Hazır giyimde kira giderleri arttı!

Ekim ayı enflasyon rakamının yüksek çıkmasında hazır giyim ve ayakkabı ürünlerindeki fiyat artışları etkili oldu. Gümrük vergisi oranlarındaki artışın yanı sıra TL’deki değer kaybı, bu sektörlerde ürün fiyatlarını yükseltti…

EKİM ayında enflasyon aylık bazda yüzde 2.08 artış gösterdi. Yıllık bazda ise artış oranı yüzde 11.90 olarak gerçekleşti. Bu artışta en dikkat çeken kalem ise giyim ve ayakkabı grubu oldu. Bu ürün grubundaki fiyat artışı yüzde 11.51 olarak kaydedildi. TÜFE’de aylık olarak en yüksek artış yüzde 37.92 ile kadın hırkasında yaşanırken, bu ürünü yüzde 36.24 ile kadın kazağı, yüzde 34.70’le de kadın kabanı izledi.

Sektör yetkililerine göre, fiyat artışlarının en önemli nedeni kurlardaki hareketlilik. Nitekim yılbaşıyla birlikte başlayan TL’deki aşırı değer kaybı halen sürüyor. Hammadde alımlarını büyük ölçüde dolar ve euro kurundan gerçekleştiren hazır giyim ve ayakkabı üreticileri bu yüzden maliyetlerinin ciddi oranlarda arttığını belirtiyorlar.

Para Dergisi'nde yer alan habere göre; Ekim ayı enflasyon rakamının beklentilerin üzerinde gelmesinde etken olan hazır giyim ve ayakkabı sektöründeki fiyat artışları aslında yeni değil. Dergimizi takip edenler hatırlayacaktır. İlkbahar yaz sezonunun başlangıcı olan nisan ayında da aylık bazda en fazla fiyatı artan ürün grubu yine giyim ve ayakkabı olmuş, o zaman da bu artışın nedenlerini sektör yetkililerine sorup haber yapmıştık. Hatta o dönem konuştuğumuz sektör temsilcileri, fiyat artışının içinde bulunduğumuz bu sonbaharda daha fazla gerçekleşeceğini ileri sürmüşlerdi.

“GÜMRÜK VERGİLERİNİN ETKİSİ BÜYÜK”

Hazır giyim ürünlerindeki fiyat artışlarında kurlardaki aşırı yükselmenin yanı sıra ithal ürünlerden alman gümrük vergilerine yapılan zamların da etkili olduğu görülüyor. Bilsar Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Selman Bilal, özellikle bu konunun altını çiziyor. Daha çok Uzakdoğu’dan yapılan ithalatı kısıtlamak amacıyla son dönemde gümrük vergilerinin ciddi oranlarda artırıldığını hatırlatan Bilal, bunun yanı sıra gümrüklerdeki denetimlerin de şıklaştırıldığını ve ürünlerin bir takım testlere tabi tutulduğunu, bunların da maliyetleri artırdığını belirtiyor. Bilal, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Çin’de son derece kaliteli mallar da üretiliyor. Fakat gümrüklerde bunlar da kalitesiz ürünlerle aynı kefeye konuluyor. İhraç kaydıyla yapılan ithalatlarda bir sorun yok. Fakat iç piyasada satılan ürünlerde ciddi maliyet artışları var. Türkiye’de birçok uluslararası markanın ürünleri satılıyor. Dolayısıyla bunlar ithal edilmek zorunda. Bu uygulamalar devam ettiği sürece fiyat artışları kaçınılmaz.”

