İstanbul binalarının deprem röntgeninde durum vahim!

Depreme dayanıklılık durumları incelenen binaların yüzde 35'ine tekabül eden 43 bini çürük çıktı. 1970'li yıllarda yapılaşmanın başladığı Güngören'de 9 bin 500 binadan 7 bin 300'ünün yıkılma riski taşıdığı tespit edildi.

İstanbul'da yürütülen 'Kentsel Dönüşüm' çalışmaları deprem açısından en riskli 10 ilçede yoğunlaşıyor. Adalar, Avcılar, Beyoğlu, Bahçelievler, Bakırköy, Bayrampaşa, Eminönü, Fatih, Küçükçekmece, Zeytinburnu... Şu ana kadar taraması tamamlanan 6 ilçede ise durum vahim. Küçükçekmece, Zeytinburnu, Fatih, Bahçelievler, Bayrampaşa ve Güngören'de taranan 152 bin 964 binanın 43 bin 178'i çürük. Bu, 6 ilçedeki binaların yüzde 35'i riskli olduğu anlamına geliyor.

EN RİSKLİ İLÇE GÜNGÖREN

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile birlikte yürüttüğü çalışmalarda, sıralamada birinciliği 9 bin 538 binanın 7 bin 358'inin riskli olduğu belirlenen Güngören aldı. Güngören'i sırasıyla 20 bin 424 binanın 15 bin 12'si riskli olan Bahçelievler, 19 bin 973 binadan 6 bin 144'ü ile Bayrampaşa, 52 bin 729 binadan 9 bin 51'i ile Küçükçekmece, 16 bin 30 binadan 2 bin 295'i ile Zeytinburnu ve 34 bin binadan 2 bin 751'i riskli olan Fatih izliyor. Riskli binaların yıkılmasını öngören Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Tasarısı Meclis'te onaylandığında bu binaların da yıkılması gündeme gelecek.

AFET YASASI İLE DÖNÜŞÜM HIZLANACAK

İstanbul Büyükşehir Belediyesi çalışmaları, 'Afet, Strateji ve Tarihi Alanlar' olarak 3 başlıkta yürütüyor. Dönüşümü belediyeye ait arazilerin yanı sıra, kamu arazilerini kullanarak gerçekleştirecek. Özel mülkiyette bulunan alanlar için de kamulaştırma yapılacak. Afet risk planı çerçevesinde en riskli ilçeleri 'pilot bölge' olarak belirleyen İstanbul, ilk balyozu da bu ilçelerde vuracak. Kentsel dönüşümde sadece afete bağlı deprem riski dikkate alınmıyor. Tarih ve stratejik dönüşüm de planlara yansıyor. Bu amaçla 1/5000 ölçekte Jeoloji ve Yerleşime Uygunluk Haritalarını tamamlayan kentte, projeler etaplar halinde hayata geçirecek. Birinci etapta boş ve yapılaşabilir İBB mülkiyet veya tasarrufundaki alanlar, ya da kamu arazileri kentsel dönüşüm sürecine dahil edilecek. Bayrampaşa Eski Cezaevi Alanı Kentsel Dönüşüm Projesi, Zeytinburnu Merkezefendi Kentsel Dönüşüm Projesi, Maltepe Çamaşırcı Deresi ıslah projesi, Üsküdar Meydanı projesi, Tavukçu deresi E5-TEM arası ya belediye mülkü olarak ya da hazine veya kamulaştırma yoluyla dönüşüme tabi olacak. Etap etap ilerleyecek projeler Afet Yasası ile hız kazanacak.

HAYDARPAŞA DA DÖNÜŞÜM PROJESİNDE

Kentsel dönüşümün "Tarihi Mirasın Korunmasına Yönelik" ayağında ise oldukça tanıdık bir proje yer alacak. Haydarpaşa 'Yenileme Alanı' olarak İstanbul'daki kentsel dönüşüm listesindeki yerini aldı. 100 hektarlık kısmı TCDD mülkiyetinde olan Haydarpaşa dışında Beyoğlu-Perşembe Pazarı ve Süleymaniye de, Tarihi Mirasın Korunmasına Yönelik dönüşüm projelerinde bulunuyor.

