İmar planının iptali kararı nasıl uygulanır?

İmar planının iptali kararı nasıl uygulanır?

Tapu ve Kadastro Başmüfettişi Hüseyin Koçak'ın Tapu-Kadastro.net'te yayımlanan yazısına göre;

İPTAL KARARININ GEREGİNİN YERİNE GETİRİLMESİ

A – İptal Kararının Muhatabı

Tescil görmüş 18 uygulamasının; İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmesi halinde bu karar muhatabı Tapu ve Kadastro İdaresi değildir. Karar, uygulamayı yapan idareyi bağlar. Uygulamayı yapan idare ise; belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde belediye, bu sınırlar dışında ise valiliktir.

B – Kararın Yerine Getirilmesi

18 uygulamasının iptali kesinleşip ilgili idareye tebliğ edilmesi halinde, bu kararın infazı Anayasa’nın 138’inci maddesi gereğince zorunludur. 2577 sayılı İdari Yargı Usulü Yasasının 28’inci maddesi gereğince; kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde yerine getirilmesi gerekir.

Mahkeme tarafından verilmiş olan “İptal” ya da “Bozma” kararı uygulamayı tamamen ya da kısmen etkilemiş olsun ilgili idare tarafından; kararın gereğini yerine getirmek iki şekilde olabilir.

1 – “İptal” kararına konu parseller hakkında “Geri Dönüşüm Cetvelleri” düzenleyip, imar parsellerini uygulama öncesi eski haline çevirmek,

2 – Yine “Geri Dönüşüm Cetvellerini” hazırlayarak imar parsellerini eski haline çevirmesinin yanı sıra, yeni bir düzenleme yapmak, olacaktır.

“Geri dönüşüm cetveli”; yapılan iptalden yalnızca o parsel etkilenmişse, o parsel için yapılır. Ancak çoğu zaman başka parsellerin etkilenmekte olduğundan bahsedilmiş idi. Dolayısıyla da, geri dönüşüm cetveli yalnızca dava konusu parsel ya da parseller ile sınırlı kalmayıp, etkilenen bütün parselleri kapsayacak şekilde düzenlenir.

Öneri – 3) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün; 07.04.2011 tarihli ve 2645 sayılı talimatı; uygulamanın iptali halinde ilgili idare geri dönüşümle birlikte yeni bir uygulamayı da beraber getirmesini, yalnızca geri dönüşümü yapıp yeni bir uygulama yapmamışsa dosyanın reddedilmesini öngörmektedir. Tapu ve Kadastro İdaresi tarafından, ilgili idarenin mutlak surette geri dönüşümle birlikte yeni uygulamayı da getirmesi zorunlu tutulabilir mi? Elbette ki bu tartışma götürür bir konudur.

Ancak, bir üst öneride de bahsedildiği üzere zemindeki oluşumlar nedeniyle geri dönüşümün fiilen mümkün olmaması ve ayrıca tapu kütüklerinde yapılacak işlemlerin karışıklığı nedeniyle; her ne kadar tartışma götürür olsa da, Tapu ve Kadastro genel Müdürlüğünün, bahis konusu talimatındaki önerinin temenni olarak yerinde olduğu ve de ilgili idarenin bu talimata uygun hareket etmesi halinde her iki idare açısından da uygulama kolaylığı sağlayacağı düşünülmektedir.

C – Malik Değişikliği Halinde Geri Dönüşüm

Uygulama ile oluşan parselin el değiştirmiş olması, geri dönüşüm ve yeni bir uygulamaya mani değildir. Eski kadastro parsellerinin maliklerinin yerini artık sonradan hak sahibi olan imar parsellerinin malikleri alır ve geri dönüşüm yeni malik adına yapılır. Geri dönüşüm işlemi ile uygulama öncesine dönüş artık yeni malik adına yapılır. Geri dönüşümde, daha önce DOP olarak kesilen miktar da yeni malike döner.

Yalnız, ilk uygulama öncesi eski malik, uygulama alanına bağışta bulunmuşsa, bağış miktarının, yeni malike değil de eski malike döneceği konusunda Genel Müdürlüğümüzün muktezaları bulunmaktadır.

D – KOP’a Giden Kısmın Geri Dönüşü

18 uygulaması sırasında, uygulama sahası içerisinde bulunan hastane, kreş, belediye hizmet binası veya diğer resmi tesis alanı gibi umumi tesislere ayrılan alanların parselleri, düzenlemeye giren parsellerin alanları oranında pay verilmek suretiyle oluşturulur. KOP'a giden hisse olarak adlandırılan bu parsellerdeki hisse; ilgilisi feragat etmedikçe ya da kamulaştırılmadıkça, o kişi adına tescilli olmaya devam eder. Eğer uygulama iptal edilmişse, KOP’a giden kısım da ilgilisine geri döner.

1 – Geri dönüşüm ve yeni uygulamayı sayısal olarak örneklemek gerekirse;

Kadastro parselinin yüzölçümü 1000 m2, DOP oranı %40, KOP'a giden miktar da 6 m2 olsun. 1000 m2 'lik parselden %40 kesinti yapıldıktan sonra 600 m2 kalır. Bunun 6 m2'si KOP'a giderse, geriye 594 m2 kalır. İmar parseline giden 594 m2 'dir.

Geri dönüşüm yapılırken; 594 m2'lik parsel 990 m2 olarak geri dönecektir. 6 m2'lik KOP'taki hisse ise 10 m2 olarak dönecektir. (990 + 10 = 1000 m2).

2 – İmar Parseli Satılmışsa KOP’a Giden Kime Döner?

Yukarıda belirtildiği gibi KOP'a giden hisse; ilgilisi feragat etmedikçe ya da kamulaştırılmadıkça, o kişi adına tescilli olmaya devam eder. İmar parseline giden hisse ile KOP’a giden hisse artık birbirinden bağımsız parsellerde yer aldığından imar parseli satıldığında, bu satış KOP’a giden kısmı kapsamaz.

O nedenle de bir üst maddedeki örnek ele alınacak olursa geri dönüşünde; 990 m2 yeni malike dönerken, KOP’a giden kısma karşılık olarak 10 m2 yine eski malike döner.

Geri dönüşüm sonrası yeni bir uygulama halinde; ilk malikin yeni uygulamaya giren hissesi 10 m2 olacaktır. Eski malike dönen bu hisse de, diğer hissedarların hissesi gibi DOP kesilmemiş hisse durumundadır ve de yeni bir uygulama yapılması durumunda da, diğer parsel ve hisselerden kesildiği oranda DOP kesilmesi gerekecektir.