Gayrimenkulde imar sorunu nasıl çözülür?

BELEDİYELER yılların biriktirdiği imar sorunlarıyla boğuşmak zorunda kalıyor. Belki de bazı belediyeler, biriken sorunları hasıraltı yaparak, bunlara ilave sorunlar da üreten oluyordur. Halbuki gayrimenkullerdeki imar sorunlarının topluca değişim hakkı kanuni bir düzenleme ile de yapılabilir. 

Türkiye'nin kentleşme sürecini yaşamaya başladığı 1950'li yıllarından bu yana olan dönemde yapılan konutlar ortalama 50 yaşlarındadır. 

Bunların bir çoğu teknolojik olarak ömrünü de tamamlamıştır. 

Bu binaların yapıldığı yıllardaki ihtiyaçlar ile şimdikiler arasında farklılıklar olduğu için de, belediyelerin imar plan ve projeleri de değişmiştir. 

Bundan 50-60 yıl önceki belediyelerin belirlediği imar planları daha çok binalardan ibaretti. Şimdi daha farklı kent modeli üzerinde kafa yoran mimarlar ve şehir planlamacıları, daha değişik modeller ortaya koyuyorlar. 

Eskiden otomobil, toplu taşıma gibi araçlar yoktu. Şimdi belediyeler tarafından şehirler planlanırken, otomobillere park yeri ayrılmadığı için çoğu cadde ve sokaklarda yayaların yürüyebileceği alanlar dahi otopark olarak kullanılmaktadır. Çocuklar için oyun alanları da eskiden oluşturulmuş kentler için çok ciddi sorunlardan bir diğerini oluşturuyor. 

Eski şehirleşme özelliklerinin şimdilerde sorun teşkil edenlerinden daha onlarca sorun saymak mümkün. Sokak ve cadde ölçülerinin çok dar olarak düşünülmesi beraberinde, özellikle itfaiye ve cankurtaran araçlar için, içinden çıkılması çok zor olan tartışmaları ve eleştirileri getirmektedir. 

Buna bir de binaların terasının kapatılması, balkonların veya işe yaramaz diğer bazı boş alanların kullanılması için yapılan ilaveler de eklenince gayrimenkullerin sorunları arapsaçına dönmüş oluyor. Binanın ruhsatı 3 kat ama bina 4 kat olmuş. Bir şekilde 4 kata birkaç daire yapılmış ve belediye de buna göz yummuş. 

Şimdi bütün bunlar binaların yıkılarak yerlerine daha modern bina yapılması çalışmaları için birer ciddi engel. Çünkü ufak tefek gibi gözüken sorunlar olay resmi belgelemeye gelince büyük tartışma ve çekişmelerin yaşanmasına sebep olabiliyor. Çoğu da müteahhitten kaynaklanan ve üzerinden uzun yıllar geçtiği için de hukuka konu edilemeyen durumdaki eklentiler. 

Mesela binaların üst katlarındaki çatı genellikle çok sorunlu. Çatı katındaki terasa çıkış bölümleri çok alçak yapılıyor. Çatıya neredeyse sürünerek geçmek gerekiyor. Belediyeye gidip, odanın çatısını yükseltmek üzere bir başvuru yapamazsınız. Diyelim ki boş bulunup, yaptınız. Önünüze proje tadilatından tutun da, çatı ruhsatına kadar, onlarca yokuş koyarlar. Bu dediklerini yapacağınıza, binayı kökten yıkıp, yerine yenisini yapmak daha kolay olacaktır. Yani terasa insan gibi çıkmak üzere, kapıyı 40-50 santim yükseltmek için belediyeye gitmeden, bu işi yaptırırsanız, şikayet eden olursa, belediye gelip cezayı yazar ve gider. Siz de cezayı ödeyerek muradınıza ermiş olursunuz. 

Binaların birçoğunda bu ve benzeri sorunlar vardır. Yeni tasarımlar insanın özelliklerine çok daha uygun yapıldığı için böyle tadilata filan ihtiyaç duyulmamaktadır. Fakat eski binaların birçoğunda iç veya dış tadilat mutlaka ki yapılmıştır. Bütün bunlar yüzünden, gayrimenkuller için imar sorununu çözecek bir kanuni düzenlemeye ihtiyaç vardır. 

Ticari Hayat / Mehmet Göktürk