Kadıköy'deki dönüşümün arsa payı ile bağlantısı nedir?

13 Nisan'daki yazınızda "Hesaplar yanlış yapılıyor" dediniz. Bu hesap arsa payı hesabıydı. Şimdilerde Kadıköy'ün huzurunu kaçıran bir kentsel dönüşüm macerası var ki burada bir de şerefiye meselesi var. Bunun arsa payı ile bağlantısı var mıdır? 

Evet binalardaki bağımsız bölümlerin arsa paylarının çok yerde çok yanlış yapıldığını görüyorum. Hatta bina inşa edenlere fırsat buldukça arsa paylarını neye göre verdiklerini soruyorum ve hemen hemen hiç doğru yanıt almadım. Özellikle çatı dubleksine sahip olan müteahhitler çatı dubleksine olması gerekenden fazla arsa payı verip burayı ikiye bölebilme veya ilerde üzerine kat çıkabilme hesabı yapıyor. Bazıları da büyük arsa payına sahip dairenin daha büyük hisseye sahip olacağı için daha pahalıya satılacağı düşüncesinde. Bunların hepsi yanlış. Arsa payı, bağımsız bölümlere değerleri ile orantılı olarak verilir. Peki, şerefiye ile bağlantısı nedir? Şerefiye, bağımsız bölümlerin konumlan ile ilgili değer farklılığının bedel ödenerek denkleştirilmesidir. Bir kooperatifte, kooperatif ortakları senelerce aynı parayı öderler. Ancak kurada birine deniz manzaralı, diğerine yola bakan daire düşer. Aradaki değer farkını kapatmak için deniz manzaralı daireye sahip olan, yola bakan daire sahibine para öder. Buna şerefiye farkı denilir. Kadıköy örneği, kötü bir örnek oldu. Ben her zaman, "Bir depremde derme çatma gecekondu malikleri mi ölecek yoksa Kadıköy'deki yasal şartlar içinde yapılmış binalarda oturanlar mı?" diye soruyorum. Kadıköy'de oturanların can güvenliğini sağlıyoruz, iyi de gecekondu semtlerinde niye çalışma görmüyorum? Sebebi basit: Rant nerede kentsel dönüşüm orada. Kadıköy yakasında kentsel dönüşüm nedeni ile binalar yıkılırken bağımsız bölümler de yer değiştiriyor. Bunlara yeniden bağımsız bölümler için arsa payı verilecek eski arsa paylarının yeni dairelere verilmesi mümkün olmayabilecek. Bu durumda devreye şerefiye girmelidir. Şerefiye hesabı öyle basit bir hesap değildir ve uzmanı tarafından yapılabilir. Şimdi ben bu hesabı devreye sokmakla belki pişmiş aşa su kattım. Çünkü vatandaşa böyle bir farktan söz eden yoktu, şimdi oldu. 

Tamer HEPER/Posta