İnşaattaki fren beş yan sektörü vurdu

İç piyasadaki daralma ve global piyasalardaki dalgalanma ile birlikte çimentodan, hazır betona, demir çelikten seramiğe tüm tedarikçi sektörlerde ibre büyümeden küçülmeye döndü.

Çimento sektörü iç piyasadaki daralma nedeniyle 2008'in ilk yarısında yüzde 1 küçülürken, hazır beton satışları geçen yıla göre yüzde 30-35 geriledi. Türkiye'nin demir çelik üretimi 2008'in ilk yarısı itibarıyla yüzde 12 oranında düşerken, seramik sektörün de durum çok parlak değil. Sektörlerin iç piyasadaki daralmayı aşmak için yılın ilk yarısında sarıldıkları ihracatta giderek derinleşen global kriz nedeniyle tehlikeye düştü.
 
Rakamlar geriye gidiyor

İnşaat sektörü 2008 yılının ilk altı ayında sadece yüzde 0.9 büyüdü. 2008 yılının durgun geçtiğini yapı ruhsatlarında da görülüyor. Bu yılın ilk yarısında geçen yıla göre yapı ruhsatlarında bina sayısı bakımından Yılın ilk yarısında belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı geçen yılın eş dönemine göre yüzde 10.3 azaldı. Konut amaçlı bina sayısındaki düşüş ise yüzde 11.4 olarak gerçekleşti.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Yapı İzinleri 2007 Yılı II. Dönem Sonuçları'na göre bu yılın ilk altı ayında toplam yüzölçümü 58.5 milyon metrekare olan 290 bin 95 daireli 50 bin 565 bina için yapı ruhsatı alındı. Geçen yılın ilk yarısında 56 bin 389 bina için yapı ruhsatı alınmıştı. 
 
ÇİMENTO - İHRACAT DA RİSKE GİRDİ

İnşaat sektöründeki daralma çimento sektörüne 2008'in ilk yarısında yüzde 1 küçülme olarak yansıdı. Yılın ikinci yarısını da küçülme ile kapatacağı belirtilen sektör kurtuluş yolu olarak gördüğü ihracatta da sıkıntılar yaşamaya başladı. 2008'in ilk yarısında çimento ihracatının yüzde 80 artarak toplam ihracatın 7 milyon ton seviyesine yükseldiğini belirten Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Başkanı Adnan İğnebekçili, "İhracattaki canlılık Rusya ile yaşanan sıkıntı nedeniyle riske girdi. Global kriz derinleşerek, ABD dışında tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomileri de etkisi altına alacak. Türk çimento sektörünün önemli ihracat pazarlarında talep daralması yaşanmaya başladı" dedi.
 
HAZIR BETON - EL DEĞİŞTİRMELER HIZLANDI

2007 yılında 74.5 milyon metreküp hazır beton satışı yapan hazır beton sektöründe de üretim ve satış oranları geçen yıla göre yüzde 30-35 geriledi. Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) genel Sekreteri Ferruh Karakule, inşat sektöründeki durgunluk nedeniyle sektörde zarar eden birçok firma bulunduğunu söyledi. Karakula, "Hazır beton firmaları ayakta kalabilmek ve ödemelerini yapabilmek için maliyetine ya da zararına hazır beton satıyor. Yaklaşık 450 firmanın faaliyet gösterdiği hazır beton sektöründe 35-40 firma el değiştirirken, 5'e yakın firma da kapanmak zorunda kaldı" diye konuştu.
 
DEMİRÇELİK - SAATİNE GÖRE ÜRETİM FORMÜLÜ

Demir Çelik Üreticileri Derneği (DÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan, sıkıntıyı aşmak için üreticilerin çözüm arayışında olduğunu belirterek bazı üreticilerin enerjinin pahalı olduğu 17.00 ile 22.00 saatleri arasında üretimlerini durdurduklarını söyledi.
 
SERAMİK - ZARARINA SATIŞ ZAMANI

Seramik Federasyonu Başkanı Zeynep Bodur Okyay, "Yurtiçi girdilerde yaşanan maliyet artışı nedeniyle de karşı karşıya kalınan maliyet enflasyonu firmaları zora soktu. Bu nedenle yatırımlar da sekteye uğramaya başladı. Birçok ihracat bölgesinde pazar kaybetmeme adına yapılan zararına satışlar da sürdürülebilir olmaktan uzak." dedi.
 
PVC - YÜZDE 10 KÜÇÜLME YAŞANDI

Yüzde 10 küçülme yaşanan sektörde birçok firma üretimi azaltma yolunu seçti. Sektörde ciddi bir tahsilat sorunu da yaşanıyor. Önümüzdeki günlerde mevsimsel nedenler ve global krizin etkileriyle sıkıntının daha da artması bekleniyor. Pimaş Genel Müdürü Oktay Alptekin, "Önümüzdeki 6 ay daha da kritik. Birçok firma ödeme yapmakta zorlanacak" dedi.
  
İNŞAATTA BÜYÜME HIZ KESTİ

* İnşaat sektörü 2008'in ilk altı ayında yüzde 0,9 büyüdü
* Yapı ruhsatı verilen bina sayısı geçen yıla göre yüzde 10,3 azaldı
* Konut amaçlı bina sayısındaki düşüş yüzde 11,4 oldu
 
YAN SEKTÖRLER KÜÇÜLÜYOR

* Çimento sektörü 2008'in ilk yarısında yüzde 1 küçüldü
* Hazır beton satışları geçen yıla göre yüzde 30-35 geriledi
* Demir çelik üretimi 2008'in ilk yarısında yüzde 12 düştü

Bülent YOLDAŞ / Referans