Kentsel dönüşüm ev kiralarını ikiye katladı!

İstanbul Emlak Komisyoncuları ve Danışmanları Esnaf Odası Başkanı Nizamettin Aşa, son bir yıl içinde içinde İstanbul'un bazı semtlerinde kiralık ev fiyatlarının kentsel dönüşüm ve Suriye ile Irak'tan göç nedeniyle ikiye katlandığı söyledi. Aşa, kentsel dönüşüm nedeniyle yoğunluğun yaşandığı semtlerde daha önce bin liraya kiralanabilecek evi şu an bin 500 liraya kiralanamayacağını belirterek, "Talebin bu kadar artması belli semtlerde fiyatları çok fazla yukarı çekti. Üstelik vasıflı ev de çok fazla kalmadı. Ya orta ve kötü evler ya da lüks olarak tanımlayabileceğiniz evler var. Orta sınıfın tutabileceği bin ile 2 bin lira arasındaki evler kolay bulunmuyor. Tabii bu durum merkezdeki evler için geçerli. Eskiden kiranın 500-600 lira olduğu semtlerde şu an fiyatlar 800-900 liraya kadar çıktı" dedi. 

Kartal, Kadıköy, Maltepe 

Merkeze daha uzak semtlerde de kiraların göreceli olarak arttığına vurgu yapan Aşa, özellikle kentsel dönüşümün yoğun olduğu bazı ilçelerde kira artışlarının yoğun şekilde hissedildiğini dile getirdi. Aşa, Anadolu yakasında Kartal. Kadıköy ve Maltepe'de kentsel dönüşüm hızla ilerlediği için kiralık evlere talebin oldukça arttığına kaydederek. "Evi kentsel dönüşüme maruz kalan vatandaşlar geçici olarak taşınacak olsalar bile uzağa gitmek istemiyor. Kentsel dönüşümün üzerine bir de eylül, ekim gibi öğrenci sezonu başladı. Buna yönelik de bir beklenti söz konusu oldu. Bu da kiralan artırıyor" şeklinde konuştu. 

En yüksek harcama konuta 

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı Hane halkı Bütçe Araştırması 2014 yılı sonuçlarına göre; Türkiye genelinde hane halkı tüketim harcamaları içinde en yüksek payı yüzde 24.8 oranıyla konut ve kira harcamaları alırken, harcamaların yüzde 19,7'si sigara ve alkolsüz içeceklerden oluştu. Haneler harcamalarının yüzde 2, 1'ini sağlık harcamalarına, yüzde 2.4'ünü ise eğitim hizmetlerine ayırdı. Harcama dağılımındaki bu yapı. bölgeler itibariyle önemli farklılıklar gösterdi. Konut harcaması payında İstanbul, gıdada ise Güneydoğu Anadolu ilk sırada. Ulaştırmada yüzde 19,6 oranıyla Batı Anadolu Bölgesi başı çekerken, haberleşme harcamasında Doğu Karadeniz yüzde 4,4 ile en fazla harcamanın yapıldığı bölge oldu. Sağlık, eğitim, eğlence-kültür ve lokanta-otel harcamaları payı açısından da ilk sırada yer alan İstanbul, gıda harcamasında yüzde 16,1 oranıyla son sırada yer aldı. 

Bölgelere göre değişiyor 

Konut ve kira harcamasına en az payın ayrıldığı bölge Orta Anadolu olurken, ulaştırmada Doğu Karadeniz, haberleşmede Orta Anadolu, eğitim ve eğlence-kültürde ise Güneydoğu Anadolu en az harcamanın yapıldığı bölgeler oldu. Kira yardımı 2013 yılında 630 lira, 2014 yılında 680 lira olan kira yardımı 2015'te 735 TL'ye yükseldi. 18 ay boyunca alınabilen kira yardımının 5 aylık bölümü Çevre ve Şehircilik Bakanlığından taşınma esnasında oluşabilecek maliyetler için peşin olarak tahsis edilebiliyor. Kiracılara bir defaya mahsus olmak üzere 1470 TL. , sınırlı hak sahiplerine de 5 aylık kira bedeli defaten 3.675 TL. ödenmektedir. 

Vatandaş oturmuyor diye  TOKİ  konutu geri aldı

Trabzon Akçaabat'ta yapılan TOKİ konutlarının amacına uygun kullanım dışında değerlendirildiği ve 111 evin kiraya verildiği için sahiplerinin elinden alınması gündem oldu. Peki ya TOKİ hangi durumlarda dar gelirliler için yaptığı konutları geri alabiliyor? TOKİ'den yapılan açıklamaya göre alt gelir grubundan konut alanlar borçları bitene kadar konutlarını kiralayamazlar ve borçları bitene kadar o konutta ikamet etmek zorundalar. 

İşte soru ve yanıtlarla TOKİ gerçeği... 

TOKİ sizi nasıl alt gelirli sayıyor? 

TOKİ'ye göre aylık net geliri 2.600 TL lirayı aşmayan kişi alt gelirli sayılıyor. Kurum İstanbul için ise alt gelir sınırını 3.100 TL olarak belirlemiş. Alt gelirli konutları için aileden kaç kişi başvurabilir? Çekirdek aileden sadece bir kişi konut için başvurabilir. Vekaletle de başvuru yapılabiliyor. 

TOKİ kimlere faizsiz kredi veriyor? 

TOKİ Emekli Sandığı'nca maaşa bağlanan şehit ailelerine, terör malulleri ile dul ve yetimlerine faizsiz konut kredisi veriyor. Krediden yararlanabilmek için Emekli Sandığı'ndan belge almak gerekiyor. 

TOKİ alt gelir konutları için peşinat alıyor mu? 

Evet alıyor. 

Alt gelir grupları için hangi tip konutlar üretiliyor? 

Alt gelir grubuna yönelik 65 m2- 85m2 büyüklüğünde konutlar üretiliyor. 

Salim Yavaşoğlu/Yeniçağ