İzmir'de kentsel dönüşüm ne durumda?

TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş.  İzmir  Şubesi Değerleme Uzmanu Sabri Böcekli İzmir'in kentsel dönüşümü ile ilgili bir yazı paylaştı. İşte o yazı....

Literatüre göre; Kentsel Dönüşüm, Çökme ve bozulma olan kentsel mekanın ekonomik, toplumsal, fiziksel ve çevresel koşullarını kapsamlı ve bütünleşik yaklaşımlarla iyileştirmeye yönelik uygulanan eylemlerin bütünüdür. 

1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planına göre; 9.500 hektar  yüzölçümüne sahip kent merkezi içerisinde 102 mahalle, 313.000 bina ve 822.000 kişilik nüfusa sahip toplam 4.435 hektarlık Kentsel Dönüşüm alanı bulunmaktadır. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde Bornova, Karşıyaka, Menemen, Buca, Konak, Çiğli, Gaziemir, Narlıdere, Bayraklı, Karabağlar olmak üzere on merkez ilçede 102 mahallede toplam 18 adet Yenileme-Sağlıklaştırma alanı bulunmaktadır.

İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde yer alan 18 adet Yenileme-Sağlıklaştırma alanı içerisinde yer alan konut alanı ve konut rezervi kent genelinde yer alan toplam konut alanı rezerviyle karşılaştırıldığında kent genelindeki konut sayısının % 29’unun ve toplam konut alanı rezervinin %46,5’inin Yenileme-Sağlıklaştırma alanı içerisinde yer aldığı  İzmir Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü tarafından tespit edilmiştir.

18 adet Yenileme-Sağlıklaştırma alanının ilk örnekleri olan İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından 42 hektar alanda, Kadifekale, Altay, Kosova, Yeşildere, İmariye, Vezirağa, 19 Mayıs, 1.Kadriye, Hasan Özdemir Mahalleleri'ni kapsayan, yaklaşık 2.000 riskli yapının yer aldığı afet olmadan önlem alınan bölgede riskli yapıların yıkım çalışmaları ile ağaçlandırma çalışmaları birlikte devam etmiş ve tamamlanmıştır. 

Kadifekale Kentsel Yenileme Projesi’nin devamı olan  04.05.1998 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile “Afete Maruz Bölge” ilan edilen Gürçeşme mahallesinde yer alan yaklaşık 2 hektar alan üzerindeki riskli yapıların yıkım çalışmaları ve Yeşildere mahallesindeki yaklaşık 2 hektar alan üzerinde yer alan riskli yapıların yıkım çalışmalarının büyük bir kısmı  İzmir Büyük Şehir Belediyesi tarafından tamamlanmış durumdadır. 

Kadifekale Kentsel Yenileme Projesi’nin yıkım ve ağaçlandırma çalışmalarını tamamlayan İzmir Büyükşehir Belediyesi  Kadifekale'nin tarihi surlarını yenilemek için restorasyon ve Antik Roma Tiyatrosu'nun çıkarılması için kamulaştırma çalışmalarına devam ettiği bilgisi alınmıştır. 

Kadifekale Kentsel Yenileme Projesi ile afet riski taşıyan bölge rekreasyon alanına dönüştürülmüş olup, bölge sakinleri toplu konutlara taşınmış ve yaşamaya başlamıştır. 

8 bin 500 yıllık geçmişi ile önemli medeniyetlere ev sahipliği yapan İzmir'in tarih boyunca en önemli simgelerinden biri olan Kadifekale’nin çarpık kentleşme ve kentin silüetinde yarattığı kötü görüntü  ile yitirdiği cazibesini Kentsel Yenileme Projesi sonrasında turizm ve rekreatif açıdan yakın zamanda geri kazanacağı öngörülmektedir. İzmir silüetinin en etkin görünürlüğünde yer alan Kadıfekale’deki yenileşme kentin imaji, tarihine sahip çıkılması ve yeniden kazanılan bir rekreasyon alanı olmasıyla önemli bir avantaja sahip olmuştur. Yenileme Projesi kapsamında bölge sakinleri açısında da daha yüksek yaşam standartlarının sağlanmasına çalışılmıştır. 

