İstanbul'da 495 bin riskli konutta 1,8 milyon kişi var: Belediye boş evleri kiralasın, evi dönüşüme gireceklere versin!

Deprem uzmanlarının uzun senelerdir gündemde tuttuğu büyük İstanbul depremi herkesin kabusu olmuş durumda. Ülkenin katma değerinin büyük bir bölümünü üreten mega kent İstanbul, fay hatları üzerinde yer alıyor. Her türlü afete hazırlıklı bir kent olması gereken İstanbul'un yapı stoku da tedirginliğin artmasına neden oluyor. Zaman zaman kendi ken­dine yıkılan yapıların varlığı bile olası bir büyük depremde neler yaşa­nabileceğinin sinyalini az çok veriyor. 

Dünya Gazetesi'nden Recep Erçin'in haberine göre; İstanbul Büyükşehir Be­lediyesi (İBB) Şehircilik Grubu Başkanı ve KİPTAŞ Yönetim Ku­rulu Başkanı Ali Kurt, İstanbul'un yapı stokunun durumu ve kentsel dönüşüme ilişkin çalışmalarını, geçtiğimiz hafta Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) Yönetim Kurulu ile bir araya gelerek açıkladı. 

Ali Kurt, mega kent  İstanbul'un ül­kenin en riskli yapı stokuna sahip olan şehri olduğuna dikkat çekti ve "Fiziksel değil ancak mental açıdan vatandaş depreme hazır. Kahramanmaraş depremleri bazı kabullerin alt üst olmasına neden oldu. Üç sene öncesinin yönetmelikleri bile gözden geçiriliyor. Zemin önemli ama yapı da önem arz ediyor" ifadelerini kullandı. 

BELEDİYE BOŞ KONUTLARI KİRALAYACAK VE EVİ DÖNÜŞÜME GİRECEKLERE UYGUN BEDELLE VERİLECEK

Yıkılan binaların ardından İBB'nin 35 bin binada yaptığı hızlı tarama ile 1550 binanın hemen yıkılabilecek halde olduğunun belirlendiğine dikkat çeken Ali Kurt, Buradan çıkan modelle 250 bin yapı yıkılabilir halde. Fazla da olabilir az da olabilir. Hedefimiz 4 senede 50 bin yapıyı yıkmak, yeniden inşa etmek. Şu anda İstanbul'da 26 noktada aktif 7 bin 500'den fazla şantiye bulunuyor" bilgilerini verdi. 

Ali Kurt, dönüşüm için İstanbul'un kaynak yaratma sorunu olmadığının altını çizdi ve kamunun bütün bir şehri dönüştürecek kapasitede ne aracı ne de işgücü olduğuna, dönüşümün mutlaka özel sektörün de bu işe dahil edilerek yapılabileceğine dikkat çekti. 

Kurt, kaynak yaratma konusunda ise birkaç örnek verdi ve şu ifadeleri kullandı:

"Yapılan çalışmalara göre mega kent İstanbul'da 400-500 bin arası boş konut bulunuyor. 2017-2018 yıllarında yapılan çalışmaya göre 1.8 milyon şeklinde belirtiliyordu. İSKİ ve İGDAŞ verilerine göre 750 bin konuttan hiç ses yok. Gerekli düzenlemeler hayata geçirilirse bu konutlar belediye tarafından kiralanıp evi dönüşüme girecek şehir sakinleri uygun kira bedelleri ile buralara yerleştirilebilecek. Bu şekilde vatandaşın “Konutum yıkılacak ben ne yapacağım?” derdi kalmayacak. Bu miktardaki boş konut kira pazarına arz olunca da fiyatlar dengeye oturacak."

30 BİN CİVARINDA KONUT ÜCRETSİZ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR

Ali Kurt, vergi oranları yüksek olduğundan, gayrimenkul alım satımlarında vatandaşın vergiden kaçınmak amacıyla değeri düşük gösterdiğine, 5 TL yerine 1 TL olarak gös­terilen varlıktan daha az vergi geliri elde edildiğine vurgu yaptı ve vergi oranlarının dü­şürülmesi ile vatandaşın gerçek bedeli göstermeye yöneleceğini bu şekilde de daha çok vergi toplana­bileceğinin altını çizdi.

