'Kentsel dönüşüm için 1 milyar lira kaynak kullanıldı'

Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce, "Mevcut düzenlemelerdeki 'ÇED gereklidir' ve 'ÇED gerekli değildir' ifadelerinin de yanlış anlaşılmaması için değişiklik teklifini hazırlıyoruz.  Çok itiraz edilen son değişikliğimiz, AB uyumu tamamıyla sağlayıcı niteliktedir" dedi.

Güllüce, TBMM Genel Kurulu'nda bakanlığının 2015 yılı bütçesi üzerinde Hükümet adına yaptığı konuşmada, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında 2,5 yıllık uygulama döneminde can ve mal güvenliği bakımından riskli yapıların ortadan kaldırılması ve halkın ulaşım, altyapı ve sosyal donatım sorunları çözülmüş planlı alanlarda daha güvenli ve sağlıklı yapılarda yaşamasının temin edilmesi için  bütçe imkanları çerçevesinde önemli çalışmalar yapıldığına işaret etti.

Bakan Güllüce, 2,5 yıllık uygulama döneminde yaklaşık 400 bin bağımsız birimin dönüşümünü başlattıklarını, hedefin Cumhuriyet'in 100. yılında 6,5 milyon birim konutun dönüşmesini sağlamak olduğunu kaydetti. 

Kentsel dönüşüm çalışmalarında Aralık ayı itibarıyla 38 ilde toplam 7 bin hektar büyüklüğünde 150 farklı riskli alan ilan edildiğini belirten Güllüce, dönüşümüne başlanan alanlarda yaşayan 1 milyondan fazla vatandaşın can güvenliğinin teminat altına alındığını, 165 riskli alan teklifinin ise değerlendirme aşamasında olduğunu bildirdi. Belediye Kanunu uyarınca içerisinde kamu mülkiyeti bulunan 41 yerde 2 bin 840 hektar alanın "kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı" olarak belirlendiğini ifade eden Güllüce, şöyle devam etti:

"Bunlara ilaveten; 53 bin 547 binada, 190 binden fazla bağımsız birimin risk tespiti yapılmıştır. Risk tespiti yapılan binalardan 13 bin 152  bina, 45 bin 297 adet bağımsız bölüm yıkılmıştır. Riskli yapı tespitinin yüzde 52'si, tek başına İstanbul'da gerçekleştirilmiştir. Yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere illerimizde toplam 42 bin 500 hektarlık 37 adet rezerv alan ilan edilmiştir. Ayrıca bugün itibarıyla 853 adet kurum ve kuruluş riskli yapıları tespit etmek üzere lisanslandırılmıştır. Bakanlık olarak kentsel dönüşümü koordine ediyoruz, gerekli ortamı oluşturuyoruz. Kentsel dönüşüm, valilikler, belediyeler,  TOKİ  ve ilgili sivil toplum kuruluşları eliyle ve gönüllülük esasına dayalı olarak, özel sektör ve vatandaşlar tarafından yürütülmektedir. Vatandaşlarımızın mağdur olmaması için en ileri derecede hassasiyet gösterip destek veriyoruz. Kira, kredi ve nakliye yardımı yapıyoruz. Ayrıca, binasını dönüştüren vatandaşlarımızı, başta KDV olmak üzere bir çok vergi ve harçtan muaf tutarak da destekliyoruz. Kentsel dönüşüm için bugüne kadar 1 milyar lirayı aşkın kaynak kullanılmıştır."

Güllüce, 2002 yılında belediye nüfusunun yüzde 35'ine atık su arıtma hizmeti verilirken, şu anda oranı yüzde 77'ye çıkardıklarını, hedefin 2023 yılında tüm belediyelerin atık su arıtma tesisine kavuşmasını sağlamak olduğunu, çöplerin modern tesislerde bertaraf edilmesi çalışmaları sonucunda bugün itibarıyla katı atık düzenli depolama tesisi sayısı ülke genelinde 79'a ulaştığını, hizmet verilen belediye nüfus oranının yüzde 70'e çıktığını söyledi.  

İdris Güllüce, "15 katı atık bertaraf tesisinden aynı zamanda elektrik elde edilmektedir. Hedefimiz, 2023 yılında tüm belediyelerimizi düzenli katı atık depolama tesisine kavuşturmaktır. 2014 yılı itibarıyla bin 450'ye ulaşan geri kazanım tesisleriyle ekonomiye yıllık 2 milyar liradan fazla katma değer sağlanırken, ambalaj atıklarının ise yüzde 50'sinin geri kazanılması sağlanmıştır" diye konuştu. 

