Jakaya Mrisho Kikwete: Türkler Tanzanya'da otel yapsın

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün davetlisi olarak  Ankara  ve İstanbul'da temaslarda bulunacak Kikwete, ziyaretinden önce başkent Darüsselam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Türk gazetecileri kabul ederek, önemli mesajlar verdi. Geçtiğimiz yıl Cumhurbaşkanı Gül'ün ziyareti ile iki ülke ilişkilerinde gözle görülür bir ilerleme sağlandığına işaret eden Kikwete, kendi ziyareti ile bu artışın daha da hız kazanacağını ümit ettiğini söyledi. Ülkesindeki bakir alanlardan bahsederek, Türk işadamlarını Tanzanya'ya yatırım yapmaya davet eden Kikwete, "Ülkemin gerek ABD gerekse AB'ye kotasız ve gümrüksüz ihracat imkânlarından faydalanmak isteyen işadamlarını Tanzanya'ya bekliyorum." dedi.

Tanzanya lideri Kikwete ziyareti sırasında cumhurbaşkanı ve başbakan ile görüşeceklerini belirterek, "4-5 anlaşmaya da imza atacağız. Ziyaretim sırasında ilişkilerimizde ciddi ilerlemeler olacağını düşünüyorum. İstanbul'u görmek için sabırsızlanıyorum." dedi. Cumhurbaşkanı Gül'ün ziyaretinin ardından Türk elçiliğinin açıldığını ve büyükelçinin geldiğini ifade eden Tanzanya lideri, "O günden bu yana Türk ve Tanzanyalı yetkililerin karşılıklı ziyaretleri oldu. Benim Türkiye'ye ziyaretim ile zaten bir momentum kazanmış olan ilişkilerimiz daha da artacak." ifadelerini kullandı. Ana hedefin ilişkilere sağlam zemin kazandırmak olduğunu vurgulayan Kikwete, "İlişkilerimizi güçlendirecek bazı anlaşmalara imza atmayı umuyoruz. Öncelikli olarak Tanzanya ve Türkiye arasında siyasi ilişkileri geliştirmeye çalışıyoruz. İlişkilerimiz iyi ama bu ziyaret daha da iyi yapacak. Diğer bir konu başlığı da işbirliği alanları ve uluslararası konularda birbirimizi nasıl destekleyeceğimiz olacak. Başka bir konu da ticari ilişkiler. Türkiye ve Türk işadamlarından daha fazla yatırım bekliyoruz: Tanzanya'ya gelmelerini, ziyaret etmelerini ve yatırım yapmalarını istiyoruz, ticaretin de artmasını istiyoruz."şeklinde konuştu. İki ülke arasındaki yıllık 60 milyon dolarlık ticareti 'çok düşük' diye tanımlayan Kikwete, "Tanzanya'nın Türkiye'ye, Türkiye'nin bize satacak şeyleri var. İkili yatırımları artırmak için bu konunun ciddi şekilde ele alınacağını düşünüyoruz." diye konuştu. Cumhurbaşkanı Kikwete'nin heyetinde bulunan 55 işadamı, İstanbul'da 300 Türk işadamı ile bir araya gelerek, karşılıklı iş imkânlarının artırılmasına çalışacak.

Ekonomik kriz, Türk işadamlarını TANZANYA'YA yönlendirebilir

Ekonomik kriz karşısında Tanzanya'nın Türk işadamlarına neler sunabileceğine yönelik bir soru üzerine Tanzanya lideri Kikwete, doğal kaynakları öne çıkaracak pek çok iş imkanı olduğunu vurguladı. "Tanzanya madencilik alanında güçlü. Altın, kobalt, demir... Dünyada olan her mineral burada var. Madencilikte ciddi fırsatlar var." şeklinde konuştu. Türkiye'nin tekstil alanında güçlü olduğunu bildiklerini belirten Kikwete, "Pamuk üretiyoruz; ama işlemden geçirilmesi lazım. Türk işadamları bu alana yatırım yapabilir. Tek yapmaları gereken buraya gelip satış için pamuğu işlemden geçirmek." dedi. Tarım alanında da yapılabilecek şeyler olduğunu vurgulayan Tanzanyalı lider, "46 milyon hektar ekim yapılabilecek alan var. Şu an sadece 5 milyon hektarı ekiliyor. 5 milyon hektarı daha da kullanıma girerse iyi olur." diye konuştu. Ticaret anlaşmaları bakımından ülkesinin avantajlı durumda olduğuna dikkat çeken Kikwete, "Kotasız anlaşmalar yüzünden ABD, AB, Japonya, Çin ve Avustralya pazarlarının kapısı bize açık. Ayrıca Doğu Afrika Topluluğu üyesiyiz. 140 milyonluk nüfusuyla bu bile tek başına büyük bir şans." diye ekledi.

