Kentsel dönüşümde yol haritası belli oldu! Vatandaşların hakları neler?
Mega kent İstanbul'da 600 bin konutun acilen dönüşmesi gerekli. Peki yapının riskli olduğu nasıl anlaşılır? Vatandaşların dönüşüm sürecinde hakları nelerdir? İşte İstanbul'daki dev kentsel dönüşüm için yol haritası...
İstanbul depremine yönelik ciddi uyarıların peş peşe yapıldığı bu günlerde, deprem dahi olmadan yerle bir olan binalar, şehrin kentsel dönüşüm ihtiyacını daha da gözler önüne serdi. Konu ile ilgili olarak verilen detaylara göre mega kent İstanbul'da toplamda 600 bin konutun acilen dönüşmesi gerekli. İstanbul depreminde yapıların ortalama yüzde 17'lik kısmının (yaklaşık 194 bin bina) orta ve üstü seviyede hasar göreceği tahmin ediliyor.
Bu ortamda yurttaşlar da tedirgin. Kentsel dönüşüme karşı istekli olsalar da artış gösteren maliyetler karşısında birçok vatandaş zorlanıyor. Tüm bunların dışında deprem riski unutuluyor.
Peki yapının riskli olduğu nasıl anlaşılır? Hangi yöntemlerle tespit yapılabilir? Vatandaşların dönüşüm sürecinde hakları nelerdir? İşte dev kentsel dönüşüm için yol haritası...
NASIL TESPİT EDİLİR?
Sabah'tan Seda Tabak imzalı habere göre yapınızın riski olduğunu belirlediniz. Risk tespitine sokacaksanız, bu konuda 2 seçeneğiniz var. Birincisinde risk varsa süreci kentsel dönüşüme götürürken diğerinde sadece bilgi paylaşılıyor. Karar da kat maliklerine bırakılıyor.
HIZLI TARAMA
Hızlı tespit şeklinde bilinen hızlı tarama testleri, meslek odalarına üye, belgesi olan firmalar veya ektör dernekleri tarafından yapılabiliyor.
Bu seçenekte yapı inceleniyor, eğer herhangi bir risk varsa malikler bilgilendiriliyor. Söz konusu bu sonuçlar herhangi bir kamu kurumuna bildirilmiyor. Yani bina riskli çıkarsa hemen yıkım zorunluluğu da bulunmuyor.
Malikler konu ile ilgili olarak ne yapacaklarına karar veriyor. Bu taramayı İstanbul Büyükşehir Belediyesi de ücretsiz şekilde yapıyor.
RİSKLİ YAPI TESPİTİ
6306 sayılı kanun kapsamında yapılmış olan bu tespitlerde bina riskli çıkarsa, kentsel dönüşüm süreci yasal olarak başlıyor.
Riskli binaların tespiti, masrafları kendilerine ait olmak üzere, öncelikle yapı malikleri ya da kanuni temsilcileri tarafından, lisanslı kurum ve kuruluşlara yaptırılıyor. Mevcutta malikler riskli yapı tespiti isteyebiliyorken geçen sene yapılan yeni düzenlemeyle Kentsel Dönüşüm Başkanlığı da tespit isteyebiliyor.
10 GÜNDE SONUÇ
Riskli yapı sonucu, Başkanlığa bildiriliyor. Başkanlık da en geç 10 gün içerisinde tapu müdürlüğüne sonucu sunuyor. Tespite ilişkin tutanak da yapıya asılıyor.
Maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirim yapılıyor ve muhtarlıkta 15 gün süreyle de ilan ediliyor.
15 GÜNLÜK İTİRAZ HAKKI VAR
Söz konusu sonuca itiraz etmek isteyen maliklerin 15 gün hakkı da bulunuyor. Binanın riskli olduğu kesinleşirse, 90 günden çok olmamak üzere süre verilerek ve bu süre içinde yapı tahliye edilmediği ve yıktırılmadığı takdirde, binanın idari makamlar tarafından yıktırılacağı belirtilerek, riskli yapıların tahliyesi ve yıktırılması yapı maliklerinden isteniyor.
Risk tespiti ya da yıkımlar engellenirse, kolluk kuvvetleri devreye giriyor.
GÜÇLENDİRME İMKÂNI
Yapıların riskini azaltmak için güçlendirme de bir seçenek arasında yer alıyor. Güçlendirme, yıkıp yeniden yapmaya göre daha hızlı ve daha az maliyetli. 6306 Sayılı Kanun kapsamında riskli binanın yıktırılması yerine güçlendirilmesinin istenilmesi halinde malikler tarafından, güçlendirmenin teknik şekilde mümkün olduğunun tespit ettirilmesi, proje hazırlatılması ve ruhsat alınması gerekli.
ÖDEME GÜCÜ OLMAYANLARA OTURMA HAKKI
Kentsel dönüşümde çoğunluk sağlansa bile ödeme gücü olmayanlar, bu çoğunluğa katılamıyordu. Geçen sene bunun için 'oturma hakkı' düzenlemesi yapıldı. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından yürütülen uygulamalarda dar gelirlilerin evine kamu ortak olacak ve oturma hakkı tanınacak. Söz konusu bu hak ölümle sona erecek. Ölüm sonrasında öncelikli alım hakkı mirasçılara geçecek.
KİRA YARDIMI VE FAİZSİZ DESTEK
Son zamanlarda gündemden düşmeyen kentsel dönüşümün hızlanabilmesi için finansal destekler sağlanıyor.
Mega kent İstanbul'da 'Yarısı Bizden' kampanyası uygulanıyor. Her bir bağımsız bölüm için 700 bin Türk Lirası hibe, 700 bin Türk Lirası kredi, 100 bin Türk Lirası taşınma yardımı olmak üzere 1.5 milyon Türk Lirası destek sağlanıyor.
Kira yardımı bu yıl İstanbul'da 5 bin 500 Türk Lirası'na, Ankara, Antalya, Bursa ve İzmir'de 4 bin 500 Türk Lirası'na, diğer büyükşehirlerde 3 bin 750 Türk Lirası'na, büyükşehir olmayan illerde 3 bin Türk Lirası'na çıkartıldı.
Riskli binalar için devlet destekli kredi var. Konut yapım ve konut edinme için 1 milyon 250 bin Türk Lirası, işyeri yapım için 800 bin Türk Lirası, iş yeri edinme için 350 bin Türk Lirası, güçlendirme için 320 bin Türk Lirası, kredi imkânı sağlanıyor.
Söz konusu bu kredilerde devletin desteği konut yapım ve edinmede yüzde 0.70 (ilk konut), güçlendirmede yüzde 0.50, işyeri yapım ve edinmede yüzde 0.40 seviyesinde.
Arazi, arsa ve kooperatif hisseli tarla alırken dikkat edilmesi gerekenler!
Şişli'deki kaçak inşaatlar için son dakika açıklaması geldi!
İslam Memiş'ten bir inip bir çıkan gram altın için yeni uyarı geldi! Bu tarihe dikkat!