Hayata geçirilen Kadifekale Kentsel  Yenileme Projesi, Gürçeşme ve Yeşildere mahallelerinin ardından ve aynı anda İzmir Büyükşehir Belediyesi Bayraklı ilçesi'nde yer alan, Cengizhan, Alpaslan ve Fuat Edip Baksı Mahalleleri'nin büyük kısmını kapsayan yaklaşık 60 hektar alanda ve yaklaşık 32 hektar alana sahip Uzundere, İzmir'in yeni kent merkezinde yer alan 7 hektarlık alana sahip Ege mahallesi, Kadifekale Kentsel Yenileme Projesi’nin devamı niteliğinde olan yaklaşık 48 hektar alana sahip Ballıkuyu, Karşıyaka İlçesi'nde yer alan yaklaşık 18 hektar alana sahip Örnekköy, Gaziemir İlçesi'nde yer alan yaklaşık 122 hektar alana sahip Aktepe-Emrez Kentsel Yenileme Projeleri için çalışmalarını sürdürmektedir.

Bayraklı ilçesi'nde yer alan, Cengizhan, Alpaslan ve Fuat Edip Baksı Mahalleleri'nin büyük kısmını kapsayan yaklaşık 60 hektarlık alan ile Karabağlar ilçesi'nde yer alan, 32 hektarlık alana sahip Uzundere Kentsel Yenileme Projeleri İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından 2013 yılı Haziran ve Temmuz ayında bölge halkına tanıtılmıştır. İzmir Büyükşehir Belediyesi Bayraklı ve Uzundere Kentsel Yenileme Projeleri ile mevcut imar planı yoğunluk kararları doğrultusunda proje alanlarında konutlar, işyerleri inşa edilmesini ve proje alanlarında yerinde dönüşüm yapılarak sosyal birlikteliğin korunmasını, bölgelerde tüm altyapının yenilenmesi, sağlıklı yaşam,  rekreasyon alanlarının oluşturulmasını hedeflediğini belirtmiştir. 

Ballıkuyu, Karşıyaka İlçesi'nde yer alan yaklaşık 18 hektar alana sahip Örnekköy, Gaziemir İlçesi'nde yer alan yaklaşık 122 hektar alana sahip Aktepe-Emrez Kentsel Yenileme Projeleri için kentsel tasarım ve mimari proje çalışmalarının İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından  devam etmektedir.

Kentsel Yenileme Projelerinin bulunduğu bölgelerde yapılan araştırmalarda bölge sakinlerinin mevcutta yetersiz altyapı ve sağlıksız yaşama ortamı bulunan bölgelerin İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yerinde dönüşüm ile sağlanacak sağlıklı alt yapı, rekreasyon ve yapı denetime tabii yapı beklentileri olduğu bilgisi edinilmiştir. 

Kentsel Yenileme Projelerinin bulunduğu bölgelerde çalışmalar tamamlanana kadar alım- satım işlemlerinin bölge halkı tarafından neredeyse durdurularak çalışmaların tamamlanmasının beklendiği çalışmaların tamamlanmasının  akabinde proje bölgelerinin genellikle kentte açık deniz manzarasına sahip ve kent merkezinde yer alan bölgeler  olmasından dolayı dönüşüm sonrasında yenilenen yapı dokusu ile  kentin genişleme alanlarından ulaşım bakımından çok daha avantajlı olacağı, konut m2 rayiç bedellerinin proje öncesindeki değerlere oranla minumum 3 kat artması öngörülmektedir.

TSKB GAYRİMENKUL DEĞERLEME A.Ş. 

İZMİR ŞUBESİ

DEĞERLEME UZMANI

SABRİ BÖCEKLİ