İLO'nun 167 ve 176 sayılı sözleşmeleri güvenlik önlemleri içeriyor!

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, ILO'nun 167 Sayılı İnşaat Sektöründe Güvenlik ve Sağlık 

Sözleşmesi, 20 Haziran 1988 yılında, Cenevre'de kabul edildi.

Sözleşmede, inşaat işlerinde güvenlik ve sağlık sözleşmesinde risk değerlendirmesi, işçiler ve işverenler arasında işbirliği, işverenlerin ve bağımsız çalışan kişilerin yükümlülükleri, inşaat alanında iki veya daha fazla işverenin aynı anda faaliyet üstlendiğindeki sorumluluklar, inşaat projesinin tasarlanmasında iş sağlığı ve güvenliği, çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması, çalışanların yükümlülüklerine ilişkin hususlar bulunuyor.

167 sayılı sözleşmede ayrıca  işyerlerinde güvenlik sağlanması, iskeleler ve merpenler, kaldırma  araçları ve düzeneği, ulaştırma kazı ve malzeme aktarımı ekipmanları, araç gereçler, makinalar, ekipmanlar ve el aletleri, çatı işleri dahil yüksekte yapılan işler, kazılar, kuyular, teraslamalar, yeraltı işleri ve tünellere yönelik esaslar da yer alıyor.

Sözleşme,  şantiye alanının hazırlanmasından projenin tamamlanmasına kadar olan süre içinde şantiyedeki herhangi bir süreç, işlem, operasyon ya da taşıma dahil olmak üzere her tür inşaat faaliyeti, bina yapımı, inşaat mühendisliği, yapım ve yıkım  işlerini kapsıyor.

Sözleşmeye göre, inşaat alanlarında güvenliğin ve sağlığı geliştirilmesinde işverenlerle işçiler arasında ulusal 

yasa ya da yönetmeliklerde yer alan düzenlemelere uygun işbirliğinin sağlanabilmesi için gerekli önlemler alınacak. Ulusal yasa ve yönetmelikler, işverenlerin ve kendi hesabına çalışanların işyerlerinde 

belirtilen güvenlik ve sağlık önlemlerine uygun davranmalarını öngörecek.

İşyerlerinde güvenlik esaslarının yer aldığı sözleşmeye göre, tüm işyerlerinin güvenli, işçilerin güvenliği ve sağlığı açısından risk içermeyen  durumda olmasını sağlamak üzere gerekli tüm önlemler alınacak. Tüm işyerleri için güvenli girişler ve çıkışlar sağlanacak, sürdürülecek ve gerektiğinde işaretlerle belirtilecek.. 

       İnşaat alanında ya da yakınlarında bulunan kişileri bu alanlarda ortaya çıkabilecek  her tür riskten korumak üzere gerekli tüm önlemler alınacak.

-Sağlıkla ilgili önleyici tedbirler

Sözleşmeye göre bir işçinin, herhangi bir kimyasal, fiziksel ya da biyolojik tehlikeye sağlığını olumsuz etkileyecek ölçüde maruz kalabileceği durumlarda, bu durumlara karşı uygun önleyici tedbirler alınacak. Önleyici tedbirler şu hususları da kapsayacak:

''Mümkün olduğu durumlarda tehlikeli maddelerin yerine zararsız ya da daha az tehlikeli maddelerin konulması, tesise, makinelere, donanıma ya da sürece teknik önlemler uygulanması ya da bunların yapılmasının mümkün olmadığı durumlarda, kişisel koruyucu donanım ve giysiler kullanılması dahil diğer etkili önlemlere başvurulması. İşçilerden zehirleyici ya da zararlı bir maddenin; oksijen yetersizliğinin ya da yanıcı bir atmosferin bulunabileceği herhangi bir yere girmeleri istendiğinde, tehlike karşısında yeterli önlemler alınacak. ''

 Olumsuz koşullara maruz kalma durumu dahil risk ve kazalara, sağlığa zarar verecek koşullara karşı yeterli korumanın başka yollarla sağlanamadığı durumlarda, yapılan işin türüne ve ilgili risklere göre uygun kişisel koruyucu donanım ve giysiler, ulusal yasalar ya da yönetmeliklerce de belirlenmiş olabileceği şekilde işçilere herhangi bir maliyet getirmeksizin işveren tarafından sağlanacak. 

