Hasılat paylaşımı ve fatura düzenlemesi nasıl olur
Şükrü Kızılot, Hürriyet Gazetesi'ndeki bugünkü köşesinde "Hasılat paylaşımı ve fatura düzenlemesi" başlıklı yazıyı kaleme aldı. Fatura olayı, inşaat işlerinde bazen ihmal edilen bazen de düzenlemesi geciktirilen konulardan biri...
Fatura olayı, inşaat işlerinde bazen ihmal edilen bazen de düzenlemesi geciktirilen konulardan biri. Vergi Usul Kanunu'nun 353/3. maddesinde, fatura düzenlenmediği durumlarda, faturaya yazılması gereken tutarın yüzde 10'u oranında "özel usulsüzlük cezası" kesilmesi nedeniyle, olay çok önemli.
İnşaatın bitiminden önce özel sözleşme veya satış vaadi ile ya da arsa payı üzerinden yapılan satışlarda, halk arasındaki deyimle "proje" ya da "kaba inşaattan" satış olayında, satış tarihinde henüz bir konut veya işyeri teslimi söz konusu olmadığından ve alınan bedeller "avans" niteliği taşıdığından, fatura düzenlenmesine ve KDV hesaplanmasına gerek yoktur.
Ancak, bu şekilde alınan avans niteliğindeki bedeller için fatura düzenlenmesi halinde; KDV Kanunu'nun 1 O/b maddesine göre faturada gösterilen bedelle sınırlı olarak vergiyi doğurari olay meydana geldiğinden, söz konusu bedeller üzerinden, inşaat ruhsatı ve kat irtifakı tesisinde net alam 150 metrekarenin altında konut olarak gösterilen yerler için yüzde 1, net alanı 150 metrekare ve üzeri konut olarak veya metrekare sınırlaması olmaksızın işyeri olarak gösterilen yerler için ise yüzde 18 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.
Bu olayda, konunun KDV boyutu ile Gelir Vergisi ya da Kurumlar Vergisi boyutunu birbiriyle karıştırmamak gerekiyor. Başka bir anlatımla, avanslar için fatura düzenlenmesi ve KDV hesaplanması, bu bedellerin G VK ve KVK yönünden avans olarak değerlendirilmesini ve inşaatın tamamlanıp anahtar teslimi yapılan yılın satış hasılatı olarak dikkate alınması hususunu etkilememektedir.
KDV İADESİ
Özel inşaatlarda, alışların genellikle yüzde 18, satışların da yüzde 1 olması, "KDV iadesini" gündeme getirmektedir. Bu nedenle, olayın özellikli yönlerinden biri de "KDV iadesi" boyutu ile ilgili...
Hasılat paylaşımı esasına göre yapılan inşaat işlerinde KDV iadesi, KDV Kanunu'nun 29/2. maddesine göre sadece teslimi yüzde 1 KDV oranına tabi bulunan net alam 150 metrekareye kadar "konut teslimleri" nedeniyle doğmaktadır. Çünkü işyeri ve 150 metrekare ve üzeri konutlarda KDV oranı zaten yüzde 18'dir.
İnşaat firmaları net alanı 150 metrekareye kadar olan konut teslimleri nedeniyle yüklenip indiremedikleri KDV'yi, Kanun'un 29/2. maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde iade olarak talep edebiliyorlar.
Konutun inşasına yönelik harcamalar, genel yönetim giderleri, arsa alımı ve diğer amortismana tabi iktisadi kıymetler nedeniyle yüklenilen KDV'lerden, genel esaslar çerçevesinde iade hesabına pay verilebilecektir (Bu konuda ayrıntılı açıklama için Bkz. Şükrü KIZILOT, İnşaat Muhasebesi Vergilendirilmesi Mevzuatı ve Asgari İşçilik, 15. Baskı, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2010).
Gerek geçen haftaki yazımızdan gerekse yukarıda yapılan açıklamalardan fark edileceği gibi, hasılat paylaşımı esasına göre yapılan inşaat işlerinde, arsa karşılığı inşaat işlerinden farklı olarak inşa edilen konut ve/veya işyerleri yerine, bunların satış hasılatları paylaşılmaktadır. Dolayısıyla, hasılat paylaşımı esasına göre yapılan inşaat işlerinin, KDV yönünden, daha önce de belirttiğimiz gibi arsa karşılığı inşaat işleri kapsamında vergilendirilmesi gerekmektedir. Dikkatli okurlarımızın hatırlayacağı gibi, geçen hafta özetlerine yer verdiğimiz Maliye Bakanlığı'nın görüşü de bu doğrultuda.
Gelecek haftaki yazımızda da "Gerçek kişilere ait arsaların müteahhide hasılat paylaşımı yöntemiyle" verilmesini ele alacağız.
Hürriyet/Şükrü Kızılot
