Hangi borçlanmayı yapanlar EYT’den yararlanacak? İşte yanıtı
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili yasa teklifinin gelecek hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulması beklenmekte. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra çalışmaya başlayanların bir kısmı ise hizmet borçlanması yaparak EYT kapsamına girmeye hak kazanıyor. Peki hangi borçlanmayı yapanlar EYT’de
DOĞUM BORÇLANMASI İLE EYT’Lİ OLUNABİLİR Mİ?
01.02.1972 doğumluyum. Uzun vade SSK girişim 02.11.2000. Staj sigortası başlangıcı 10.12.1989. Ödenmiş 4640 prim günüm var. 18.12.1996 doğumlu kızımdan dolayı borçlanma başvurusunda bulundum. Bu durumda SSK girişim 02.11.1998 tarihine çekilerek EYT’li olabilir miyim? Halen SSK’lı çalışıyorum. Doğum borçlanmam da şartlara uygun sanırım. (Sema Y.)
Sigortalı çalışmaya başlama tarihinden önceki süreler için 5510 Sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca yapılacak aşağıdaki borçlanmalarda, sigortalılığın başlangıç tarihi borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Söz konusu borçlanmalar şöyle:
Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreler,
Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirilen normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
Sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı.
Sigortalı çalışmaya başlamadan öncesine ait söz konusu süreler için borçlanma yapıldığında, sigorta başlangıç tarihi borçlanma yapılan gün kadar geriye çekiliyor.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, doğum borçlanması sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocuklar için yapılabilir. Çocuk 2 yaşını dolduruncaya kadar boşta geçen süreler için yapılan doğum borçlanması hakkından 3 çocuğa (3 çocuk x 2 yıl olmak üzere 6 yıl) kadar yararlanma imkânı bulunuyor.
Doğum borçlanması hakkı normalde sadece sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra doğan çocuklar için bulunmakla birlikte, ilk defa sigortalılığı “kısa vade” sigorta kollarına tabi prim bildirilerek başlayan kadınlar, daha sonra uzun vadeli sigortaya tabi çalışmaları halinde, bu iki tarih arasında doğan çocukları için borçlanma yapabilirler. Kısa vade sigorta ile kastedilen staj sırasında yatırılan iş kazası ve meslek hastalığı sigortasıdır.
Buna göre, staj sigortası ile normal çalışma tarihi arasında doğan çocuk için doğum borçlanması yapıldığında, sigorta başlangıç tarihi “borçlanma yapılan süre kadar” geriye çekilir. Bu şekilde doğum borçlanması yapan kadınlar, EYT düzenlemesinden yararlanma hakkına da kavuşabilir.
Staj sigortası ile EYT hakkından yararlanabilmek için şu koşulların sağlanması gerekir:
1 – Staj sırasında kısa vadeli sigorta kollarına prim yatırılmış olmalı.
2 - Staj sigortası 8 Eylül 1999 tarihinden önce yapılmış olmalı.
3- Çocuk, staj sigortası ile normal sigortalı çalışmaya başlama tarihi arasında doğmalı.
4- Normal sigortalı çalışmaya 8 Eylül 2001 tarihinden önce başlanmalı.
Bu dört koşulu sağlayamayan kadınlar staj sigortasına dayanarak doğum borçlanması yapsalar da EYT’li olamazlar.
Sizin durumunuzu bu koşullar doğrultusunda tek tek ele alalım. Staj sigortanız yapıldığı için birinci koşulu sağlıyorsunuz.
Staj sigortanız 8 Eylül 1999 tarihinden önce olduğu için ikinci koşulu da yerine getirmiş bulunuyorsunuz.
Çocuk staj sigortası ile normal sigortalı çalışmaya başlama tarihi arasında doğduğundan üçüncü koşul da sizin için sağlanmış görünüyor.
Normal sigortalı çalışma tarihiniz 8 Eylül 2001 tarihinden önce olduğu için dördüncü koşulu da yerine getiriyorsunuz.
İki yıllık sürenin tamamını borçlandığınız takdirde sigorta başlangıç tarihiniz 2 Kasım 1998 tarihine çekilir. Ancak, sigorta başlangıç tarihini 8 Eylül 1999’a çekmek için 420 gün doğum borçlanması yapmanız yeterli. 720 günün tamamını borçlanmanıza gerek yok. 420 gün doğum borçlanması yaptığınızda 5000 prim gününü de tamamlamış olacağınız için EYT yasası çıktığında emekli olursunuz.