"1.5 milyon konut hareketi var; vergiyi yüzde 5'e düşür. İnanılmaz kaynak oluşur" diyen Kurt, mega kent İstanbul'un değerleri göz önüne alındığında hem kaynak bulma hem de kaynak oluşturma anlamında bir sorun olmadığını, ancak özellikle yurt dışı kay­nak edinimi konusunda Hazine garantisi istendiğine dikkat çekti ve önlerinin açılmasını talep etti. 

Kamuda kaynakların verimli kullanılmadığının altını çizen Kurt, kırılan pistlerin maliyeti, yapı­lan ihalelerden alınan verilerin güncel değerleri ve daha birçok işlem sebebiyle Atatürk Hava­limanı’ndaki kamu zararının 22 milyar Türk Lirası'na ulaştığını ve bu pa­ranın kentsel dönüşümde kul­lanılması durumunda mega kentte yaklaşık 30 bin konutun ücretsiz olarak dönüştürülebileceğini aktardı. 

MEGA KENTTE 495 BİN RİSKLİ KONUTTA 1.8 MİLYON VATANDAŞ YAŞIYOR 

KİPTAŞ Yönetim Kurulu Başka­nı Kurt, Kahramanmaraş depremlerinin ardından, Hatay'a gittiğini ve orada incelediği beton numunesinden çok çok daha kötü durumdaki be­ton numunelerinin İstanbul'da­ki yapılardan çıktığına ve  2000 öncesi yapılarda 60 ton demir çıktığını şimdi sadece temele 65 ton demir kullanıldığına dikkat çekti. 

Kurt, İstanbul Teknik Üniver­sitesi'nde beton özelinde geliş­tirilen teknikleri takip ederek bu yeni uygulamaları kullandıklarını belirtti ve dönüşüm çalışmaları ile ilgili de konuştu. 

Kurt, vatandaşların riskli binalarda oturduğunu düşünmesinin ardından başvuruda bulunması durumunda evrak süreçlerini 3 aydan bir haftaya düşürecek ve vatandaşa ilave mali yük çıkma­yacak şekilde bir kurgu oluştur­duklarına vurgu yaptı ve şunları söyledi:

"Uzlaş­ma yoksa biz teklifte bulunmu­yoruz.

Uzlaşma varsa vatandaşı müteahhit ile karşı karşıya ge­tirmeyecek şekilde tapuyu üstü­müze alarak kefil oluyoruz. Va­tandaş dönüşüm sonunda pa­rasını ödeyemezse satımı yapıp kalan tutarı kendisine ödeyece­ğiz. 495 bin riskli saydığımız ko­nut var. Bunlarda 1,8 milyon in­san yaşıyor. 110 bin insanın ya­şadığı 29 bin konutta çoğunluk sağlandı. Bunların dönüşümünü sağlayacağız. 4 yılda 50 bin ya­pının dönüşümünü yapmayı he­defliyoruz."

UZLAŞI OLAN HER YERDE YIKIMI GERÇEKLEŞTİRİRİZ 

15 yıl boyunca TOKİ'de çalıştığını anımsatan Ali Kurt, “Rantın yüksek olduğu yerlerde kamunun ilgili birimleri istenmiyor. Herkes kenti rantını yönetiyor.  TOKİ  inşaat yapan değil yöneten, yönlendiren, koordine eden olmalı. İstanbul o kadar pahalandı ki işçi bulamıyoruz” diye konuştu. Aşiret reisi müteahhitlerin bile işçi bulmakta sıkıntı çektiğini anlatan Ali Kurt, gayrimenkulün yatırım aracı haline getirilmesi yüzünden barınma sorununun ortaya çıktığını söyledi.