Türk okulları daha iyi eğitim demek

Tanzanya Cumhurbaşkanı Kikwete, Türkiye'nin eğitim, bilim ve araştırmada gelişmiş bir ülke olduğunu belirterek ilerleyen ilişkilerde iki ülkenin de çıkarı olduğunu söyledi. İkili ilişkilerin gelişmesinde Türk müteşebbislerin açtığı okulların önemli işler yaptığına dikkat çeken Kikwete, "Feza Okulları, ülkedeki en iyi okullardan. Son sınavda 31 öğrencileri iyi puanlar aldı ve mezunlarından hiçbiri sınavda başarısız olmadı. Gelecek yılda üniversite açmayı planlıyorlar ki bu gelişmeden çok memnunuz. Şu an arsa araştırmasındalar. Bu okullardan daha fazlası olursa çocuklarımız daha iyi eğitim alacak." diye konuştu. Kültürel ve eğitim alanlarındaki değişimlerin ikili ilişkileri geliştirdiğine işaret eden Kikwete, "Türkiye'de eğitim görmüş pek çok Tanzanyalı var, bakanlar ve vekiller... İkili ilişkilere değer katıyorlar." dedi.

Türklerin turizm alanında yatırımlar yapmasını beklediklerini ifade eden Kikwete, şunları söyledi: "Tanzanya'nın birçok turistik yeri var. Safariler, tabiat parkları, tarihî yerler... Türkler de iyi turist. Bu yüzden Türk turistlerin, Tanzanya'ya daha çok gelmelerini bekliyorum. Türklerin diğer ülkelerden gördüğünden farklı burada görecek çok şey var. Turizmde büyük iş imkanları da var. Ülkemizin dört bir yanında güzel parklar ve sahiller bulunuyor. Tek gereken daha fazla otel yapıp işletmek." THY'nin de başkent Darüsselam'a uçmayı planlamasını 'olumlu bir gelişme' olarak niteleyen Kikwete, "Bu da daha fazla turist ve gelişen ilişkiler demek." şeklinde konuştu.
 
Tanzanya, Afrika'da bir demokrasi adası

Afrika ülkelerinin adı Türkiye gündemine sıklıkla çatışmalarla ve darbelerle girer. Afrika kökenli bir haber varsa ya bir yerlerde kabileler çatışmıştır ya da seçimler sonrasında sonucu beğenmeyenler hükümeti devirmeye kalkışmıştır. Afrika'nın doğusunda, Hint Okyanusu'nun kıyısındaki Tanzanya ise birçok açıdan Afrika ülkelerine benzemeyen bir yapıya sahip. Yıllardan beri kesintisiz devam eden istikrarlı demokrasisi, farklılıklara duyulan saygı ile bölgenin dikkat çeken ülkelerinden birisi. Tanzanya'daki onlarca kabilenin üyeleri, birçok farklı dinin müntesipleri birbirleri ile barış ve huzur içinde yaşıyorlar. Ülke nüfusunun yüzde 45'i Müslüman olmasına rağmen sadece Müslümanların, yüzde 35'i Hıristiyan olmasına rağmen sadece Hıristiyanların üye olduğu bir parti yok. Tüm partilerin içinde farklı dinlerden, farklı kabilelerden üyeler var.

Tanzanya'nın Müslüman cumhurbaşkanı Jakaya Mrisho Kikwete, perşembe günü resmi bir ziyaret için Türkiye'ye gelecek. Geçtiğimiz yıl Abdullah Gül'ün ziyaretine karşılık yapılacak bu ziyaretin yoğun bir gündemi var. İki ülke arasında 5 tane anlaşma imzalanacak. Kikwete, Başbakan Tayyip Erdoğan ile de görüşecek. Cumhurbaşkanı Kikwete beraberinde 55 işadamını da getiriyor. Bu işadamları düzenlenecek iş forumunda 300 Türk işadamı ile buluşacak, yıllık 60 milyon dolar olan ticaret hacminin artırılması için fırsatlar arayacak.

Kikwete'nin, ülkesinin bugüne kadar ya başkaları tarafından kullanılan ya da yeterince değerlendirilemeyen kaynaklarının ekonomiye kazandırılmasında Türk işadamlarından çok büyük beklentileri var. Tarım, madencilik ve tekstil başta olmak üzere onlarca alan kriz sırasında fırsat arayan Türk işadamlarını ülkesine bekliyor. İnşa edilmekte olan serbest bölgelerdeki binalar, üretime hazır. Pek çok kira ve elektrik sübvansiyonları da dikkat çekiyor. Her şeyden önemlisi istikrarlı yapısı ile öne çıkıyor. Tanzanya, son yıllarda Çinli ve Hintli işadamlarının adeta istilasına uğramış.

Ülkedeki 4 tane Türk okulunun faaliyetlerini hangi sınavda kaç tane öğrencinin ne derece yaptığını bilecek kadar yakından takip eden Kikwete, önümüzdeki yıllarda faaliyete geçecek Türk üniversitesi girişimini de ilgi ile izliyor.

Geçtiğimiz aylarda ilk kez açılan büyükelçilikte göreve başlayan Şander Gürbüz, Türkiye'den gelen misafirlerin ülkedeki muhatapları ile buluşmaları ve ticaretin artması için gece gündüz çalışıyor. Mayıs-haziran aylarında THY'nin Darüsselam'a direkt uçuşlarına başlaması ile, Tanzanya Afrika açılımının en önemli ülkelerinden birisi olmaya aday.
Emrah Ülker Darüsselam/Zaman