Kardeşler mirastaki saklı pay hakkı için dava açabilir mi?

Posta yazarı Tamer Heper bugünkü köşesinde 'Babamdan para karşılığı daire aldım ve bu durum tapuda da gözüküyor. Babam vefat ettikten sonra kardeşlerim mahkemeye verdi, mahkeme de onayladı. Böyle bir adalet var mı? Kardeşlerimin böyle bir hakları var mı? Benim parayla aldığım gayrimenkulün tapusunu bozdular. Burada hakkım nedir?' sorusunu yanıtladı.

Babamdan para karşılığı daire aldım ve bu durum tapuda da gözüküyor. Babam vefat ettikten sonra kardeşlerim mahkemeye verdi, mahkeme de onayladı. Böyle bir adalet var mı? Kardeşlerimin böyle bir hakları var mı? Benim parayla aldığım gayrimenkulün tapusunu bozdular. Burada hakkım nedir? l G.Ö.

***

Evet böyle bir dava var ve okuyucumun davası gibi sonuçlanabilir. Peki nedir, nasıl olur? Efendim, bazen aile içinde bir veya birkaç çocuğunu mirasından mahrum etmek isteyen anne veya baba, çocuğuna mallarının bir kısmını, belki de hepsini bağışlar. Ancak bu yolla diğer çocukların saklı payını bertaraf ettiği için onları zarara uğratır. Zarara uğrayan çocuklar da dava açarak, mirasta saklı payını alır.

İşte böyle, karşı tarafı zarara uğratacak bağış görüntüsünü bertaraf etmek için bağışı yapan anne veya baba, bunu ‘bağış’ şeklinde yapmaz da tapuda ‘satış’ gibi gösterir. Zira satışlarda, ölenin malvarlığından mal çıktığı ama buna karşın para girdiği için diğer mirasçıların ‘hakları kaybolmadı’ kabul edilir. Bu nedenle de bağışı yapacak olan bunu tapuda ‘satış’ gösterir ama gerçekte bağış yapar, yani bir tek kuruş almaz.

***

İşte bu durumlarda bağışı yapanın vefatından sonra mirastan mahrum kalanlar dava açar. Malların devrinin gerçek bir satış değil, aslında bağış olduğunu ama tapuda satış gibi gösterildiğini ispat eder ve işlemin iptalini ister.

Mahkeme delilleri topladığında gerçek satış yapıldığını ve parasının verilip satın alınmış olduğunu belirlediğinde, davayı reddeder. Ama toplanan delillerden hiç para verilmediğini ve gerçekte bu devrin bir bağış olduğunu anlarsa, tapunun iptaline karar verir. Diğer mirasçılar miras haklarına kavuşur.

Miras kalan gayrimenkuller sözlü olarak paylaştırılabilir mi?