Kentsel dönüşüm yerine rantsal dönüşüm söyleminin birçok nokta için doğru olmadığını da vurgulayan Kurt, “Kadıköy, Bakırköy.. Rantı yüksek. Karanfil köy yıkmayalım diyen var; oysa hem gecekondu hem de asbest bakımından en yoğun yer. Uzlaşı olan her yerde yıkım yaparız. Kadıköy'de binin üzerinde uzlaşı var. Güngören'de beş bin yapsan... 25 bin konutun icrasını yaparız ama 50 bin olursa da yaparız” mesajı verdi.

YERİNDE DÖNÜŞÜME 255 BİN BAŞVURU

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca, afetlerden etkilenen 18 ildeki devam eden "Yerinde Dönüşüm" desteğine e-Devlet üzerinden bugüne kadar 255 bin aktif başvuru alındı. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Bakanlığa bağlı Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, afetlerden etkilenen 18 ilde "Yerinde Dönüşüm" desteğiyle vatandaşların yeni ev ve iş yerlerine kavuşmasını sağlıyor.

“Yerinde Dönüşüm” ofislerinde 125 bin afetzede ile yüz yüze görüşme yapıldı. Afetzedelere 11 milyar lira destek sağlandı. Bu destekle 45 bin konut ve iş yerinin (bağımsız bölümün) inşası başladı. 20 bin bağımsız bölüm tamamlanmak üzere, 25 bin bağımsız bölüme daha destek verilecek. Yerinde Dönüşüm ile evini ve iş yerini yenileyenler için vergi ve harçlardan muafiyetler de sunuluyor. Evini yeniden yaptıranlar da ruhsat tarihinden itibaren 1 yıl içinde başvuru yapıp bu desteği alabiliyor.

Deprem bölgesindeki konutlara 750 bin lira hibe, 750 bin lira kredi ve vatandaşların proje hazırlığı yaparken kullanabilmeleri için 40 bin lira proje desteği sağlanıyor. İş yerlerine ise 400 bin lira hibe, 400 bin lira kredi ve yine 40 bin lira proje desteği veriliyor. Ahırlı konutlar için 750 bin lira hibe, 1 milyon lira kredi ve 40 bin lira proje desteği sağlanıyor. İlk konut ve iş yeri için Yerinde Dönüşüm desteklerinden faydalanan vatandaşlar iki ve üçüncü konut/iş yeri için de 40 bin lira proje desteği ve kredi imkanından faydalanabiliyor.

Kaba inşaat bitirildiğinde, konut için 450 bin lira, iş yeri için 240 bin lira ödeniyor. İskan alındıktan sonra konutlar için 450 bin lira, iş yerleri için 240 bin lira.

İNTERNETTEN BAŞVURU YAPIN

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehircilik Grubu Başkanı ve KİPTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kurt, İBB’ye bağlı şirketlerden KİPTAŞ, İspark, Boğaziçi Yönetim A.Ş, İstanbul İmar AŞ, İstanbul Ağaç ve Peyzaj AŞ şirketlerinin Şehircilik Grubu çatısı altında toplandığını belirtti.

İBB Şehircilik Grubu ile yeni bir şehircilik politikası ortaya koyacaklarını kaydeden Ali Kurt, “Sosyal konut projelerimizi, asgari ücretin altında taksitlerle vatandaşlarımıza sunduk. Bunu başarabilen tek kurumuz. Riskli yapıların maliyetine dönüşmesini sağlıyoruz. Kâr değil, afet odaklı bir anlayış ile bunları yaptık. Riskli yapıda yaşayan vatandaşlar maliyetine dönüşüm için istanbulyenileniyor.com’a başvurmalılar” dedi.

Konut satışları artmasına rağmen ev sahipliği oranı düşüyor!

Deprem Araştırmacısı Baturhan Öğüt'ten Atatürk Havalimanı çıkışı: Olası Marmara depreminde en kritik rol oynayacaktı!

Zirve yapan altın fiyatları düşecek mi yoksa yükselecek mi? Altının üstadı İslam Memiş açıkladı!