Kanal İstanbul'da arsa yatırımlarından 10.5 milyar dolar gelir elde edilecek!
Kanal İstanbul projesi için yatırım finansmanı senaryoları neler? Projenin ÇED, SED raporlarından damıtılmış 15 sayfalık yönetici özetinde, proje için yatırım tutarları, işletme masrafları, gelirleri ve finansman maliyetleri ayrı ayrı şekilde toplamda 21.06 milyar dolar yapım maliyeti öngörülüyor.
Sözcü Gazetesi köşe yazarı Çiğdem Toker bugünkü köşesinde Kanal İstanbul’un finansman hesaplarını kaleme aldı.
İşte Çiğdem Toker'in 'Kanal İstanbul’un finansman hesapları ve KÖİ' başlıklı yazısı...
Kanal İstanbul için Ulaştırma Bakanlığı'nın Çınar Mühendislik ve Müşavirlik firmasına hazırlattığı Sosyal Etki Değerlendirmesi (SED) raporuna haftaya devam edeceğiz.
★★★
Bugün projenin yatırım ile finansmanı konusunda yapılan çalışmadan önemli başlıklar paylaşacağım. Geçen hafta konuya kısaca değinerek, projenin yatırım finansmanına ilişkin senaryolarda, Uzakdoğu seçeneği üzerinde çalışıldığını belirttim.
Biraz daha ayrıntı aktaracağım. Yeni ayrıntıların kaynağının; devletin kayıtlarına girmiş ve toplamda binlerce sayfaya ulaşan fizibilite raporu, ÇED, SED raporlarından damıtılmış 15 sayfalık bir “yönetici özeti” olduğunu belirteyim. Eğer son zamanlarda bir “güncelleme” yapılmadıysa; Kanal İstanbul projesi için yatırım tutarları, işletme masrafları, gelirleri ve finansman maliyetleri ayrı ayrı analiz edilerek toplamda 21.06 milyar dolar yapım maliyeti öngörülüyor. Bu bedelin 15 milyar dolarlık kısmı kanal maliyeti.
Öte yandan bu kanal, halihazırda milyonlarca İstanbulluya hizmet veren ve çalışmakta olan enerji iletim hatları, altyapı tesislerini keserek geçecek. O nedenle de kesilecek hatlarda “deplase” adı verilen aktarım, yer değişikliği yapılması gerekiyor. İşte bu büyük iş 4.37 milyar dolar yatırım maliyeti öngörülüyor.
34 FİZİBİLİTE SENARYOSU
“Yönetici Özeti”ne göre; kamu özel işbirliği (KÖİ) modeliyle ihale edilmesi düşünülen Kanal İstanbul için 34 ayrı fizibilite senaryosu hazırlanmış. Bakın bu senaryo ve analizlerde uygun yatırım ve işletme bedelleri nasıl belirlenmiş: Kanaldan beklenen geçiş gelirlerinde, trafik etüt çalışması ile İstanbul Boğaz geçişlerinde uygulanan tarifeler esas alınmış. Geçiş gelirleri ABD Doları bazında belirlenmiş.
(Değişik senaryolara göre gemi başına 2.703 dolar ile 3.011 dolar arasında değişiyor.)
İşletme başlangıcı olarak kabul edilen 2026 yılından sonra, yıllık yüzde 2 ABD Doları enflasyonu varsayımına göre bu oranda yükseltilmiş. Burada hemen araya girip önemli bir not paylaşalım. Bütün bu kapsamlı raporların hazırlanma yılı 2018.
(Araya gireyim: İşletme başlangıcının 2026 yılı olarak kabul edilmesinin nedeni, inşaatın 2019 yılında başlayacağı ve 7 yıl süreceği hesabından kaynaklanıyor.)
İşletme süresi, senaryolara göre 15 yıl 20 yıl ve 25 yıl olarak değişiyor. Farklı bileşimlerde tasarlanan dört ayrı KÖİ modelinin tümünde, kanal geçiş işletmesi ve gayrimenkul konusu yatırımcıda görünüyor. Entegre tesis işletmeleri ise kamuda. Kamunun, kanal yatırımına katılım oranı yüzde 65 düzeyinde.
7 YIL GERİ ÖDEME YOK
7 yıllık inşaat süresinin şöyle bir önemi daha var. Senaryoların tamamında 7 yıllık yatırım ve inşaat dönemi boyunca, krediler için anapara geri ödemesi yapılmayacağı varsayılıyor. Kredi geri ödeme dönemleri ve vadeleri; 13 yıl ile 25 yıl arasında değişen işletme ve kiralama dönemlerine göre planlanmış.
ARSADAN 10.5 MİLYAR DOLAR
Kanal İstanbul proje alanında, gerçekleştirilecek arsa üretimleri bir yatırım aracı olarak planlanıyor. Bu yatırımlardan sağlanacak gelir bütün senaryolarda 10.5 milyar dolar olarak konulmuş. Bitirirken altını çizelim: Kanal İstanbul'un inadına ve istemeyenler “çatlasa da patlasa da” yapılacağı demeçleri sıklaşıyor.
Öte yandan, “ihale”ler yapılıp hemen makinalar çalışsa, her şey ama her şey sorunsuz ilerlese bile Kanal işletmesi en erken 2028 yılında başlayabilecek.