-."Mavi bayraklı plaj sayısında 2023 yılında dünya birincisi  olmayı hedefliyoruz"

Sanayi tesislerinde ortaya çıkan tehlikeli atıklar konusunda geri kazanma çalışmalarına hız verildiğini, geri kazanım tesisi sayısı 313'e ulaştığını belirten Güllüce, şu bilgiyi verdi:

"Birinci sınıf tehlikeli atık düzenli depolama tesisi sayısı 7'ye, atık yakma ve bertaraf yakma tesisi 38'e yükselmiştir.  Yerel yönetimlerin su, atık su ve katı atık gibi çevresel alt yapılarının güçlendirilmesi gayesiyle ulusal kaynakların yanında, AB kaynakları da yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. 2014-2020 yılı IPA dönemi içinde 857 milyon avro bütçeli 22 adet entegre su projesi ve 423 milyon avro bütçeli 15 adet entegre katı atık projesinin hazırlık çalışmaları başlamıştır. 

Denizlerimizdeki baskı ve etkileri içeren kirlilik haritaları, 2014 yılı itibarıyla tamamlanmıştır. Temiz denizlerin bir göstergesi olan mavi bayrak sayısını 397'ye çıkartarak bu alanda dünya 3'üncüsü olduk. Mavi bayraklı plaj sayısında 2023 yılında dünya birincisi  olmayı hedefliyoruz. Deniz kirliliğinin en önemli etkenlerinden birisi olan gemi atıklarına ilişkin olarak çeşitli önlemler almaktayız. 247 adet kıyı tesisinde gemilere atık alım hizmeti verilmesini sağlamaktayız.  Deniz kazalarını önlemek ve zararlarını en aza indirmek için bir ulusal ve 6 bölgesel acil müdahale planı Bakanlığımızca hazırlatılmış ve yürürlüğe girmiştir. Ayrıca 268 kıyı tesisinin risk değerlendirmesi ve acil müdahale planı onaylanmıştır.  

Çevrenin korunması ve denetimi sadece emisyon kontrolü, katı atık bertarafı ve atık su arıtma hususlarından ibaret olmayıp aynı zamanda çevresel gürültünün önlenmesi çalışmalarını da kapsamaktadır. Bakanlığımızca öncelikle seçilen 10 farklı pilot ilde gürültü haritaları hazırlama çalışmaları başlamıştır. Antalya, Muğla ve Nevşehir'de eğlence yerlerinden kaynaklanan gürültü, Edirne, Adana, Erzurum, Gaziantep ve Samsun'da ise kara yolundan kaynaklanan gürültüye yönelik gürültü haritası çalışmaları başlatılmıştır. "

-ÇED değişikliği 

 Çevresel Etki Değerlendirmesi'nin (ÇED), çevre yönetiminin en etkin aracı, yatırımcının da yol haritası olduğunu belirten Güllüce, "Mevcut düzenlemelerdeki 'ÇED gereklidir' ve 'ÇED gerekli değildir' ifadelerinin de yanlış anlaşılmaması için değişiklik teklifini hazırlıyoruz. Sadece 2014 yılında ÇED kapsamında olan ve Bakanlığımız tarafından 450 Projeye ÇED Olumlu kararı verilmiş olup, yatırımların toplam tutarı yaklaşık 142 milyar liradır. 25 Kasım 2014 tarihli ÇED Yönetmeliğiyle AB ÇED direktifiyle, sınır aşan ÇED hariç, uyumlaştırma sağlanmıştır. Çok itiraz edilen son değişikliğimiz, AB uyumu tamamıyla sağlayıcı değişikliktir" diye konuştu. 

Bakanlığın 81 ilde 175 adet sabit istasyon ve 4 adet mobil ölçüm aracıyla hava kalitesi ölçümü yaptığını, anlık ölçüm sonuçları internet ortamında online olarak yayınlandığını ifade eden Güllüce, "Hava kalitesinin iyileştirilmesi için Marmara Temiz Hava Merkezini kurduk; buna ilave olarak, Samsun, Erzurum, İzmir, Adana, Konya,  Ankara  ve Diyarbakır illerinde olmak üzere 7 adet temiz hava merkezinin daha kurulmasına yönelik çalışmalarımız devam etmektedir. Kirletici vasfı yüksek 50 sanayi tesisine ait 121 baca sürekli ölçüm sistemi ile 7/24 online olarak izlenmektedir.  2016 yılının sonuna kadar ise 281 sanayi tesisine ait 620 baca izlenecektir.Çevre kirliliğini önlemek için her yıl ortalama 35 binden fazla denetim yapıyoruz. Son 4 yılda yaklaşık 150 bin 000 işletmede çevre denetimi yaptık. Bu denetimlerde çevre kirliliğine sebep olan 558 işletmenin faaliyeti durdurulmuştur" dedi.

