Kepez Dokuma Hyde Park gibi yeşil alan olmalı!

Kepez Belediyesi, 488 dönümlük Dokuma Fabrikası arazisinin 238 dönümlük kampus kısmında yapacaklarına dair bir fikir projesi yarışması düzenlemeye hazırlanmaktadır. Dokuma için “fikir projesi yarışması” düzenlenecek olması, eski Kepez Belediye Başkanı Erdal Öner’in 2005 yılında AVM yapması için Turkmall’a ihalesiz yaptığı 49 yıllık tahsisin iptalinin kesinleşmesi sonrasında sevindirici bir gelişmedir. Ancak 488 dönümlük Dokuma alanının ikiye bölünerek projelendirilecek olması 2005’te “Dokuma’da Antalyalıların dediği olacak” sloganıyla yola çıkıp gece yarısı yapılan ihalesiz tahsislere tanık olmuş Antalyalıların kafasında yeni sorular oluşturmaktadır.

Bilindiği gibi Kepez Belediye Meclisi, 2015 yılı başında Dokuma alanı için bir komisyon kurarak, bazı siyasi partileri ve meslek gruplarını Dokuma Fabrikası alanında bilgilendirmiş ve 238 dönüm alana dair önerileri derlemiştir. Bu komisyonun hazırladığı rapor Kepez Belediye Meclisi’nin Mayıs ayı toplantısında görüşülecektir. Bu nedenle, Antalya Kent İzleme Platformu (AKİP) üyesi yurttaşlar olarak, Dokuma Fabrikası alanının son durumuna dair tespitlerimizi ve  Dokuma için “kamu yararı”na bir karar üretebilmek için bir fikir projesi yarışması açmadan önce yanıtlanmasını zorunlu bulduğumuz bazı soruları Kepez Belediye Meclisi üyeleri ve Antalya kamuoyu ile paylaşmak istedik.

Öncelikle belirtmek gerekir ki, Antalya halkı Dokuma alanıyla ilgili üç konuda eksik bilgilendirilmektedir. Çünkü Kepez Belediye Meclisi’nin Dokuma komisyonunun bilgilendirme toplantılarına dair basın açıklamaları incelendiğinde bir fikir projesi yarışması öncesinde cevapları açıklanmış olması gereken 3 temel konuda belirsizliğin devam ettiği görülmektedir. Dokuma alanıyla ilgili yanıtlanması acil olan sorulardan bazıları şöyle sıralanabilir:

 1) Dokuma Fabrikası’nın 488 dönümlük arazisinin plan statüsü nedir? Bu alanda plan yapma yetkisi kimdedir ve fikir projesi yarışmasından önce bu yetki neden kullanılmamıştır?

2) 488 dönümlük Dokuma Fabrikası’nın 238 dönümü için fikir projesi yarışması açmaya karar veren Kepez Belediye Meclisi, aynı alanındaki 250 dönüm ticari alanı neden yeşil alana çevirmemekte ve neden 488 dönüm alanı bütüncül olarak projelendirmemektedir?

3) 2009 yılında ATSO ve Antalya Ticaret Borsası ziyaretlerinde Dokuma’nın 488 dönüm arazisinin tamamı için “Hyde Park gibi yeşil alan olacak” diyen Kepez Belediye Başkanı Hakan Tütüncü, bugün NEDEN Özelleştirme İdaresi tarafından “ticari alan” olarak tanımlanan 250 dönümlük alan için Hyde Park gibi “yeşil alan” yerine “kongre merkezi”  yapılmasını önermektedir?

