GYO ve GYF’lerde yeni vergi düzeni nasıl işleyecek? Düzenlemede değişiklik olabilir mi?

1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde  Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO) ve Gayrimenkul Yatırım Fonları (GYF) açısından kül hâlde vergi istisnası sona erdi. Peki GYO ve GYF’lerde yeni vergi düzeni nasıl işleyecek?  

Emsalcom köşe yazarı Mahmut Aydoğmuş, bugünkü köşesinde GYO ve GYF’lerde yeni vergi düzenini kaleme aldı. 7524 Sayılı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un namı diğer torba yasanın 2 Ağustos 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe alındığını dile getiren Mahmut Aydoğmuş, "Kanunun (32) ve (36) numaraları maddeleri, GYO ve GYF’leri yakından ilgilendiriyor" dedi. 

Aydoğmuş, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde  Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO) ve Gayrimenkul Yatırım Fonları (GYF) açısından kül hâlde vergi istisnasının sona erdiğini aktardı. 

Mahmut Aydoğmuş, söz konusu yazısında yeni dönemde vergi istisnasından istifade edebilmek için en az yüzde 50 nispetinde kâr dağıtımı olması gerektiğine, aksi durumda yüzde 30 oranında kurumlar vergisi hesaplanmasının olacağına dikkat çekti. 

"Bunun dışında, öngörülen kâr dağıtım rasyosu sağlansa bile asgari kurumlar vergisi kapsamında ticari kar (+KKEG) üzerinden yüzde 10 kurumlar vergisi ödenmesi öngörülüyor. Bu gelişme; borsaya kote firmalara göre mali yapıları oldukça sağlam olan, 570 milyar özkaynak ve 190 milyar borcu olan gayrimenkul sektörünü ciddi anlamda düşündürüyor" diyen Aydoğmuş, GYO’lar açısından 2023 senesinde kurumlar vergisinden istifade edilen matrahın 32 milyar TL, GYF’ler açısından ise 31 milyar TL olduğunu belirtti.

Aydoğmuş, toplamda 63 milyar TL matrah üzerinden yüzde 30 kurumlar vergisi hesaplandığında 18.9 milyar TL vergi harcamasın yani vazgeçilen verginin söz konusu olduğunu dile getirdi. 

Dünyadaki genel uygulamaların tersine istisna uygulamasını şarta bağlama ve asgari kurumlar vergisi getirilmesinin sektörü mutlaka etkileyeceğini söyleyen Mahmut Aydoğmuş, "Mevcutta 46 olan GYO sayısının yıl sonunda daha da artacağı beklentisi boşa çıkabilir veya sınırlı kalabilir. Fakat, bir hususu es geçmemek lazım. Yüzde 50 nispetinde kâr dağıtımının yapılması yatırımcılar açısından cazip görülebilir ve ek bir talep gelebilir" şeklinde konuştu.

Aydoğmuş, bu durumda GYO ve GYF piyasa değerlerinin olumlu etkileneceğini söyledi ve "Bu olasılığın bugünden ölçümlenmesi pek mümkün değil ama tahminde bulunacak olursak sektördeki kara bulutların dağılması da ihtimaller dahilinde" dedi. 

Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) başta olacak şekilde sektör temsilcilerinin düzenleme öncesindeki düşüncesi, kâr dağıtım zorunluluğu yüzde 20 olursa bu durumun kabul edilebilir olduğuna ilişkindi. Aslında vergiye müteallik bir kıstas getirmeden önce sektörün dinamiklerine ve dünya uygulamalarına bakılması gerekiyor. 

Aydoğmuş, "Hâlihazırda GYO ve GYF sistemini başarı ile uygulayan ülkelerde vergisel şekilde bir angajman söz konusu değil. Türkiye’de de bugüne kadar böyleydi, hatta KDV, Tapu Harcı, BSMV gibi farklı vergi türlerinden zaten bir kamu geliri ortaya çıkıyordu. ülkemizde toplamda 160 farklı uygulama çerçevesinde o kadar fazla vergi indirim ve istisnası vardı ki, Eylül 2023’te yayımlanan Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında bir regülasyon olacağı ifade edildi, en etkili bir şekilde nasibini alan da GYO ve GYF’ler oldu" ifadelerini kullandı. 

Bu noktada konunun sektör tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkililerine doğru aktarılamadığını veya doğru algılanamadığını düşündüğünü vurgulayan Aydoğmuş, şunları söyledi:

"GYO’ların kuruluş felsefesi; nitelikli büyük gayrimenkul üretimini teşvik etmek, gayrimenkul sektörünün gelişmesini sağlamak, kayıt altına almaktır. Kurumlar vergisi istisnası da onların kuruluş ve işleyişi için tanımlanmış bir yatırım yapma, önünü açma konusudur.

Ancak GYO ve GYF’lerin bir inşaat firması olmadığını, sektörün gelişimi açısından önemli bir anahtar olduğu ifade edilememiş gibi görünüyor. Dolayısıyla uygulamanın yürürlüğe gireceği yılbaşına kadar sağlıklı iletişim kurulabilirse, ikinci vergi paketinde bazı değişikliklerin yapılması muhtemeldir."

Bakanlıktan emlak sektöründe fahiş fiyata 30 milyon 152 bin 253 TL ceza!

Yatırımcılar şehirden kırsala yöneliyor! Köy evleri ve tarım arazileri yeni yatırım alanları oldu!

Ekonomist Mert Başaran: İlan doğrulama sistemi emlak fiyatlarını olumlu etkilemez!