TBMM'den çıkacak yasa çalışmalara hız verecek

Van depremlerinin İstanbul'da beklenen depremden daha az ölçekte olmasına rağmen yaşattığı yıkımı ve acıları gördüklerini söyleyen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, "Bu nedenle, İstanbul'da meydana gelebilecek depremin sıkıntısını bertaraf etmek için yıllardır yaptığımız çalışmaları hızlandırdık" dedi. Yeni Şafak'a konuşan Topbaş, çalışmalar kapsamda her partiden temsilcinin yer aldığı ve İstanbul'u depreme hazırlayacak bir Deprem Dönüşüm ve Bilinçlendirme Komisyonu'nu kurduklarını kaydetti. Özellikle İstanbul nüfusunun yarısının yaşadığı 10 ilçede yoğunlaştıklarını kaydeden Topbaş, bu ilçelerde BİMTAŞ şirketi vasıtasıyla bina taramaları yaparak, hasarlı binaları belirlediklerini söyledi.

TBMM'den geçmesi beklenen'Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesine İlişkin Yasa Tasarısı'nın kanunlaşmasının çalışmaların hızını artıracağını söyleyen Topbaş, vatandaşın binalarının depreme dayanıklılığını test ettirebilmeleri için BİMTAŞ şirketinin görevlendirdiklerini ayrıca, imar artırımına giderek kentsel dönüşüm adına yeni çözüm projeleri ürettiklerini söyledi. Topbaş, bunlara ilave Kandilli Rasathanesi tarafından geliştirilen erken uyarı ve acil müdahale sisteminin AKOM'a entegre edildiğini ve bu sistem sayesinde hasarlı bölgelerin 5 dakikada belirlenebileceğini vurguladı. Bakırköy'de başta deprem olmak üzere afet konusunda toplumu eğitmeyi amaçlayan Doğal Afetler Eğitim Parkını kuracaklarını kaydeden Topbaş, ayrıca Akut ile birlikte İstanbullulara Deprem Bilinçlendirme Seminerleri verdiklerini de sözlerine ekledi.

İŞTE PROJE ALANLARI

Kentsel dönüşüm kapsamında deprem odaklı dönüşüm listesinde Zeytinburnu, Fatih, Aksaray, Fatih Merkez, Kadir Has Üniversitesi Çevresi, Mevlanakapı, Tekfur Sarayı, Samatya'da proje alanları oluşturuldu. Küçükçekmece'de 9 adet proje alanı oluşturulurken, Sultangazi-Hipa Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında da Alibey Baraj Havzası, Sultangazi ve Eyüp ilçe sınırları içinde kalan kısmında mutlak ve kısa koruma alanında kalan arazi ve yapı mülkiyetinin orta ve uzun koruma alanındaki uygun yerlere taşınacak. Beyoğlu Kasımpaşa, Başakşehir Bahçeşehir Sıvat Mevkii de aynı etapta yer alacak. Dönüşümde İBB alanları ya da hazine alanlarının yanında özel mülkiyet alanları da kamulaştırmaya tâbi tutulacak. Bayrampaşa Merkez, Esenler Dörtyol Meydan, Sultangazi, Güngören Tozkoparan bu etapta yer alacak.

500 bin kişiye istihdam sağlanacak

Dönüşümün son ayağında yer alan "Stratejik Planlama"da ise İstanbul'un çehresini değiştirecek projelere yer veriliyor. İstanbul'u şantiyeye çevirecek son etap projelerle toplamda 500 bin kişiye istihdam sağlanması planlanıyor. Fikirtepe, Kartaltepe, bu listenin ilk sırasında... İki alandaki dönüşümle birlikte 2 milyon kişi barınabilecek. Proje 100 bin kişiye istihdam sağlayacak. "Maltepe-Dragos Kentsel Dönüşüm Planı Alanı ise 200 bin kişiye hizmet edecek ve 1 milyon metre kare inşaat alanı 10 bin kişiye istihdam sağlayacak. Projeyle bölgenin doğu yakasına alt merkez oluşturulacak ve sanayi alanlarında 'karma kullanıma' geçilecek. Yapılacak Bilim ve Teknoloji Merkezi'nde ise 30 bin kişiye istihdam sağlanacak. Dönüşümün en prestijli projelerinden biri olacak "Bilim Teknoloji Merkezi" aynı zamanda Türkiye'nin bu alandaki en büyük teknoloji üssü olacak.

ORHAN TURAN /Yenişafak