Bu sorulara ek olarak Dokuma alanına komşu parseldeki Pil Fabrikası alanı için hangi fonksiyonlar söz konusudur ve Dokuma alanı için önerilecek fonksiyonların Pil Fabrikası alanıyla nasıl ilişkilendirileceği konusunda Antalya kamuoyu bilgilendirilmemiştir. AKİP olarak Dokuma alanıyla ilgili şu ana kadar erişebildiğimiz bilgilere göre;

Türkiye’de nüfusu en hızlı artan kentlerin başında gelen Antalya kent merkezindeki yeşil alan ihtiyacı nedeniyle 488 dönüm Dokuma alanın tamamının “kent parkı” olması gerektiği bilimsel raporlarda da tespit edilmiştir.  Akdeniz Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü’nün 2005 yılında Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na sunulmak üzere hazırladığı raporda belirtildiği gibi  Dokuma Fabrikası’nı  çevreleyen 7 mahallede (Ahatlı, Kanal, Kültür, Özgürlük, Ulus, Yenidoğan ve Yeşiltepe) kişi başına düşen aktif yeşil alan miktarı 1 m2’den azdır. Olması gereken ise 10 m2’dir.

Ayrıca, “kent parkı” tanımı gereği sadece Dokuma Fabrikası alanını çevreleyen 7 mahallenin yeşil alan ihtiyacını değil, Dokuma’ya toplu taşım araçları ile kolayca ulaşabilecek kent merkezindeki tüm Antalyalıların yeşil alan ihtiyacını karşılayabilecektir. Artık çevre hukukunda, her türlü ekonomik amaç ve kazançtan daha öncelikli olan en üst toplumsal yararı ifade eden “üstün kamu yararı” kavramı benimsenmiştir ve Antalya Dokuma alanı planlamasında bu kavram geçerli olmadır.  

Dokuma Fabrikası alanında 2005’te Özelleştirme İdaresi’nin yaptırdığı plan yürürlüktedir. Bu plana göre 488 dönüm arazinin kamuya terki zorunlu miktarı olan 200 dönüm kadarı için “kent parkı” ve yol payı ayrıldıktan sonraki 250 dönüm alan ise “ticari alan” olarak tanımlanmıştır. Ancak 2005’ten sonra Dokuma Fabrikası çevresinde inşa edilen 3 AVM’de ( Kipa, Özdilek ve Erasta) toplam 150 bin m2den fazla ticari alan üretilmiştir. 

Kepez Belediye Başkanı Hakan Tütüncü’nün Dokuma bilgilendirme toplantılarında yaptığı (hukuki engel olduğu gerekçesi ile 250 dönüm alan için bir işlem yapamadıklarına dair ifadeler) gerçeği tam olarak yansıtmamaktadır. Turkmall’ın Kepez Belediyesi’ne yaptığı nakit ödemelerinin iadesi için açtığı davada mahkemenin verdiği tedbir ve haciz kararı bu alandaki “ticaret” fonksiyonunun “kent parkı” olarak değiştirilmesinde hukuki bir engel değildir. Çünkü mahkemenin tedbir kararı fikir projesi yarışması yapılmak istenen 238 dönümlük alan için de geçerlidir.

Bu nedenlerle Kepez Belediye Meclisi, Dokuma Fabrikası alanı için fikir projesi yarışması kararını uygulamadan önce buradaki imar planı yapma yetkisini kullanarak Dokuma çevresindeki 7 mahalledeki kişi başına düşen aktif alan yeşil alan miktarını 1 m2’nin üzerine çıkarabilmek için ve “üstün kamu yararı” açısından 488 dönüm Dokuma alanının tamamına “kent parkı” fonksiyonu getirmelidir.

Son olarak hatırlatmak isteriz ki, Fabrikalar Mahallesi’nin ‘temeli’ni oluşturan Dokuma Fabrikası alanı Pil Fabrikası gibi komşu parsellerle birlikte planlanmayı da zorunlu kılmaktadır. Bu zorunluluk, Kepez Belediye Meclisi’nce 2002 yılında yapılan ve Dokuma ve Pil fabrikalarını “alt merkez” ve “kent parkı” olarak düzenleyen imar planında da benimsenmiştir. Bu nedenle Kepez Belediye Meclisi, Dokuma Fabrikası  alanı için gerçekleştirilecek fikir projesi arayışını Pil Fabrikası kampus alanını da kapsayacak şekilde genişletmelidir.

Antalya Körfez / Mustafa Şahin