Kahvecilerden kira tepkisi: Esnaflar mülk sahibi ile mahkemelik!

Kovid-19 önlemleri kapsamında iş yerlerine yönelik ilk kapatma kararı 16 Mart 2020’de hayata geçirilmişti. Posta'dan Gülten Uğurlu'nun haberine göre; bu tarih itibarıyla kapatılanlar arasında ise birahane, kahvehane, kıraathane, kafe, büfe, çay bahçesi ve internet kafeler de yer alıyordu. Haziran ayındaki normalleşme adımlarıyla birlikte kahvehane ve kırathanelerin oyun yasağı getirilerek sadece çay ve kahve satışı yapacak şekilde kısıtlı olarak açılmasına karar verilmişti. 

Sesimizi duyun

Vaka sayısındaki artış üzerine yaşanan ikinci dalga sonrasında ise Ekim 2020’de kahvehane ve kırathaneler tamamen kapatılmıştı. Bütün bu süreci nasıl geçirdiklerini ve taleplerini Türkiye Kahveciler, Kıraathaneciler, Büfeciler Federasyonu Genel Başkanı ve Antalya Kahveciler Odası Başkanı Murat Ağaoğlu açıkladı. 130 bin kahveci esnafının sesinin duyulmasını talep eden Ağaoğlu, “Esnafımız çok zor durumda, kahveci esnafı bitti” dedi.

İcralık oldular

Esnafın iş yeri kirasını ödeyemez hale geldiğini vurgulayan Ağaoğlu, birçok esnafın mülk sahibi ile mahkemelik olduğunu belirtti. Kapalıyken bile iş yeri kiralarının yanı sıra elektrik ve doğalgaz gibi fatura giderlerinin olduğunu, ayrıca esnafın evinin de sabit giderleri bulunduğunu ve bütün bunları aylardır çalışamadıkları için karşılamakta çok zorlandıklarını dile getiren Ağaoğlu, borçlarını ödeyemeyen pek çok esnafın icralık duruma düştüğünü ifade etti. 

Verilen destekler

Kırathane ve kahvecilerin de aralarında bulunduğu basit usule tabi tüm esnafa, ayda 1.000 TL olmak üzere 3 ay süreyle gelir kaybı desteği (hibe) ve büyükşehirde ayda 750 TL, diğer yerlerde ise 500 TL olmak üzere 3 ay da kira yardımı yapılıyor. Ayrıca koronavirüs salgını sebebiyle iş yerleri tamamen kapatılan esnafa yönelik mücbir sebep hali ilan edilmişti. Bu kapsamda da esnafın vergi beyanname verme ve ödeme yükümlülüğü 6 ay ötelenmişti. 

Can suyu istiyoruz

Bu desteklerden memnun olduklarını fakat esnafı kurtarmaya yetmediğini belirten Ağaoğlu, “Büyükşehirde bir dükkanın kirası en az 1.500 liradan başlıyor, ortalama 5 bin liraya kadar çıkıyor” diye konuştu. 

10 gün içinde açılmayı bekliyoruz

İcralık olan esnafın icralarının ileri tarihlere ertelenmesinin kendilerini rahatlatacağına dikkat çeken Murat Ağaoğlu, “Artık umut bağlanılan aşılanma başladı. Yavaş yavaş normalleşmeye geçmemiz lazım. Kahvehanelerin 15 Şubat gibi HES (Hayat Eve Sığar) koduyla çalışacak şekilde, sadece çay ve kahve hizmeti vermek üzere açılmasını bekliyoruz. Böylece esnaf evine ekmek götürür. Yüzde 50 kapasiteyle çalışalım. Masaları 5 kişi değil de 2 müşteri oturacak şekilde ayarlarız. Martta oyuna da izin verilerek tamamen açılalım. Biz esnaf olarak 10 gün içinde ‘açılacağız’ umudunu taşıyoruz” diye konuştu. 

Günlük kazanç nedir?

Küçük bir kıraathanenin günlük ortalama cirosuna ilişkin bilgi paylaşan Murat Ağaoğlu, şunları kaydetti: 

“Kirası, elektrik, su ve gaz faturası, vergi, personel ücreti, Bağkur ödemesi ve malzeme parası gibi giderler için günde en az 900 lira kazanılması lazım. Bu esnafın günlük geliri bazen 1.300 lira, bazen sadece gideri kadar yani 900 lira. Haftasonları ise günde belki 1.500 lira ciro yapar. Yani kazanç güne göre değişir. Giderlerden arınmış aylık ortalama 4-5 bin lirası kalır. Esnaf, bununla da ailesini geçindirir.”

Kira belimizi büküyor

İstanbul Umum Kırathaneciler, Kahveciler ve İçkisiz Gazinocular Esnaf Odası Başkanı Serdar Erşahin, “Pandemide işyerimiz kapalı da olsa daha önceki faturaların ortalaması alınarak her ay doğalgaz, elektrik ve su faturaları yazıldı. Bunları ödeyemeyen birçok esnafın sayaçları söküldü. Vergiler birikiyor, kiralar esnafın çok belini büküyor. Büyükşehirlerde 750 lira kira desteği verildi ama bizlerin ortalama kirası 5 bin lirayı bulabiliyor. Yani 10 ayda 50 bin lira kira eder, verilen destek ise 3 ay için 2 bin 250 lira. Artık çok gecikmeden şubat ya da martta açılmalıyız” diye konuştu. 

Tedarikçi de sıkıntıda

İzmir Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı, “Dünyada kapatılan işletmelerin aylık giderinin en az yarısı karşılanıyor. Devletimiz imkanlar ölçüsünde yardımcı olmaya çalışıyor ama yeterli değil. 1 yıla yakın birikmiş borçlarımızı nasıl ödeyeceğiz? Kirasını ödeyemeyen birçok esnaf, mesleği bıraktı. Sadece bizler değil, çay ve şeker aldığımız tedarikçimiz de zor durumda. Alışveriş merkezlerine (AVM) nasıl HES kodu ile giriliyorsa, bizler de bir an önce açılalım ve HES koduyla çalışalım” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan kira desteği açıklaması!

Mülk sahibi ve kiracılar arasında tartışma: Stopaj mı, KDV mi?