-Madenlerde güvenlik için işverenin sorumluluğu 

ILO'nun 176 Sayılı sözleşmesi ise Cenevre'de 22 Haziran 1995 yılında kabul edildi. Maden tanımı ile başlayan ILO 176 sayılı sözleşmesi  de ülke sorumlulukları, üye ülke tarafından madenlerde önleme politikasının belirlenmesi, maden işyerlerinin yönetmelik, rehber, standartlarla uygulama yollarının belirlenmesi, maden işyerlerinin teftişi, risk değerlendirmesi,  maden işyerlerinde teknik önlemler, (iletişim sistemleri, çıkış yolları, kurtarma araçları gibi) acil durum planı gibi unsurları içeriyor.

Söz konusu sözleşmede  çalışanların eğitimi önleyici faaliyetler, sağlık gözetimi, işverenlerin koordinasyonu, çalışanlara eğitim, cezalandırma ve idari yaptırıma ilişkin esaslar da yer alıyor.

ILO'nun 176 sayılı Madenlerde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesine göre işveren, engelleyici ve koruyucu önlemleri alırken riski de değerlendirecek; neyin akla yatkın, yapılabilir ve uygulanabilir olduğunu dikkate alarak, alandaki örnek uygulamalara bakarak ve gerekli titizliği göstererek  bu konuyu ''riskin ortadan kaldırılması, riskin kaynağında kontrol altına alınması, güvenli çalışma düzenlemeleri dahil olmak üzere çeşitli yollarla riskin asgariye indirilmesi ve risk varlığını sürdürüyorsa kişisel koruyucu donanım kullanılmasının sağlanması'' öncelik sırasına göre ele alacak.

İşverenler, kendi denetimleri altındaki madenlerde güvenlik ve sağlık risklerini ortadan 

kaldırmak ya da asgari düzeye indirmek için gerekli tüm önlemleri alacak. İşveren, güvenli çalışma ve sağlıklı bir çalışma ortamı koşulları sağlanması için, bir iletişim  sistemi dahil olmak üzere, madenin uygun biçimde düzenlenmesi, inşa edilmesi ve elektrik, mekanik ve diğer gerekli cihazlarla donatılmasını ve madenin, işçilerin kendilerine verilen işleri kendilerinin ya da başkalarının güvenlik ve sağlığını tehlikeye atmadan yapabilecekleri şekilde faaliyete başlatılmasını sağlayacak.

Mümkün olduğu her durumda ve yer altındaki her çalışma mahalli, için her biri yüzeye ulaşmak için farklı yollarla bağlantılı iki çıkış bulundurulması, işçilerin açık olabilecekleri tehlikelerin ve bu açıklığın derecesinin belirlenmesi ve  değerlendirilmesi için çalışma ortamlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve düzenli  olarak denetlenmesi öngörülüyor.

Girilmesine izin verilen yeraltındaki tüm çalışma mahallerinde yeterli havalandırma yapılacak. Yangın ve patlamaların meydana gelmesini ve yayılmasını önlemek, tespit etmek ve gerekli müdahalelerde bulunmak için madencilik çalışmasının doğasına uygun önlemlerin ve ön tedbirlerin alınması ve işçilerin güvenliği ve sağlığı açısından ciddi bir tehlike ortaya çıktığında faaliyetlerin durdurulmasını ve işçilerin güvenli bir yere tahliyesinin yapılması temin edilecek.

İşveren, makul ölçüler içinde öngörülebilecek sınai ve doğal felaketler için, her madenin kendisine özgü olmak üzere, bir acil durum hareket planı hazırlayacak. 

