Kira gelirleri nasıl vergilendirilir?
Referans'tan Veysi Seviğ ve Bumin Doğrusöz, kira gelirlerinin nasıl vergilendirileceğini yazdı.
Bir iş merkezinde sahibi bulunduğum bağımsız bölümü 240.000 YTL yıllık olarak kiraya verdim. Aynı zamanda yine sahibi bulunduğum iki daireden birisinden aylık 2.000 YTL, diğerinden ise yine aylık 1.500 YTL kira geliri elde ediyorum. Bu iki dairem konut olarak kiraya verilmiştir. Almış olduğum kiralarımı beyan ederken götürü gider indirimi yapmayı düşünüyorum. Buna göre 2008 yılı gelirlerimin toplamından ne kadar gelir vergisi ödeyeceğim? Benim kira gelirlerim dışında başkaca gelirim bulunmamaktadır.
Gelir Vergisi Yasası'nın 86. maddesi gereği olarak bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 2008 yılı için 960 YTL'yi aşmayan tevkifat ve istisna kapsamına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları beyan edilmeyecektir.
Diğer yandan söz konusu yasanın 21.maddesi uyarınca binaların mesken olarak kiraya verilmesinden 2008 yılı içinde elde edilen hasılatın 2.400 YTL'si gelir vergisinden müstesnadır.
Ayrıca 2008 yılında tevkifat suretiyle vergilendirilmiş bulunan gayrimenkul sermaye iratlarının 19.800 YTL'yi aşmaması halinde beyan edilmesi söz konusu değildir.
2008 yılında tevkif suretiyle vergilendirilmiş gayrimenkul sermaye iradı elde edenlerin, toplamaya katılmayacak gelir unsurları dışında kalan diğer gelir unsurlarıyla birlikte toplam gelirleri 19.800 YTL'yi aşması halinde tevkif suretiyle vergilendirilmiş gayrimenkul sermaye iratları ilgili yıl beyannamesine dahil edilecektir.
Tüm bu açıklamalar çerçevesinde sizin 2008 yılında kiraya vermiş olduğunuz konutlardan elde etmiş bulunduğunuz gayrimenkul sermaye iradı toplamının (2.000 x 12 ) + ( 1.500 x 12 ) = 42.000 YTL olduğu, bunun dışında ayrıca yıllık 240.000 YTL işyeri kirası elde ettiğiniz, dolayısıyla toplam gayrimenkul sermaye iradınızın ( 42.000 + 240.000 ) = 282.000 YTL olduğu anlaşılmaktadır.
Buna göre yıllık beyannameniz düzenlenirken gayrisafi kira geliriniz 282.000 YTL olarak dikkate alınacak, bu miktardan konut kira geliriniz için 2.400 YTL istisna uygulanacaktır. Dolayısıyla;
Gayrisafi irat tutarı (282.000 YTL) - Vergiden istisna tutar (2.400 YTL) =
Kalan miktar: 279.600 YTL
Götürü Gider (279.600 x 0.25): 69.900 YTL
279.600 YTL - 69.900 YTL =
Vergiye Tabi Matrah: 209.700 YTL
olarak hesaplanacaktır.
2008 yılında elde etmiş bulunduğunuz safi gayrimenkul sermaye iradı toplamınız olan 209.700 YTL üzerinden hesaplanan gelir vergisi miktarı 68.043 YTL'dir. Ancak söz konusu yıl içerisinde işyeri kiranızın ödenmesi sırasında sizden toplam (240.000 x 0.20 ) = 48.000 YTL gelir vergisi tevkifatı yapılmış olması gerekmektedir. Bu durumda sizin yıllık beyannamenizi düzenlerken bu miktarı, hesaplanacak gelir verginizden indirim konusu yapmanız gerekecektir. Bu durumda sizin 2008 yılı içinde elde etmiş bulunduğunuz gayrimenkul sermaye iradınız için ödeyeceğiniz gelir vergisi miktarı tevkifat indiriminden sonra (68.043 48.000 )= 20.043 YTL olarak hesaplanacaktır. Bu miktarın yarısı 2009 yılı Mart ayı, diğer yarısını da aynı yılın Temmuz ayı sonuna kadar iki eşit taksitte ödemeniz mümkündür.(V. Seviğ)
İDARENİN GÖRÜŞ DEĞİŞİKLİĞİ
2005 yılında bir konuda vergi dairesine başvurarak görüş istemiştim. Almış olduğum görüş doğrultusunda işlem yaparak vergimi ödedim. Ancak geçtiğimiz aylarda almış olduğum bir yazı ile vergi dairesinin görüş değiştirdiğini, bu nedenle benden hesaplarımda düzeltme yaparak eksik alınan verginin ödenmesi talep edilmiştir.
