İnşaatta yan sanayi hız kesmedi!

Konut sektöründe yılın ilk sekiz aylık diliminde daralma yaşansa da alt sektörlerin önemli bir bölümü durgunluktan etkilenmedi. Alt sektörlerin büyümesinde büyük projeler ve kentsel dönüşüm etkili oldu.

Konut satışlarında ilk sekiz ayda yaşanan daralma konut sektörüne bağlı olan yan sanayideki birçok sektörü etkilemedi. 2014’ün ilk sekiz aylık döneminde konut satışlarında yüzde 5.87’lik düşüş yaşansa da, çimento, hazır beton, seramik, çatı, duvar kağıdı, metalden kapı pencere, parke-yer döşemeleri, boya- vernik-benzeri kaplayıcı maddeler, elektrikli aydınlatma ekipmanları ile kireç-alçı gibi pek çok sektörde büyüme devam etti. 

Bu büyümede kentsel dönüşümün sektörlerde yarattığı olumlu etki kadar, 3. Köprü, 3. Havalimanı gibi projelerin yanı sıra, durgunluğun bazı sektörlere geç yansımasının etkili olduğu kaydediliyor. Alt sektör temsilcileri konut sektöründe yaşanan daralmanın yılın son çeyreğinde azalacağını belirterek, 2015 yılının ise daha parlak bir yıl olacağını öngördüler. 

Türkiye’de konut maliyetlerini artıran en önemli unsurlar arasında yükselen arsa fiyatlarının bulunduğunu dile getiren Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Dündar Yetişener, bununla birlikte bu yıl kredi faizlerinde yaşanan artışın da, konut talebini sınırlandıran bir başka etken olduğunu belirtti. Tüketici üzerinde çok etkili olan döviz kurlarındaki ani artışların ise hem tüketicinin güvenini hem de konut alım iştahını olumsuz yönde etkilediğini kaydeden Yetişener, bu yıl yaşanan seçim atmosferin de tüketicinin konut talebini ertelemesindeki etkili olduğunu belirtti. Yetişener, ancak piyasaların beklentisi, yılın son çeyreğinden itibaren konut pazarının canlanacağı yönünde olduğunu söyledi. 

En fazla büyüme duvar kağıdında oldu 

Gayrimenkul sektöründe yaşanan bu daralmanın inşaat malzemeleri sanayi üretimi alt sektörlerine de yansıdığını kaydeden Yetişener, “Örneğin, 2014 Ocak-Haziran döneminde daralma yaşanan başlıca inşaat malzemesi sektörleri yüzde -2,6 oranı ile metal yapı ve parçaları, yüzde -3,3 ile taş ve mermerlerin kesilmesi-şekil verilmesi-bitirilmesi, yüzde -4,5 ile çelikten tüpler- borular-içi boş profiller ve yüzde -28,4 ile soğutma ve havalandırma donanımı alt sektörlerinde görüldü” dedi. Yetişener, buna karşın yılın ilk yarısında büyüyen yüzde 34 ile duvar kağıdı, yüzde 26 ile metalden kapı pencere, yüzde 23 ile parke-yer döşemeleri, yüzde 16 ile boya-vernik-benzeri kaplayıcı maddeler ve yüzde 14 ile elektrikli aydınlatma ekipleri ile yüzde 12 oranıyla kireç-alçı üretiminde büyüme gerçekleştiğini kaydetti. 

İnşaat sektörünün önemli bir kolu olan çimento sektörünün, ekonominin gelişme seyri ile paralel olarak gelişimini sürdürdüğünü kaydeden Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) CEO’su Oğuz Tezmen, çimento sektörü açısından 2014 yılının özellikle Avrupa’daki krizin ardından toparlanmaların yaşandığı bir dönemde Ortadoğu’daki olumsuz gelişmelere rağmen başarılı geçtiğini söyledi. 

Kentsel dönüşüm olumlu hava estiriyor 

Çimento sektörü olarak 2014 yılını yaklaşık yüzde 6’lık bir iç pazar büyümesi ile kapatacaklarını beklediklerini aktaran Tezmen, “Yılın ilk yarısına ait resmi rakamlara baktığımızda geçen yıla kıyasla iç piyasada yüzde 10,7’lik artış, temmuz sonu verilerine baktığımızda iç piyasada Ramazan’ın olumsuz etkisiyle yüzde 5,7’lik artış gözlendi” dedi. Çimento sektörünün Türkiye’de 15 bin kişi istihdam ettiğini aktaran Tezmen, “Türkiye’nin 2015’ten itibaren bölgesinde yaşanan sorunların giderek azalacağını, ekonominin daha da canlancağını bu canlanmanın inşaat ve çimento sektörü açısından olumlu bir hava oluşturacağını tahmin ediyoruz” açıklamasını yaptı. 

“Başlatılan kentsel dönüşüm projeleri ve büyük ölçekli kamu projeleri özellikle inşaat sektörü ve alt sektörleri için olumlu hava estirmekte” diyen Oğuz Tezmen, “Kentsel dönüşüm kapsamında, Türkiye’de yenilenmesi gereken 7 milyon konut bulunuyor. Bu konutların yaklaşık 1,7 milyonu İstanbul’da. Önümüzdeki 20 yıl içinde gerçekleşecek dönüşümün toplam maliyetinin 400-500 milyar dolar olması beklenmekte. 3. Köprü ve bağlantıları, 3. Havalimanı ve İstanbul-İzmir O toyolu gibi büyük projelerin yaklaşık yatırım maliyetinin ise 16,5 milyar dolar olması beklenmekte. Sektörümüz bu projelerinde katkısıyla büyümekte olan ülke ekonomisine paralel olarak büyümesini sürdürecek” diye konuştu. 2014’ün, 2013 yılına göre daha durağan geçtiğini aktaran Çatı Sanayi ve İş Adamları Derneği (ÇATIDER) Yönetim Kurulu Başkanı M. Nazım Yavuz, 2014 yılında yüzde 4 ile yüzde 6 arasında bir büyüme beklediklerini kaydetti. 

2014’ün ilk aylarında belli ölçüde hareketlilik olduğunu ancak seçimlerden sonra hareketliliğin artması beklenirken, proje bazlı işlerde ve satışlarda durgunluk hâkim olduğunu dile getiren Yavuz şunları söyledi: “Yapım işlerinde çatı safh asına ulaşma temelden sonra 1 ila 1,5 yıl süre almaktadır. Dolayısıyla çatı işleri 1,5 yıl kadarlık bir periyottan sonra devreye girmekte. Bu sebeple inşaat sektöründeki daralmanın etkisi çatı sektörüne 2015 ortalarından sonra etki edebilecek.” Ancak kentsel dönüşüm projelerinin çatı sektörüne ivme vermesinin beklendiğini aktaran Nazım Yavuz, “Kentsel dönüşüm uygulamalarının şu anda geldiği duruma göre, sektörde kış aylarında hareketlilik yaşayacağımızı düşünüyorum. Kentsel dönüşüm uygulamalarının da etkisiyle 2014 yılı için ilave 150 milyon dolar, 2015 yılı için ilave 250 milyon dolar, ilerideki yıllar için yine ortalama ilave 250 milyon dolar ile 500 milyon dolar arasında büyüme hedefi tahmin ediyoruz” dedi. 

Leyla İlhan/Dünya