HES inşaatları çevreye zarar veriyor mu?

Karadeniz Teknik Üniversitesi  Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Halil İbrahim Okumuş ile KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Hasan Karal'ın hazırladığı 34 sorudan oluşan ankete, Trabzon, Rize ve Artvin'den 214 kişi katıldı.

Ankete göre, katılımcıların yüzde 77'si HES yapan firmaların yeterli çevre bilincine sahip olmadığına inanıyor. Yüzde 58'i HES inşaatlarının çevreye zarar verdiğini, yüzde 53'ü çevresel etkileri hakkında devlet yetkilileri veya HES yapımcılarının açıklama yapmadığını, yüzde 50'si de yarar ve zararları konusunda bilinçli kamuoyu olmadığını düşünüyor.

Ankette, "Çevrenizde HES'lere niçin karşı çıkılıyor" sorusuna katılımcıların yüzde 51'i "HES'lerin çevreye verdiği zararlardan dolayı", yüzde 30'u "ekolojik dengenin bozulacağı korkusu", yüzde 4'ü de "HES yapımcılarından daha fazla para almak", diğer kısmı ise "bir bilgisi olmadığı" yanıtını verdi.

Ankette yar alan bazı sorular ile katılımcıların verdiği yanıtlar şöyle:

"-Bölgenizde üretilen elektriğin ülkemiz açısından önemli bir potansiyelinin olduğunu düşünüyor musunuz: Yüzde 77 evet, yüzde 8 kısmen, yüzde 15 hayır.

-Bölgenizde kurulacak HES'ler yaşanabilecek olası sel felaketlerinin önlenmesinde etkili olabilir mi: Yüzde 44 evet, yüzde 36 hayır, yüzde 14 kısmen, yüzde 6 bilgim yok.

-Bölgenizde yapılan HES inşaatları iş bulma olanaklarını artırdı mı: Yüzde 26 evet, yüzde 34 hayır, yüzde 25 kısmen, yüzde 15 bilgim yok.

-Can suyu nedir, bilginiz var mı: Yüzde 36 evet, yüzde 41 hayır, yüzde 23 kısmen.

-Sizce Türkiye'nin elektrik enerjisi açığı var mıdır: Yüzde 73 evet, yüzde 10 hayır, yüzde 9 kısmen, yüzde 8 bilgim yok.

-ÇED raporunun ne olduğu hakkında bilginiz var mı: Yüzde 12 evet, yüzde 76 hayır, yüzde 12 kısmen.

-Yapılan HES'ler için hazırlanan ÇED raporlarının gerçeği yansıttığına inanıyor musunuz: Yüzde 36 evet, yüzde 10 hayır, yüzde 13 kısmen, yüzde 41 bilgim yok.

-Bölgenizde bulunan akarsulardan hangi amaçlarla yararlanıyorsunuz: Yüzde 15 sulama, yüzde 42 içme suyu, yüzde 40 balık avlanmak, yüzde 3 hiçbiri.

AĞAÇLAR KESİLİYOR, HAFRİYAT ÇEVREYE ZARAR VERİYOR

-Bölgenizde HES yapımı esnasında aşağıda belirtilen zararlardan hangileri oluşuyor: Yüzde 43 ağaçlar kesiliyor, yüzde 23 hafriyat çevreye zarar veriyor, yüzde 34 ise değişik zararlar.

-HES'lerde üretilen enerjinin iletimi esnasında çevrenizde ne gibi sorunlar yaşanıyor: Yüzde 42 ağaçlar kesiliyor, yüzde 26 HES konusu her yönüyle sorun oluşturuyor, yüzde 22 uygun güzergah seçilmiyor, yüzde 10 kamulaştırma bedelleri ödenmiyor.

-Eğer Türkiye'nin elektrik enerjisi açığı varsa, bu açık nasıl karşılamalıdır: Yüzde 30 termik santrallerle, yüzde 27 HES'lerle, yüzde 28 yenilenebilir enerji kaynaklarıyla, yüzde 15 fikrim yok.

-Bölgenizdeki akarsular yok olduğunda var olan bitki örtüsünün etkileneceğini düşünüyor musunuz: Yüzde 71 evet, yüzde 17 hayır, yüzde 7 kısmen, yüzde 5 bilgim yok.

-HES veya HES'lerin çevresel etkileri hakkında devlet yetkilileri veya HES yapımcıları tarafından bilgilendirmeler yapıldı mı: Yüzde 19 evet, yüzde 53 hayır, yüzde 12 kısmen, yüzde 16 bilgim yok.

-ELEKTRİK ÜRETİLİRSE GELİRİN BİR KISMI KÖYE VERİLMELİ-

-Yörenizde bulunan suların elektrik enerjisi üretiminde kullanılmasını ister misiniz: Yüzde 66 evet, yüzde 14 hayır, yüzde 14 kısmen, yüzde 6 bilgim yok.

-Devlet yörenizde yapılan HES'in gelirinin bir bölümünü köyünüze yatırım olarak verirse ne düşünürsünüz: Yüzde 77 iyi olur, yüzde 19 fikrim yok, yüzde 2 kötü bir fikir, yüzde 2 ne HES istiyoruz ne de para.

-HES inşaatının çevreye zarar verdiğine inanıyor musunuz: Yüzde 58 evet, yüzde 22 hayır, yüzde 20 kısmen.

-HES yapımına karşı bölge halkının provoke edildiğine inanıyor musunuz: Yüzde 40 evet, yüzde 42 hayır, yüzde 16 kısmen, yüzde 2 bilgim yok.

-HES yapan firmaların yeterli çevre bilincine sahip olduğuna inanıyor musunuz: Yüzde 11 evet, yüzde 77 hayır, yüzde 12 kısmen.

-Yörenizde yapılacak bir santralin çevreye zarar vereceğine inanıyor musunuz: Yüzde 58 evet, yüzde 22 hayır, yüzde 20 kısmen.

-HES'lerin yarar ve zararları, ülkemizin enerji ihtiyacı gibi konularda bilinçli bir kamuoyu olduğuna inanıyor musunuz: Yüzde 32 evet, yüzde 50 hayır, yüzde 13 kısmen, yüzde 2 bilgim yok.

-Çevrenizde HES'lere niçin karşı çıkılıyor: Yüzde 51 HES'lerin çevreye verdiği zararlardan dolayı, yüzde 4 HES yapımcılarından daha fazla para almak için, yüzde 30 ekolojik dengenin bozulacağı korkusu, yüzde 15 hepsi.
AA