Harput, restorasyon bekliyor!

“Harput” denince aklınıza gelen o duygulu türkülerin, coşkulu oyunların, gizemli deyişlerin, masalların, efsanelerin, şiirlerin, destanların ve her şeyin sadece konservatuvarlarda ya da folklor derneklerinde yaşatılması yeterli midir?

Yanıtın “hayır” olduğunu her Harput ziyaretimizde üzülerek görüp dertleştiğimiz muhtar Feyzi Kahraman bir keresinde demişti ki; “Bazı restorasyonlar ne kadar güzel olursa olsun, terk edilmiş bu kentin yeniden eski canlı günlerine dönmesini sağlamadan, ‘Harput kültürü’nü yaşatamayacağız.”

Tarihi kentin çalışkan “Harput Merkez Mahallesi Muhtarı” Kahraman çok haklıydı; çünkü kültür “yerinde” ve “yaşanarak” üretilmeden; sadece turistik amaçla değerlendirilebilecek bir “mal” değil. O eski evler, sokaklar, meydancıklar, eski pazaryerleri, çarşısı, camisinden çeşmesine her şeyiyle Harput, “insan”la buluşmadan, Anadolu’nun nam salmış “Harput Kültürü” nasıl var olabilirdi ki?

İşte bu gerçek, yıllardır Elazığ’da düzenlenen “Harput etkinlikleri”nin de temel amacını oluşturdu. Başta Mimarlar Odası olmak üzere yerel edebiyatçılar, sanatçılar, aydınlar, ÇEKÜL, belediye, valilik, ticaret odası ve tüm kültür kurumları, yakın geçmişe dek bu coğrafyanın en gelişmiş ve uygar yerleşimleri içinde yer alan Harput’un yeniden “Harput” olabilmesi için sayısız etkinlikler düzenlediler.

Yaren-i Harput’lar

Şimdi ise bu çabaya yeni ve anlamlı bir halka daha eklemleniyor. Merkezi İstanbul’da olan Yaren-i Harput Derneği, kuruluşunun 7’nci yılı nedeniyle tarihi kentimiz için “Kentsel Tasarım” temalı bir buluşma düzenledi.

25 Mayıs’ta Baltalimanı’ndaki Polis Moral Eğitim Merkezi’nde gerçekleşecek panelde, Elazığ’daki toplantılara İstanbul’dan koşup gelen Anadolu sevdalısı uzmanların ve Harput âşıklarının bu kez çok daha geniş bir katılımla bir araya gelmeleri bekleniyor… Ayrıca Elazığ’ın yerel yöneticileriyle birlikte milletvekilleri ve bazı bakanların da paneli izleyecekleri ve tartışmalara katılabilecekleri bildirildi.

Yerel serzenişler

İstanbul panelini yıllardır çözüm bekleyen sorunların üzerine gitmek için yeni bir olanak olarak gören muhtar Kahraman’ın serzenişleri “Ayışığı Gazetesi”nde geniş olarak yayımlandı.

Yıllarını bu destansı kentin yaşamasına adamış muhtarın söylediklerini özetleyerek aktarıyorum:

İstanbul buluşması için “Harput’a bir bakın artık” diyen ve “bir yerde oturduklarında olsun, konferansta olsun veya bir panelde olsun… Harput’tan bahsederler, tarihinden, süt kalesinden, evliyalarından bahsederler; fakat hizmete gelince sıfır.Hiçbir hizmet yapılmıyor” diye dert yanan muhtar Feyzi Kahraman şunları ekliyor:

Harput’taki altyapı çalışmalarının bir an önce yapılması gerekmektedir. Harput’u gezmek için gelenler, özellikle de turistik amaçlı gelenler, araçlarını park edecek bir otopark bulamadıkları için, otobüsten inmeden geri dönüyorlar.

Harput’un bugün geldiği “metruk ve bakımsız” durumla ilgili olarak da ağır konuşan Kahraman bakın neler söylüyor: 

Biz utanmıyoruz, Harput’u yönetenler, Harput’u bu duruma getirenler utansın. Neden? Çünkü biz gereken makamlara dilekçelerimizi yazıyoruz, sorunlarımızı belirtiyoruz… Ama hiçbir yere, hiçbir hedefe varılmıyor. Verilen sözlerin hiçbiri yıllardır yerine getirilmiyor.

Türbelerin de bakımsız kaldığını, kimlere ait olduklarına dair bilgilerin olmadığını hatırlatan Kahraman, bu durumun ziyaretçiler açısından da hoş olmadığını, türbelerle ilgili bilgilere ulaşamadıklarını vurguluyor.

Seçim bildirilerinde verilen sözlerin yerine getirilmediğine değinen Kahraman, siyasilerin verdikleri sözleri unutmamalarını tavsiye ederek ekliyor: “Harput’un üzerinden edebiyat yapanlara bu hesabı sormamız gerekir. Harput’un adına vakıf kuranlar var. Ne yaptılar? Harput’a hizmeti engellediler; hesap sorulmuyor!”

Muhtar Kahraman yetkililere duyduğu kızgınlığı da gizlemeyerek diyor ki; “Yetkililere çok kızgınız. Çok sitemliyiz. Cuma ve teravih namazlarına gelip kılarlar… Bir de lokantalara gelip yemeklerini yerler, misafirlerini ağırlarlar giderler… Ancak Harput’tan aldıklarının binde birini Harput’a veremiyorlar.”

İşte bütün bu sitemlerin de tartışılacağı İstanbul panelinde Harput’un ünlü halkoyunu “çayda çıra” gösterileri ve özgün müzik dinletileri de var. “Harput yarenleri” bu kente gönül veren herkesi panele ve dinletilere davet ediyor.

Cumhuriyet/ Oktay Ekinci