönemde yabancılara 9 bin 990 konut satıldı. Gayrimenkul alımında Almanya, Rusya, İngiltere, Norveç, Suudi Arabistan, İsveç ve Kuveyt gibi ülkelerin vatandaşları öne çıktı.

‘Mütekabiliyet Yasası’nın Meclis'ten geçmesinin ardından, yabancılara konut satışı ile ilgili engellerin kalkmasıyla ciddi bir talep olacağını düşünen inşaat firmaları projelerinin tanıtımını yurtdışında aktif bir şekilde yapabilmek üzere yurtdışında ofisler açmaya veya yabancı gayrimenkul aracılık hizmeti veren şirketlerle anlaşmalar yapmışlardı. 

Yasa’nın geçmesinin ardından yabancıların ilgisinin arttığını gözlemliyoruz.  Ancak yine de yasadan önce olduğu gibi ilk üç sıra Alman, Rus ve İngiliz vatandaşlarında. Özellikle, Körfez ülkelerinden gelen talepler sektöre umut dağıtıyor. Ortadoğu’da yaşanan kaostan sonra yatırımcıların paralarını daha güvenli piyasalarda kullanmak isteyeceği fikri ön plana çıkmakla beraber, Ortadoğu ülkelerinin Türkiye’ye kültür olarak duyduğu yakınlık da ana faktör olarak öne çıkıyor.  

Resmi verileri incelediğimizde, 2005-2008 yılları arasında yabancılara konut ve arazi satışından 3 milyar dolar gelir elde edilirken, bu rakamın küresel kriz zamanına denk gelen 2008-2010 yılları arasında 1,8 milyar dolara gerilediğini ve 2011 yılında ise 2 milyar dolar olarak gerçekleştiğini, yasadan sonra ise 2 milyar 600 milyon çıktığını görüyoruz. Beklentiler, bu rakamın 2013 yılından itibaren yıllık ortalama 5 ila 10 milyar seviyesine oturması üzerineydi, ancak mevcuttaki ikamet izni gibi belirsizlikler buna engel olarak görünüyordu. 

11 Nisan 2013 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 31. Maddesine göre Türkiye’de taşınmaz malı bulunanlar artık 1’er yıllık sürelerle kısa dönem ikamet izni alabilecekler. Yabancılara gayrimenkul satışındaki yasal prosedürler dışındaki en büyük engel olarak görünen ikamet izninde 3 aydan daha makul bir süre olan 1 yıla çıkması ile gayrimenkul satışında ivme yakalanabilir.

Türkiye’de gayrimenkul satın alan yabancılara sağlanan 1 yıllık ikamet izninin en önemli şartlarından biri Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini verme zorunluluğu. Gayrimenkul satın alan yabancılar mutlaka ikamet adresini bildirmeli, bu kanun ayrıca arsa satın alan yabancılar için de geçerli ancak onlara özellikle adres bildirme zorunluluğunda nasıl bir uygulama yapılacağı ilerleyen dönemde yönetmelikle belirlenebileceği düşüncesindeyim. 

Hazırlayan: Fatih Tosun, TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı