İstanbul'da ortalama ev kirası yıl sonunda 20 bin TL olacak: Emlak ilanlarına uygulanan cezalar konut sorununu çözer mi?
Konut fiyatlarındaki yükseliş tüm hızıyla sürerken, emlak ilanları için denetimler sıklaştı. Peki konut fiyatları düşecek mi? Konut sorunu nasıl çözülür? İşte sektör temsilcilerinin değerlendirmeleri...
Ticaret Bakanlığı, 1 Eylül tarihinden bu güne ilan platformlarındaki satılık emlak ilanlarını incelemelerde bulundu. İncelemeler kapsamında son bir ayda satılık ev ilanında yüzde 100 ve üzeri fiyat yükselterek tüketicileri mağdur eden ve serbest rekabeti bozanlara ceza uygulandığı açıklandı.
Bu kapsamda, Bakanlık, son bir ayda emlak sektöründe "kayıt dışı ve manipülasyon amaçlı ilan paylaşan" 545 kişiye toplamda 54 milyon 500 bin Türk Lirası tutarında ceza kesildiğini açıkladı.
Özellikle büyükşehirlerde gün geçtikçe derinleşen emlak kriziyle beraber, ilan platformlarına çeşitli denetimlerin getirilmesi uzun süredir bekleniyordu.
BBC'den Fundanur Öztürk'ün haberine göre; akanlık "piyasadaki dengeyi bozacak" eylemlere karşı, bütün denetimlerin artarak süreceğine de dikkat çekti.
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Başkanı Hakan Akçam, bu uygulamanın ilan portallarındaki "kaçak emlakçılara" ve spekülatif artışlara karşı caydırıcı olabileceğini dile getirirken; İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe ise "Yapısal sorunları çözmeden sadece hukuki denetim ve yaptırım ile piyasa fiyatlarını etkilemek mümkün değil" açıklamasında bulundu.
Buğra Gökçe, konuya ilişkin "Yakın geçmişte kamunun sadece yaptırım araçlarıyla piyasaya müdahalesinin sonuçsuz kaldığını gösteren birçok örneğe şahit olduk. Sopayla yapısal sorunları çözemezsiniz" ifadelerini kullandı ve ne kadar sopa sallanırsa sallansın arz-talep dengesinin yerini bulacağını vurguladı.
Gökçe, kamunun elindeki en büyük gücün yaptırım uygulanması değil, piyasa dengesini sağlamak için Anayasa’nın kendisine verdiği ödevi yerine getirmek ve sosyal konut üretmek olduğunu aktardı ve "Bütüncül bir plan olmazsa fiyat artışları devam eder" diye konuştu.
İSTTANBUL'DA ŞU AN ORTALAMA KİRA 16 BİN TL, YIL SONUNDA 20 BİN TL OLACAK
Dünyada konut fiyatlarının bir senede en çok yükseldiği lk üç şehir Ankara, İstanbul ve İzmir olarak belirlendi.
Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan sektör temsilcileri, bunun birden fazla yapısal nedeninin olduğunu söyledi. İlan sitelerindeki manipülatif hareketlerin piyasaya negatif bir etkisinin olduğu belirtilirken, çözüm için çok yönlü bir planlamanın gerektiği vurgulanıyor.
Ağustos 2023 itibarıyla İstanbul geneli ortalama ev kiralarının 16 bin TL seviyesine geldiğini aktaran İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe, 100 metrekarelik ortalama bir konut fiyatının da 3.3 milyon TL olduğunu belirtti.
Gökçe, makroekonomik politika tercihleri nedeniyle konut yatırımının, diğer yatırım araçlarına göre daha fazla taleple karşılaştığına dikkat çekti ve "Yıllık yüzde 69 enflasyon olan bir ülkede politika faizi yüzde 25 gibi negatif reel faiz düzeyinde kaldıkça yatırım amaçlı konut talebi de devam edecek. Sadece İstanbul'da 450 ile 750 bin arasında boş konut var. Bunların çoğu ikinci, üçüncü evler" açıklamasında bulundu.
Gökçe, konut fiyatlarının aylık yüzde 4 yükseldiğine, başka bir değişken olmaması halinde rakamların ortalama kiraların sene sonunda 20 bin TL'ye ulaşacağına dikkat çekti.
