IMF konut sektörünün riskini ölçmeye geldi!
Kasım sonunda Türkiye"ye gelen IMF heyeti, Konutta balon var mı" sorusunu sektör oyuncularına sordu. GYODER"e giden toplam 10 kişilik heyet, konuttaki talebin ve finansın kaynağının peşine düştü
Türkiye'de kimlerle görüştü ve hangi soruları sordu
30 Kasım günü Türkiye Masası şefi Rachel Van Elkan"ın başkanlığında GYODER Başkanı Turgay Tanes"i ziyaret eden IMF heyeti, Biriken talep nereden geldi, bu fiyatları kimler ödeyebiliyor diye sordu. Elkan başkanlığındaki IMF heyeti, Türkiye"de yüzde 0.95 olan konut kredisi faizini de yüksek buldu.
çOCUKLARA NEDEN EV ALINIYOR
İlk defa böyle bir ziyaretle karşılaştıklarını anlatan Tanes, heyetin özellikle ailelerin dayanışma ile çocuklarına ev almasını şaşkınlıkla karşıladığını söyledi.
GYODER Başkanı Turgay Tanes, geçtiğimiz salı günü İş Kuleleri"ndeki ofisinde 10 kişilik IMF heyetini ağırladı. Türkiye"de yükselen gayrimenkul ve özellikle konut sektörünün riskini ölçmeye gelen yetkililer, 2B Yasası"ndan konut kredisi hacmine, satılan konut sayısından doğrudan yabancı kaynak girişine kadar her konuda sorular yöneltip bilgi aldı
U luslararası Para Fonu (IMF) Türkiye araştırmalarına gayrimenkul sektörünü de ekledi. Önceki gün, emlak piyasasındaki balon tehdidi nedeniyle çin"i uyaran IMF, 30 Kasım günü, Türkiye Masası şefi Rachel Van Elkan"ın başkanlığında, 10 kişilik bir heyetle Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Turgay Tanes"i ziyaret etti. İki saati aşkın bir süre konut ağırlıklı olmak üzere alışveriş merkezleri, ofis piyasası ve turizm segmentlerinin işleyişi ve kapasitesiyle ilgili bilgi alan heyet, piyasanın bazı dinamikleriyle ilgili şaşkınlıklar da yaşadı.
TÜREV DE YOK, SORUN DA
Turgay Tanes ile bu konuda görüşmek üzere buluştuğumuzda, o da hala şaşkındı. Görevinin son haftalarında sektörü IMF"ye de anlatan Tanes, 7 yıldır dernek yönetimindeyim. Sektöre dair, böyle bir iletişim içine girdiklerini ilk defa görüyorum. Doğrusu, biz de garipsedik dedi.
Konut sektöründe, kredilerin geri dönüşü ve yatırımlarda risk var mı diye netleştirmeye geldiler yorumunu yapan Tanes, görüşmenin satır başlarını şöyle aktardı: Önce bu yüksek konut talebinin nereden geldiğini sordular. GYODER"in de raporlarında yer aldığı üzere; yenileme ve nüfus kaynaklı, hane halkı sayısı artışına bağlı etkileri açıkladık. Tapunun Türkiye"de önemli olduğunu, yatırım gözüyle de bakıldığını söyledik. Hemen nasıl finanse edildiğine gelindi. Mortgage"ın Türkiye"de ABD"deki gibi işlemediğini açıkladık. Bankaların belli oranda kontrollü kaynak ayırarak ödeme gücü olan tüketiciyi uzun süreli finanse ettiğini, geri dönüşlerde sıkıntı olmadığını; ayrıca, Türkiye"de bir ikincil piyasa, türev piyasası oluşmadığı için riskin minimum seviyede olduğunu belirttik.
IMF HEYETİ NELER SORDU
I Konuta olan talebin kaynağında ne var
Nasıl finanse ediliyor I Mortgage sistemi nasıl işliyor
Toplam kredi hacmi, GSMH içindeki payı nedir
Biriken talep neden birden geldi
Bu fiyatları kimler ödeyebiliyor; nasıl
İnsanlar konutu daha çok yatırım için mi alıyor
Orta gelir grubu bunun altından nasıl kalkıyor
Konut bedelinin yüzde 100"ü için kredilendirme mümkün mü
Gayrimenkul sektörüne hükümet teşviki var mı
Sektöre doğrudan yabancı kaynak girişi ne seviyede
Alışveriş merkezlerinde arz fazlası var mı
Ofis kiraları ne seviyede
2B Yasası çıkmalı mı Etkileri ne olur
Türkiye ne kadar para kazanır
'TASARRUFU OLMAYAN BU İşE GİRMEZ'
Tasarrufu olmayan, bu işe pek girmez"
Turgay Tanes, IMF heyetinin Türkiye"de yüzde 0.95 ortalamasında olan konut kredisi faizlerini yüksek bulduğunu ve bunun orta gelirli kesim tarafından nasıl ödendiğini merak ettiğini belirterek, şunları söyledi: Bu faiz, yıllık 11-12 ediyor bileşikte. Avrupa"da ise 5"in altında. Vadeleri 30 yıl, bizde 12-13... Ödemesi çok zor sanıyorlar. Ama Türkiye"de para biriktirmeden, belli bir tasarrufu olmadan kimsenin ev almaya pek gitmediğini anlattık. Ortalama kredi kullanım miktarının 40 bin-45 bin TL, vadenin 7-10 yıl olduğunu söyledik. Örnek ödeme planıyla maliyeti ve aylık taksitleri hesapladık.
KAYNAK GİRİşİ
Türkiye gayrimenkul piyasasına doğrudan yabancı kaynak girişinin 2007"de 4 milyar dolar olduğunu hatırlatan Turgay Tanes, bu rakamın krizle birlikte 2009"da 1.9 milyar dolara indiğini, 2010"da ise 2 milyar doları bulduğunu söyledi.
Habertürk/Menekşe ATASELİM