İnşaat işçilerine ilişkin eksik işçilik bildirimleri yeniden yapılandırıldı!

 SGK alacaklarında yeniden yapılandırmadan yararlanmak için ilk koşul borcun Haziran 2010 öncesine ait olması. Borçlar için dava açıldığı takdirde de yeniden yapılandırmadan faydalanmak mümkün olmuyor. Tasarıya göre yeşil kartta da askı sistemine geçiliyor

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) alacaklarında, Haziran 2010'a kadar olan alacaklar yeniden yapılandırma kapsamında.

Bu bağlamda işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili prim borçları, zorunlu Bağ-Kur sigortalıları ile isteğe bağlı sigortalıların prim borçları ve idari para cezaları ile SGK tarafından takip edilen damga vergisi ve eğitime katkı payı da yeniden yapılandırılabilecek borçlar kapsamında yer alıyor.

KESİNLEŞMİŞ SGK ALACAKLARI
2010/Haziran ve önceki aylara ilişkin olup yapılandırma kanununun Resmi Gazete'de yayımlanacağı tarihten önce tahakkuk ettiği halde kanunun yayımlanacağı tarih itibarıyla ödenmemiş olan;

4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan; sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi,

Yapılandırma kanununa göre yapılacak başvuru tarihi itibarıyla ilgili mevzuatına göre ödenmesi imkanı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi,

SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel iletişim vergisi ve eğitime katkı payı, yeniden yapılandırma kapsamında.

Söz konusu borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu kanunun yayımlanacağı tarihe kadar geçen süre için TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, ikişer aylık dönemler halinde 18 eşit taksitte ödenmesi halinde, uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammının tamamı silinecek.

SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMLERİ
Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden Kanunun yayımlanacağı tarihe kadar geçen süre için TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, ikişer aylık dönemler halinde 18 eşit taksitte ödenmesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammının tamamı silinecek.
Ancak SGDP açısından yeniden yapılandırma, kanunun yayımlanacağı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar tescili yapılmış olanların 2010/Haziran ve önceki aylara ait SGDP borçları için söz konusu.

Bu nedenle, yaşlılık, emekli aylığı veya malullük aylığı bağlandıktan sonra 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle SGDP ödemesi gerekenlerden tescilini yaptırmamış olanların, yeniden yapılandırma hükümlerinden yararlanabilmeleri için Kanunun yayımlanacağı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar tescillerini yaptırmaları gerekiyor.

İDARİ PARA CEZALARI
31 Temmuz 2010 tarihine kadar (bu tarih dahil) işlenen fiillere ilişkin olup;
Kanunun yayımlanacağı tarihten önce dava açma süresi sona erdiği halde ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının yüzde 50'si,

Kanunun yayımlanacağı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar tahakkuk ettiği halde dava açılmış veya dava açma süresi sona ermemiş olan idari para cezası asıllarının ise yüzde 25'i, ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden Kanunun yayımlanacağı tarihe kadar geçen süre için TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, ikişer aylık dönemler halinde 18 eşit taksitte ödenmesi halinde, idari para cezası asıllarının kalan yüzde 50 ve 75'i ile uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammının tamamı silinecek.

ASIL ÖDENMİŞ ALACAKLAR
SGK prim ve idari para cezası alacak asıllarının kanunun yayımlanacağı tarihten önce ödenmiş olmasına rağmen, gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer'ilerinin kanunun yayımlanacağı tarih itibarıyla ödenmemiş olduğu durumlarda, aslı ödenmiş fer'i alacağın yüzde 40'ının ikişer aylık dönemler halinde 18 eşit taksitte ödenmesi halinde, söz konusu fer'i alacakların kalan yüzde 60'ı silinecek.

YARARLANMANIN ŞARTLARI
SGK borçlarını yeniden yapılandırarak ödemek isteyen borçluların;

Yeniden yapılandırılması istenen borçlar için dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları, l Taksit ödeme süresince tahakkuk eden sigorta primlerini çok zor durum olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla aksatmamaları,

Borç yapılandırmasına göre ödenmesi gereken taksitleri bir takvim yılında ikiden fazla aksatmamaları gerekiyor.

İnşaat işlerine ilişkin eksik işçilik bildirimleri
30 Haziran 2010 tarihine kadar (bu tarih dahil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik bildiriminden kaynaklanan primler de yeniden yapılandırma kapsamında. Buna göre;

Kanunun yayımlanacağı tarihten önce kurumca re'sen tahakkuk ettirilerek işverene tebliğ edildiği halde kanunun yayımlanacağı tarih itibarıyla ödenmemiş olan,

Kanunun yayımlanacağı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar kurumca re'sen tahakkuk ettirilerek işverene tebliğ edilen, eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden kanunun yayımlanacağı tarihe kadar geçen süre için TEFE/ÜFE aylık değişim oranlan esas alınarak hesaplanacak tutarın, ikişer aylık dönemler halinde 18 eşit taksitte ödenmesi halinde, uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammının tamamı silinecek.