İLANLARDA FİYATLAR SAATLİK ARTIYOR
Ticaret Bakanlığını'nın yaptırımı, emlak ilan sitelerinde yapılan kısa süreli manipülatif yükselişleri hedefe alıyor. Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Başkanı Hakan Akçam, konuya ilişkin açıklamasında, özellikle yetki belgesi olmayan kayıt dışı emlak danışmanları ve doğrudan mülk sahiplerinin oluşturduğu ilanlarda fahiş zamların takip edildiğini vurguluyor.
Akçam, Ankara'da 4 bin 135 kayıtlı emlakçı olduğuna, buna ek olarak 2 bin seviyesinde de kayıt dışı, yani 'kaçak' emlakçı olduğuna vurgu yaptı ve "Mülk sahipleri ilan portallarını emsal alarak kendi mülkü için bir fiyat oluşturuyor ancak bu durum genellikle reel fiyatları yukarı doğru çekiyor. Vatandaş evini 10 bin liraya kira veriyor, iki gün içerisinde 20 bin TL'ye yükseltiyor" dedi.
Akçam, "Ankara'da bu ay konut fiyatları stabil kalmasına rağmen, %100'ün üzerinde, hatta saatlik olarak fiyat artıran mülk sahipleri ve kaçak emlakçılar oldu. 2 milyonluk evi için 4-4,5 milyon TL yazanları görüyoruz" dedi ve sadece kendisinin belirleyip şikayet etmek için arşivlediği 60-70 ilan olduğunun altını çizdi.
Emlak sitelerindeki ilanların ayda en çok 1 defa güncellenmesi gerektiğine dikkat çeken Akçam, bu şekilde "günlük ve saatlik" fiyat artışlarının engelleneceğini aktardı.
Diğer taraftan emlak sitelerinin düzenlenmesini hedefleyen tek yaptırım da bu olmadı. 31 Ağustos tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle beraber, ev ilanı vermek isteyenler, açık kimliklerini gizledikleri sahte hesaplar üzerinden ilan açamayacak.
Emlakçıların ilan paylaşabilmesi için ise yetki belgelerini sisteme girerek doğrulama yapma koşulu koyuldu. Ayrıca kişinin kendisine, eşine veya birinci ve ikinci derece yakınına ait olmayan ve sahibi tarafından yetkilendirilmediği evi ilana koymasına da yasak getirildi.
Akçam, 1 Kasım tarihinde uygulamaya alınacak bu uygulamalarla beraber sektördeki "kaçak" emlakçıların da bir ölçüde sistem dışı kalacağının altını çiziyor.
DÖVİZE BAĞLI İNŞAAT MALİYETLERİ YÜKSELİYOR
Türkiye'de konut sahipliği oranı 200'de yüzde 73 seviyesindeyken bugün yüzde 56'ya geriledi. Uzmanlara göre konut sahipliğinin artırılması için dışa bağımlı inşaat sektörü maliyetlerinin de azaltılması gerekli.
İBB Genel Sekreteri Gökçe, konuya ilişkin "Döviz artışı konut üretim maliyetlerini ve konut fiyatlarını artırıyor. İnşaat sektöründe yerli üreticiyi desteklemeden ve dış girdi sayısını azaltmadan konut piyasasını dengelemek mümkün değil" değerlendirmesinde bulundu.
Hakan Akçam ise konut krizinin sona ermesi için girdi maliyetleri üzerinde ciddi bir denetim yapılmasının gerekli olduğunu vurguladı ve İnşaat maliyetleri belli bir yıl aralığında sabit tutulmalıdır. Ticaret Bakanlığı ve Rekabet Kurumu başta demir ve çimento ve diğer inşaat malzemelerinin fiyat yükselişinde çok ciddi denetleme olmalı" ifadelerine yer verdi.
Akçam, söz konusu açıklamasını "Ayrıca arsa, maliyetin yüzde 50'sidir. Devlet gerekirse yapıcı firmaya ücretsiz veya düşük maliyetli arsalar üretmeli" diyerek sonlandırdı.
Çin'in en büyük gayrimenkul şirketi Country Garden'da büyük kriz!
Kira fiyatlarını düşürecek yeni konut modeli: Avrupa’da belediye evi örnekleri var!