İşçilerin fiziksel, kimyasal ya da biyolojik tehlikelere maruz kalabilecekleri yerlerde işverenin şu sorumlulukları bulunuyor:

''İşleriyle ilgili tehlikeler, sağlık riskleri, uygun engelleyici ve koruyucu önlemler konusunda işçileri kapsamlı biçimde bilgilendirecek. Bu tehlikelere açık olunmasından kaynaklanan risklerin ortadan kaldırılması ya da asgariye indirilmesi için gerekli önlemleri alacak. Olumsuz koşullara açık olma dahil kaza ya da yaralanma riskine karşı yeterli  koruma başka yollardan sağlanamıyorsa, işçilere herhangi bir maiyet getirmeyecek şekilde uygun koruyucu donanımı, gerekli giysileri ve ulusal yasa ve yönetmeliklerce belirlenen diğer imkânları sağlayacak ve bunları sürekli bulunduracaktır ve  işyerinde yaralanan ya da hastalanan işçilere ilk yardım ve bu işçilerin işyerinden uygun bir sağlık kuruluşuna naklini sağlayacak.''

-Türkiye 57 sözleşmeye taraf

Mecidiyeköy'deki rezidans inşaatında asansörün zemine düşmesi sonucu 10 işçinin hayatını kaybetmesi, Türkiye'nin taraf olmadığı ILO'nun 167 sayılı inşaat işlerinde güvenlik ve sağlık sözleşmesi ile 176 sayılı maden işyerlerindeki güvenliğin sağlanmasına ilişkin sözleşmesinin bir kez daha gündeme getirdi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilileri, Türkiye'nin mevzuatına 2003'te kazandırdığı AB'nin İş Sağlığı ve Güvenliği Direktifleri'nin ILO'nun 167 ve 176 sayılı sözleşmelerinin önünde olduğunu bildirdi Yetkililer, bazı revizyonlar ve güncellemeler yapılmakla birlikte ILO'nun çalışma hayatını düzenleyen 189 sözleşmesinin bulunduğunu hatırlatarak, Türkiye'nin bu sözleşmelerden 57'sine taraf olduğunu kaydetti.

Türkiye'nin en son geçen yıl ILO'nun 187 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliğinin Geliştirilmesine Dair Çerçeve Sözleşmeyi imzaladığını anımsatan yetkililer, şunları söyledi:

"AB'nin iş sağlığı ve güvenliği alanındaki direktiflerini inşaat ve madencilik sektörlerini kapsayan kısımları mevzuatımızda var. Yani, Türkiye'nin mevzuatına 2003'te kazandırdığı AB'nin İş Sağlığı ve Güvenliği Direktifleri, ILO'nun 167 ve 176 sayılı sözleşmelerinin önünde. Bakanlık olarak sadece iş sağlığı ve güvenliği alanında 36 tane yönetmelik yayınladık. ILO 167'de 'iş yerinde risk değerlendirmesi yapılmalı' deniyor ama kimin, nasıl ve ne zaman yapacağı belirtilmiyor. Mevzuatımızdaki Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğinde bunlar ayrıntılı olarak belirtiliyor. Gerek inşaat, gerekse de madencilik sektöründe iş sağlığı ve güvenliği alanında Avrupa'daki birçok ülkeden ilerideyiz."

ILO'nun 167 sayılı inşaat işlerinde güvenlik ve sağlık sözleşmesi ile 176 sayılı maden işyerlerindeki güvenliğin sağlanmasına ilişkin sözleşmenin mevcut mevzuatla karşılaştırılmasının ardından uluslararası bir sözleşme olması sebebiyle imzalanması için Dışişleri Bakanlığına gönderildiğini ifade eden yetkililer, bu sözleşmelere Türkiye'nin taraf olmasının ardından Bakanlık olarak belli dönemlerde raporlama yapacaklarını, bu raporlamaları da zaten hali hazırda AB'nin iş sağlığı ve güvenliği alanındaki direktifleri kapsamında gerçekleştirildiğini bildirdi.

AA