Güngör Erçil: Muğla'da doğal sit alanlarının statüsü düşürüldü!

Sayıştay’ın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ilişkin 2019 Yılı Denetim Raporu’yla ilgili tartışmalar devam ediyor. Son dönemde doğal sit alanlarının bir kısmında yapılaşmaya gidilmesi çevre örgütlerinin tepkisine sebep oluyor ve onlarca dava açılıyor. Gazete Duvar'dan Osman Çaklı'nın haberine göre; doğal sit kararlarının dayanağına ve bilimsel raporlarının ortaya çıkış sürecine ilişkin eleştirilerde bulunan Muğla Çevre Platformu, (MUÇEP) Eş sözcüsü Güngör Erçil, mevzuatta birtakım çelişkilerin olduğuna dikkat çekiyor. Erçil ile Sayıştay raporundaki 'Bilimsel Temelli Raporların' hazırlanma sürecinde belirlenen usulsüzlüklere ilişkin açıklamalarda bulundu.

'İHALEYE KATILANLARIN BİLİMSEL YETERLİLİĞİ TESPİT EDİLMELİ'

-Mevzuatta yer alan hükümler ile pratikte çelişen noktalar neler?

Raporların, Bakanlıkça oluşturulan bir araştırma ekibi tarafından hazırlanması, ekipte, Genel Müdürlük tarafından belirlenen, orman mühendisi, ziraat mühendisi, biyolog, şehir plancısı, su ürünleri mühendisi, jeoloji mühendisi, peyzaj mimarı, çevre mühendisi, harita kadastro mühendisi ve ilgili diğer meslek gruplarından katılacak kişilerin olması gerekmektedir. Bu hükümlere karşılık, söz konusu bilimsel araştırma işi, hizmet alımı ihalesi yoluyla Bakanlık/kamu personeli dışında bir özel şirkete yaptırıldı. Üstelik, bir bilimsel rapor düzenlenmesi için yapılan ihalenin konusu olan iş, mimarlık-mühendislik hizmeti alımı olarak tanımlanmıştır. Bilimsel ekolojik temelli rapor düzenlenmesinin mimarlık-mühendislik işi olarak tanımlanmasındaki akıl dışılığı fazla izah etmeye gerek yok sanırım.

-İhale ile yürütülen sürece bilimsel rapor düzenlemeyle ilgisi olmayan herhangi bir firma katılabiliyor mu?

İhale ile satın alınan hizmet, bilimsel ekolojik rapor düzenlenmesi için bu ciddi bir iş alandaki flora ve faunayı yerinde tespit edeceksiniz. Onlardan sonuçlar çıkaracak ve rapor düzenleyeceksiniz. İhaleye katılacakların bilimsel yeterliliklerinin ön tespiti yapılması lazım ama böyle yapılmamış. Açık ihale usulünde, ihaleye girmeyi belgeleyen herkes katılım sağlayabiliyor.  Teklif değerlendirmeleri de verilen fiyat ile sunulan deneyim belgeleri vs. şeklinde hesaplanıyor. Bunun bilimsel rapor düzenlenmesiyle ilgisi yok. Öyle ki onlarca bilimsel rapor hazırlanmasıyla ilgisi olmayan iş deneyim bilgisi sunmuş olabilirsiniz ve verdiğiniz teklif en iyi olabilir, böyle bir yöntem ile ihaleyi kazanabilirsiniz. Sonuç olarak, yaşadığımız Muğla örneğinde olduğu gibi bir gayrimenkul danışmanlık şirketi ihaleyi kazanıyor ve ‘Bilimsel Rapor’ hazırlıyor. Bu gayrimenkul danışmanlık şirketinin hazırladığı raporlara dayanarak bütün Muğla’nın doğal sit alanları tespit edilecek, düşünebiliyor musunuz?

'DOĞAL SİT ALANLARININ STATÜSÜ DÜŞÜRÜLDÜ'

-Doğal sit alanları bir statüye kavuşuyormuş olsa da aslında statülerinin düşürüldüğünü mü söylüyorsunuz?

Yeni statü ile Türkiye'de ilk sit alanı ilan edilen 'Gökova Doğal Sit Alanı'nda yapılan incelemeye göre bahsettiğimiz bilimsel gerekliliklerin eksikliği tespit edildi. Bu durum ne tür sonuçlar doğurdu dersek, doğal sit alanlarının statüsü önceki koruma statülerine göre düşürüldü diyebiliriz. Genel olarak yapılaşmanın artmasına ve doğayı koruma mantığının kaybolmasına neden oldu. Modifiyeli alan diye tarif edilen, doğallığı bozulmuş bölgeler için düzeltilmesi, korunması tekrar kazanılması açısından hiçbir şey önerilmiyor. 'Bozulmuşsa statüyü düşük belirlerim' yapılaşma devam eder gibi bir anlayış söz konusu. Son olarak şunu belirtmek isterim; rapordaki usulsüzlük tespitleri karşısında, doğayı koruma yaklaşımı içinde olan bütün belediyeler, ekoloji örgütleri ve yerel inisiyatiflerin kendi bölgelerine ait raporların geçersiz kılınması için hep birlikte harekete geçmeleri gerektiğini düşünüyorum.

Murat Kurum: Bugüne kadar 2 bin 787 bölgeyi doğal sit alanı ilan ettik!