KURU SABİTLEDİLER

Dufy Giyim Genel Müdürü Hüseyin Eğilmezgil de fiyat artışlarında baş faktörün TL’deki değer kaybı olduğuna işaret ediyor. 2018’in ilk çeyreğine ilişkin olarak kimsenin kur tahmini yapamadığını belirten Eğilmezgil, hammadde üreticilerinin kendilerini korumak amacıyla kurları sabitlediklerini, hazır giyimcilere bu kurlar üzerinden satış yaptıklarını belirtiyor. Eğilmezgil, “Dövizdeki artış ve ithalat rejimindeki korumacılık politikası ürünlerin birim maliyetini sürekli artırıyor. Birçok hammadde üreticisi doları 4, euro’yu ise 4.75 TL’ye sabitleyip, satışını bu kurlar üzerinden yapıyor. Hazır giyim sektörünün bir diğer kronikleşen sorunu da mağaza kiraları. AVM’lerin yüzde 90’ı kiraları halen dolar veya euro’yla alıyor. Cumhurbaşkanımızın çağrısına rağmen yüzde 10’u ancak TL’ye döndü. Bunlar düzelmediği sürece giderleri kontrol altına almak mümkün görünmüyor. Bu da dolaylı olarak ciroların düşmesine, outlet’lerin artmasına ve alım gücünün gerilemesine neden oluyor” diyor.

"HAMMADDE VE KİRA GİDERLERİ ARTTI"

Enflasyonu tetikleyen ürün gruplarından ayakkabıda da durum pek farklı değil. Beta Ayakkabı Yönetim Kurulu Başkanı Taner İkiışık geçen sonbahar kış sezonuna göre bu sezon ürün fiyatlarında yüzde 10 civarında artış olduğunu söylüyor. Bu artışın özellikle ithal hammadde içeren ürünlerde gerçekleştiğini belirten İkiışık, kurlardaki artışın hammadde ve kira giderlerini olumsuz etkilediğini vurguluyor ve şöyle devam ediyor: “Fiyatlar aslında sezon başında arttı. Fakat eylül ayında yaz sezonu ürünleri de mağazalarda yer aldığı için bu artış ilk olarak çok fark edilmedi. Ayrıca sonbahar-kış sezonu ürünlerinin tamamı ekim ayı itibariyle satışa sunuldu. İndirimli ve zaten daha ucuz olan yaz ürünlerinden, daha pahalı olan ve indirimsiz kış ürünlerine geçiş, ay bazındaki enflasyon yükselişini açıklayabilir. Bu durumun bir sorun olarak süreklilik kazanacağım düşünmüyoruz. Kur artışı devam etse bile yeniden bir fiyat artışı aynı sezon içerisinde söz konusu olmaz ancak kampanyaların indirim oranlarını etkileyebilir.”

ORTALAMA FİYAT ARTIŞI YÜZDE 9

Temmuz-Ekim 2017’de euro kurunun bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 25, dolar kurunun ise yüzde 19 oranında artış gösterdiğini belirten Ayakkabı Dünyası Genel Müdürü Uygar Turcan da fiyat artışının tamamen kurlardan kaynaklandığını söylüyor. Turcan, “Bu dönem ürünlerimizin fiyatlarında ortalama yüzde 9 oranında artış oldu.

Ancak müşteriye uygun fiyatlı ürün sağlamak için ürün karmasında değişiklikler yaparak ortalama fiyatımızı dengeledik. En yüksek fiyat artışı alış fiyatımızdaki artışa paralel olarak markalı spor ürünlerinde gerçekleşti” diyor.

Ayakkabı sektöründe üretim girdilerinin en az yarısının döviz kaynaklı olduğuna dikkat çeken Turcan, ayakkabının temel ihtiyaçlardan olması sebebiyle enflasyona en fazla etki eden kalemlerin başında geldiğini söylüyor. Turcan, “Fiyat artışı sezon başında yapıldı, sezon ortası  fiyat değişikliğini kurumsal bakış açımız ve müşteri memnuniyeti kaynaklı yaklaşımımız nedeniyle müşterilerimize yansıtmadık. Her kış sezonunda yaptığımız gibi önümüzdeki ocak ayında da indirim kampanyamız başlayacak” diye konuşuyor.