Hisseli gayrimenkule haciz konur mu?

Posta yazarı Tamer Heper 'Aileden birine bir haber kağıdı geldi. Müştereken malik olunan tarladaki hissesi için ipotek-haciz yazıyor. Böyle, malikin haberi olmadan ipotek koyulur mu? Haciz ise bunun satışı halinde tarla nasıl bölünür? Diğer ortakların hakları ne olur?' sorusunu yanıtladı.

Aileden birine bir haber kağıdı geldi. Müştereken malik olunan tarladaki hissesi için ipotek-haciz yazıyor. Böyle, malikin haberi olmadan ipotek koyulur mu? Haciz ise bunun satışı halinde tarla nasıl bölünür? Diğer ortakların hakları ne olur? l E.C. 

***

Okuyucum ilk sorusunda haklı. Tek taraflı ipotek koyulur mu? Hayır. Birileri alacaklı olsa bile ancak icra takibi yaparak haciz koyar. Fakat okuyucumun bahsettiği ortakları olan bir tarla. Tarlanın ortaklarından biri kendi hissesi için ipotek tesis etmiş olabilir.

Bir diğer ortağın da borcu için haciz tatbiki mümkün. Haciz de ipotek de tapu kayıtlarında görülür. Bazı hallerde de ipotekli gayrimenkul için ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip başlatılır. Bu halde de o hisse maliki aleyhine bir icra takibi başlatılmış ve ipotekli malın satışı yoluna girişilmiştir. Bu da mümkün. 

***

Ancak bir hissedar için yapılan bu işlemler diğer hissedarların paylarına zarar vermez. İcrai işlemler borçlu kişinin malvarlığı üzerinden yürür. Hissesi satıldığı takdirde ortaklar arasından o ortak çıkar, yerine bu hisseyi satın alan kişi girer.

Ancak diğer hissedarların da bu işlem nedeni ile yapılacak açık arttırmaya girme hakları ve imkanları vardır. Böyle bir durumda ortaklardan biri bu hisseyi satın alırsa ortaklar arasına yabancı girmemiş olur. Yani satış işlemi mutlaka tarlanın bölünmesi anlamına gelmez.

Bölünmesi için ortaklığın giderilmesinin talep edilmesi lazım ki büyük çoğunlukla da tarlaların bölünmesi önlenmiştir. Zira ürün yetiştirilecek bir tarla bölündüğü hallerde bölüne bölüne küçücük bir arsaya dönüşür ki bu istenmeyen bir durumdur. Ortaklığın giderilmesinin istenmesi durumunda ise tarla bölünmez, olduğu gibi satışa çıkarılır, gelen para bölüştürülür.