Gayrimenkulde fiyat balonu söndü! Ev almanın zamanı

Parası olanlara `iyi faiz' dönemi başlıyor

İstikrar yok oldu. Faizler tırmanışa geçti. Önümüzdeki günler, "parası olanlar için", iyi faiz geliri elde etme günüdür. Parası olmayanlar için, "Altta kalanın canı çıksın!" günlerinin geri gelmesidir.

İstikrar denilen şey "düzende süreklilik"tir. İnsanlar düzene alışır. Düzen değişince, hele hele sık sık değişince, insanlar her düzenin kendisini mutlu mu, mutsuz mu edeceğini bilemez. Türkiye'de "düzende kısa süreli bir süreklilik" dönemi yaşadık. Ama görülüyor ki, düzen değişiyor. Bu değişikliğin uzun sürede kimleri sevindireceğini, kimleri üzeceğini bilemem ama kısa süre için sayın okuyucularımı uyarmayı görev bilirim .

Ekonomi yazanların her şeyi bildiği" varsayımıyla sayın okuyucularım "Hocam, şimdi biz ne yapalım?" diye sual ediyorlar. Uzun dönem için "falcılık yapamam". Ama haziran sonundan temmuz ortasına kadar ki dönem için "aklımın yettiğince" neler yapılabileceğini sıralayayım:

Uzun vadeli düşünenler hisse senedi alabilir

Borsada, kısa süreli alışverişlerin riski arttı. Tasarrufunuzun bir bölümüyle evladiyelik bir yatırım yapmak istiyorsanız, hisse senedini satın aldıktan sonra (en az 2 yıl) unutmayı göze alabiliyorsanız, bilenine danışarak güçlü firmaların senetlerinden satın alınız. Bu hisse senetleri bu fiyatın altına zor düşer. Düşse de önemli değil. İki yıl sonra bu hisse senetlerinin (dolar olarak) değeri çok çok yukarılarda olur.

Döviz alacaksanız alın, satacaklar ay başını beklesin

Dikkat ediniz... Dolar fiyatı ayın sonuna doğru ucuzluyor. Ay başından sonra en az eski rakama dönüyor. Veya eski rakamın üzerine çıkmaya çabalıyor. Bunun nedeni var. Bankalar ay sonunda bilançolarını süslemek için ucuz doyar tercih ediyor. Piyasa sığ olduğundan ufak operasyonlarla dolar fiyatı aşağıya çekilebiliyor. Bu durum, ay sonu ve ay başı dolar ile maaş, kira, fatura ödemesi yapan firmaların da işine geliyor. Ay başı geçinde piyasa normale dönüyor.

Hele hele haziran sonu bankalar ve firmalar için bilanço düzenleme dönemi. Dolar ne kadar ucuz olur ise, bilanço o kadar "şık" olur.

Bu nedenle hâlâ dolar almayı düşünenler varsa, önümüzdeki hafta alabilirler. Satmaya niyetlenenlerse, biraz beklesinler. Temmuz'un ilk haftasının sonundan itibaren dolar fiyatını gözlesinler.

Piyasada yüksek faiz dönemi başladı

Türkiye'de YTL faizi her zaman kazandırır. YTL'de kalanların devalüasyon yapıldığında kısa süren zarara uğradıkları görülür. Bu zarar abartılır. Çünkü orta dönemde faiz geliri devalüasyonun hasarını da yok eder. Gene de kazandırır.

Merkez Bankası "yüksek faiz-ucuz döviz" politikasında ısrarlı. En az temmuz sonuna kadar ufukta bir kaza-bela olasılığı görünmüyor. YTL'si olanlar gönül rahatlığıyla bankalara bir ay vadeli mevduat hesabına para yatırabilirler.

Bir yanda faizin daha yükseleceğini Merkez Bankası'nın açık açık ilan etmesi, öte yanda bankaların haziran ayı sonunda bilançolarında mevduat rakamını yüksek gösterme çabaları nedeniyle bankaların mevduata verdikleri faiz yükseldi. Şimdiden yüzde 22 faiz veren bankalar var. Haftanın sonuna kadar mevduat faizini yüzde 25'e çıkaranlar olacak... Bu bir fırsattır. Şimdilik 1 aylık vadeli mevduat hesabı iyidir. Bir ay sonra faiz daha da artabilir.

Oturmak için ev alacaksanız alınız, zamanıdır

Gayrımenkul fiyatlarında balon vardı. Fakat talep azalınca, çok sayıda "tamamlanmış" konut elde kaldı. Bu gayrimenkulleri yapanlar "nakde geçmek" arayışında balon fiyatını aşağıya çekti. Bunlar olurken inşaat maliyetlerinde yüzde 50'leri aşan artışlar görüldü. Bunun anlamı şu: Eski balon fiyatlara rağmen (1) Yarım kalmış projeleri tamamlamak güçleşti. (2) Yeni inşaatlarda maliyetler artacak.

İşte bu tabloda, oturmak için konut satın almak isteyenler varsa, bitmiş, iskânı alınmış, yeni bir konut sahibi olmak için uygun dönemdir.

Borçlanmayınız, borcu olana Allah kuvvet versin!

Şu günlerde borçlanmayınız. Kredi kullanmanızı gerektirecek işlere girmeyiniz. Borçları azaltmaya çalışınız. Çünkü artan faizlere ek olarak nakde sıkışan alacaklılar (banka-firma-şahıs) sizi zorlamaya kalkacak. "Fiyatlar artacak şimdiden borç-harç satın almak iyidir" dolduruşuna gelmeyiniz.

İŞTE SON SÖZ...

Ben kendi kapasitemle neyin ne olduğunu anlatmaya çalıştım. Herkes kendi riskini en iyi şekilde değerlendirir. O nedenle burada yazılanları okuyunuz ama, gene de son kararı siz kendi gönlünüzü, kafanızı kullanarak veririz. Unutmayınız, kazanç ile kayıp aynı yolda yarışır. Unutmayınız, kazanç da sizin, kayıp da sizin.

Güngör URAS / Milliyet