SONRADAN TEBLİĞ EDİLEN ASGARİ İŞÇİLİK PRİMLERİ
30 HAZİRAN 2010 tarihine kadar (bu tarih dahil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olarak Kanunun yayımlanacağı tarihten önce asgari işçilik tutarının tespitine ilişkin olarak Kuruma başvuruda bulunulmasına rağmen, Kanunun yayımlanacağı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar Kurumca re'sen tahakkuk ettirilerek işverene tebliğ edilememiş olan eksik işçilik tutarına ilişkin sigorta priminin yapılandırılmasında durum biraz farklı.

Bu durumda, eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanacak prim asılları ile bu alacaklara gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden Kanunun yayımlanacağı tarihe kadar geçen süre için TEFE/ÜFE aylık değişim oranlan esas alınarak hesaplanacak tutar ve hesaplanan bu tutarlara Kanunun yayımlandığı tarihten asgari işçilik tutarının işverene tebliğ tarihine kadar geçen süre için 5510 sayılı Kanunun 89. maddesinin ikinci fıkrasına göre hesaplanacak gecikme zammının tamamının;

İşverene tebliğ tarihinden başlanarak bir ay içerisinde Kuruma başvurularak, ilk taksit tebligatın yapıldığı ayı izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde
12 eşit taksitte ödenmesi şartıyla, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammının tamamı silinecek.

Sigortalılık süresi durdurulan Bağ-Kur Sigortalıları
BeŞ yıldan fazla süreye ilişkin prim borcu bulunduğu için sigortalılık süresi durdurulan Bağ-Kur sigortalılarının, bu sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesini istemeleri halinde, müracaat tarihindeki prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak borç tutarının tamamını üç ay içinde ödemeleri halinde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor.
Durdurulan sigortalılık sürelerini ihya etmek isteyen sigortalı veya hak sahipleri, durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarının, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi hesaplanmasını isteyebilecekler.
Bu durumda prim asılları, başvuru tarihindeki prime esas kazanç tutarları yerine, borcun ilgili olduğu dönemlerde geçerli olan prime esas kazanç tutarları esas alınarak hesaplanacak.
Prim asıllarına normal ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden yeniden yapılandırma Kanunun yayımlanacağı tarihe kadar geçen süre için TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak faiz hesaplanacak.
Hesaplanan prim ve faiz tutarı, ikişer aylık dönemler halinde 18 eşit taksitte ödenebilecek.

Borçlarını yapılandıran Bağ-Kur'lu sağlık yardımı alabilecek
AltmIŞ günden fazla prim ve prime ilişkin borcu olduğu için sağlık sigortasından yararlanamayan 4/b (Bağ-Kur) sigortalıları;
Torba Kanun kapsamındaki borçlarını yapılandırmaları,
Yapılandırılan borç haricinde altmış günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması veya,
Altmış günden fazla borcu bulunmakla birlikte bu borçlarını ilgili kanunlara göre taksitlendirmiş veya yapılandırmış olup ödeme yükümlülüklerini de yerine getiriyor olmaları ve
Torba Kanuna göre yapılandırılan borçlarının ilk taksitini ödemeleri kaydıyla, hak sahipleri de dahil, genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlayacaklar.

İş bulanın yeşil kartı askıya alınacak
Mevcut uygulamaya göre yeşil kartlı geçi bir iş bulup çalışmaya başladığında yeşil kartı iptal ediliyor. Tekrar işsiz kaldığında yeşil kart kalmak için yeniden uğraş vermesi gerektiğinden, kayıt dışı olarak çalışmayı tercih ediyordu.
Torba yasada öngörülen düzenlemeye göre, iş bulup çalışmaya başlayan yeşil kartlının yeşil kartı iptal edilmeyip, askıya alınacak. Yeniden işsiz kalması halinde yeşil kart aktif hale gelecek.

Eski borç yapılandırması bozulanlar
SGK'ya olan borçları daha önce 5510 sayılı Kanunun geçici 24.veya geçici 25. maddeleri uyarınca yeniden yapılandırıldığı halde, taksit ödeme yükümlülüklerini yerine getiremedikleri için bu haklarını kaybedenlere, belirli şartlar dahilinde yeniden bir hak veriliyor. Yapılandırmaları;

12 taksite kadar yapılmış olanlardan, ödenmemiş taksit sayısı dörtten fazla olmayanların,
24 taksite kadar yapılmış olanlardan ise, ödenmemiş taksit sayısı sekizden fazla olmayanların,başvurmaları halinde, bozulmuş olan yeniden yapılandırma anlaşmaları ihya edilecek.
Anlaşmaları ihya edilenlerin, yeniden yapılandırma anlaşmalarının bozulduğu tarihten sonra yapmış oldukları ödemeler, ilgili yapılandırma kanunu hükümlerine göre mahsup edilecek.
İhya veya mahsup işlemleri sonucunda süresi içinde ödenmediği veya eksik ödendiği anlaşılan taksit tutarlarının tamamının, gecikme faizi ile birlikte başvuru tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar ödenmesi gerekecek.
Akşam Gazetesi / Prof. Dr. Metin Taş, Sezgin Özcan