Güllüce, mekansal stratejik plan çalışmalarına başlandığını, 2016 yılına kadar seçilecek pilot bölgede tamamlanmasının hedeflendiğini belirterek, ilk defa hazırlanacak bu planlarla ülke ve bölgelerin potansiyelleri belirlenerek oluşturulan politika ve kararlar ile alt kademe planlara yön verileceğini söyledi. Bakan Güllüce, "Kurum ve kuruluşlarla yapılacak işbirliği ile yatırım ortamı iyileştirilerek, ülkenin planlı gelişimi sağlanacaktır. Ayrıca, planlı gelişmeye yön vermek üzere ülke bütününün yüzde 7’sinde çevre düzeni planı çalışmaları tamamlanmış olup, revizyon çalışmalarımız devam etmektedir. Kıyılarımızın sağlıklı bir şekilde planlanması için de kıyı kenar çizgilerinin yüzde 8’ini tamamladık. KHK'nın bakanlığımıza vermiş olduğu resen imar planı onaylama yetkisi, çok istisnai durumlarda kullanılmakta, belediyelerle istişare içinde planlama çalışmaları yürütülmektedir" diye konuştu.

- "Mogan Gölü için yeni bir çalışma başlatıldı"

Ankara Atatürk Kültür Merkezi alanının tasarımıyla ilgili hazırlık çalışmalarının devam ettiğini ifade eden Güllüce, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve mümkün olduğu ölçüde vatandaşlarımızın görüşleri de alınarak alanın tasarımı projesinin oluşturulmasını hedeflediklerini söyledi. Güllüce, Ankara Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisinde yer alan Mogan Gölünde zaman içinde oluşan dip çamurunun temizlenmesi için yeni bir çalışma başlatıldığını kaydetti. 

 Güllüce, "Önümüzdeki dönemde inşaat sektöründe yenilenebilir enerjiye dayanan, enerji verimli çevre dostu, yerel malzemeler ile üretilmiş sürdürülebilir yeşil binaların ve yerleşim alanlarının artırılması ve yaygınlaştırılmasını hedefliyoruz. Ayrıca;2011 yılında Enerji Kimlik Belgesi uygulamasını başlatarak, bugüne kadar ülke genelinde 230 binden fazla yapıya Enerji Kimlik Belgesi verdik. Ülke genelinde 10 bin 600 enerji kimlik belgesi uzmanı yetiştirdik" dedi.

İnşaat ve taahhüt işlerinde güven ve kalitenin arttırılması önemli öncelikleri arasında olduğunu kaydeden Güllüce, "Bugüne kadar, 629 denetim elemanı marifetiyle 35 binden fazla yapı malzemesi denetimi yapıldı. Son dönemde özellikle beton santralleri ve demir üreticilerine yönelik çok sayıda denetim gerçekleştirilmiştir. Yapı denetim sistemi ülke genelinde etkin bir şekilde yürütülmektedir. Ülke genelinde yapı denetim izin belgesi alarak faaliyetine devam etmekte olan bin 639 yapı denetim kuruluşu bulunmaktadır. Bugüne kadar 26 bin 485 mimar ve mühendise denetçi belgesi verdik. Bakanlığımızca özel sektör inşaatlarının denetimi kapsamında 20 bin 587 adet şantiye denetimi yapılmıştır" diye konuştu.

Güllüce,  İzmir  Tahtalı ve Mersin Alaköprü Barajları iskan çalışmaları kapsamında Bakanlık olarak bu ay içerisinde hak sahiplerine kura ile konutlarını teslim edeceklerini, Yusufeli Barajı yapımından etkilenenlerin hak sahipliğinin ve borçlandırmalarının nasıl yapılacağına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı taslağı hazırlanmış olup, kararın yayınlanmasının ardından hak sahipliği çalışmalarına başlanılacağını söyledi.

Sorular üzerine bazı yerel projeler hakkında bilgi veren Bakan Güllüce de Türkiye genelinde 38 ilde, 148 alanda kentsel dönüşüm projelerinin devam ettiğini aktardı. 

AA