Karayolları çöken Filyos Çayı'ndaki Çaycuma Köprüsü'nde makyaj yapmış!

Zonguldak'taki Filyos Çayı üzerindeki köprünün çökmesiyle yaşanan facia, gözleri Karayolları Genel Müdürlüğü'ne çevirdi. 'Bakımı yapıldı' denerek Karayolları tarafından 1 yıl önce Çaycuma Belediyesi'ne devredilen köprü, geçtiğimiz cuma günü çöktü. Taşkın suya kapılan vatandaşlardan sadece 1'inin cesedine olaydan 43 2'inci cesede 5 gün sonra saat sonra ulaşılabildi. Kayıp 13 kişiyi arama çalışmalarının sürdüğü sırada, 61 yıllık Çaycuma Köprüsü'nün bakımsızlıktan yıpranan diğer ayakları da su akıntısına dayanamadı. Bakım ihmali nedeniyle çöktüğü iddia edilen köprünün 30 metrelik kısmı da geçtiğimiz pazartesi günü sulara gömülürken akıllara 'Daha kaç Filyos faciası yaşanacak' sorusunu getirdi.

GÖZ GÖRE GÖRE YIKILDI

Karayolları tarafından Çaycuma Belediyesi'ne geçtiğimiz yıl devredilen köprünün denetleme ve bakım işlemlerinin yıllardır ihmal edildiği iddiasını ilk olarak yerel bir gazete duyurdu. Çaycuma'daki Güncel Gazetesi, 2010 yılında kuraklık nedeniyle su seviyesinin düşmesiyle görünen köprü ayaklarının fotoğraflarını yayımladı. Fotoğraflarda Karayolları'nın 'Bakımları düzenli yapılıyor' dediği köprü ayaklarının yıprandığı görüldü. Gazete, köprünün ilk selde yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çekti. Gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Kubilay Kalaycı, yazısında 'Başta Ulaştırma Bakanlığı ve bölge milletvekilleri olmak üzere herkese, bu gazetelerimizi ulaştırmıştık. Ama maalesef cevap veren olmadı. Tekrar köşe yazısında da yazdık, yine ilgisiz davrandılar' ifadelerini kullandı.

VALiLiK iNCELEME BAŞLATTI

Zonguldak Valiliği'nin Karayolları hakkındaki ihmal iddiaları üzerine idari soruşturma başlattığı öğrenildi. İhmal iddialarının Vali Erol Ayyıldız'ın başkanlığında Karayolları 15. Bölge Müdürü'nün de katıldığı bir toplantıda masaya yatırıldığı kaydedildi. Müdürlük yetkililerinin 'Gerekli kontrolleri yaptık' dediği öğrenildi.

Birinci dereceden suçlu

Aydın Üniversitesi Afet Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Kubilay Kaptan, köprünün çökme nedenlerini değerlendirdiği raporunda, olayın sorumlusu olarak Karayolları Genel Müdürlüğü'nü gösterdi. Kaptan, raporunda Çaycuma Köprüsü'nün çökme sebebini şöyle değerlendirdi: 'Kış aylarını takiben gelen sıcak havalar nedeniyle eriyen kar sularının ayakları daha da fazla aşındırmış olması çökmeyi tetiklemiştir.

61 yıldır kullanımda olan köprünün düzgün aralıklarla ve standartlara uygun bir şekilde bakımı yapılmadığından kullanım ömrü tamamlanmıştır. Konuyla ilgili olarak yapılan raporlar, haberler yetkililerce dikkate alınmamıştır. Yeni bir köprü yapılmış olmasına rağmen eski köprü kapatılmamış, onarıldığı söylenerek Karayolları tarafından hizmet sunmaya devam ettirilmiştir. Ölmekte olan bir hastaya son günlerinde makyaj yapar gibi davranan Karayolları Genel Müdürlüğü olaydan birinci dereceden suçludur' diyor.

Pabuçlar kontrol edilmedi

İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Cemal Gökçe çökmenin köprüyü ayakta tutan pabuçlardan birinin oyulması nedeniyle yaşandığını kaydetti. Köprüyü ayakta tutan bu pabuçların altındaki kum ve çakıl suyun debisiyle

sürüklendiğini anlatan Gökçe, 'Zemin boşalır ve köprünün kendi ağırlığı basınç yaparak ayağın çökmesine neden olur. Bu yüzden karların eridiği dönemde bu tür kazaların olabileceği düşünülerek pabuçların kontrol edilmesi gerekirdi' diye konuştu.

İhmaller zinciri facia getirdi

Çaycuma Köprüsü'nün çökmesine neden olan ihmaller zinciri uzmanlar tarafından şöyle sıralandı:

* 61 yılda ayaklarının yıpranmasına rağmen devamlı bakıma muhtaç köprü için etkili bir bakım yapılmadı.

* Üzerinden geçen ağır yükler beton ve demiri yıprattı, köprü dayanıklılığını yitirdi.

* Nehrin içindeki granür denilen çakıl taşları ve kum devamlı ayaklara çarptığı için yıpranmayı artırdı.

* 50 kilometre yukarıda bulunan Karabük Hidroelektrik Santrali barajının kapakların açıldığı dönemlerde debisi artan su ise köprü ayaklarını korumak için yapılan setleri söküp götürdü.

Köprünün temeli oyulmuş

İTÜ Hidroloji ve Su Kaynakları Uzmanı İlhan Avcı Çaycuma köprüsünün yıkılmasının sebebini 'temeldeki oyulma' ile açıkladı. Köprülerin suyun mevcut akım koşullarına dayanması gerektiğini belirten Avcı şu değerlendirmeyi yaptı: 'Köprülerin hem dinamik kuvvetlere karşı hem de suya karşı dayanıklı olması gerekir. Ancak her köprünün zayıf tarafı temelinin su tarafından oyulma ihtimalidir. Bu yüzden inşaat sırasında taban oyulmalarına karşı önlemler alınır. Temelin suyun debisi yüzünden oyulmasını engellemek için derine yapılır. Böylece altının oyulması engellenir. Çünkü derenin bir oyma gücü vardır. Bu tespit edilir ki buna tabanın kararlı hale gelmesi denir. Tabanın kararlı hale geldiği yerin de altına doğru temel yapılır. Çaycuma Köprüsü'nde de topuk oyulmasının olduğunu görüyoruz.'

Cesedine 5 gün sonra ulaşıldı

Çaycuma'da Filyos Çayı'ndaki köprünün çökmesi sonucu suya düşerek kaybolan 14 kişiden birinin daha cesedine ulaşıldı. Alınan bilgiye göre, arama kurtarma ekiplerinin çayda yaptıkları aramalar sonucunda, ceset, köprünün yaklaşık 6-7 kilometre uzağında adacık üzerinde bulundu. Yakınlarının yaptıkları teşhis sonucunda, cesedin Serdar Saraç'a (33) ait olduğu tespit edildi. Saraç'ın, Zonguldak'ta 10 gün fizik tedavi gördükten sonra taburcu olan ve Çaycuma'da pazar alışverişi yapan annesi Kadın Saraç (49) ile buluşup, köye gitmek üzere minibüse bindiği, köprünün çökmesi sonucu annesiyle kaybolduğu bildirilmişti.

CAHİT SARAÇOĞLU / Yenişafak