Ben beyanımı vergi dairesinin vermiş olduğu görüş (mukteza) doğrultusunda yaptım. Düzeltmenin yapılması halinde bir de gecikme zammı ödemek zorunda kalacağım.
Vergi Usul Yasası'nın 413.maddesi gereği olarak "Mükellefler, Maliye Bakanlığından veya Maliye Bakanlığı'nın bu hususta yetkili kıldığı makamlardan vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından müphem (karmaşık bulunan) ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkında izahat isteyebilirler.
Yetkili makamlar yazı ile istenecek izahatı yazı ile veya sirkülerle cevaplamak mecburiyetindedirler.
Alacakları cevaplara göre hareket eden mükelleflerin bu hareketleri cezayı istilzam (gerektirse) etse dahi ceza kesilmez."
Maliye Bakanlığı veya yetkili kıldığı makam tarafından mükelleflere verilen bilgi doğrultusunda işlem yapılmış olsa dahi bilahare yapılacak denetimler sırasında söz konusu görüşe göre yapılan işlemin doğru olmadığı sonucuna varılabilmekte, buna göre de mükelleften eksik alınan vergiler gecikme zammı ile talep edilebilmektedir.
Dolayısıyla idarenin daha önce vermiş bulunduğu görüşün bilahare yine idare tarafından değiştirilmesi mümkün olup, böyle bir durumda mükellefler hakkında yasal düzenleme gereği sadece ceza kesilmemektedir.
Bu konuda hakkınızda idarece düzeltme yapılabileceği gibi, sizin de almış oluğunuz uyarı yazısı üzerine düzeltme isteminde bulunmanız mümkündür.(V. Seviğ)
SİGORTADAN TAZMİNAT ALACAĞINA KARŞILIK AYRILIR MI
Bilançomun aktifine kayıtlı bulunan aracımın yanması dolayısıyla sigorta şirketine başvurarak bu konuda uğramış bulunduğum zararın tazminini talep ettim. Konuya ilişkin olarak söz konusu aracımı muhasebe kayıtlarından çıkartarak sigorta şirketine borç kayıt ettim. Şimdi sigorta şirketi bu borcunu ödemiyor.
Sorun yargıya intikal etti. Bu konuda söz konusu alacak için karşılık ayırabilir miyim?
Vergi Usul Yasası'nın 323.maddesi gereği olarak "Dava ve İcra safhasında bulunan alacaklar için karşılık ayrılması" mümkün bulunmaktadır. Ancak bir alacağın şüpheli alacak niteliği kazanabilmesi için öncelikle bu alacakla işletmenin elde etmeyi amaçladığı ticari ve zirai kazanç arasında illiyet bağının bulunması gerekmektedir. Bu bağlamda da işletmenin esas faaliyeti dışında, kayıtlara hasılat olarak girmeyen veya ticareti yapılacak veya üretilecek mal veya hizmetin maliyetiyle ilgisi olmayan alacakların tahsilinde güçlük doğsa bile şüpheli alacak olarak değerlendirilmesi ve karşılık ayrılması söz konusu olamaz.
Dolayısıyla söz konusu alacağın tahsil edilememesi nedeniyle yargıya intikal etmiş olması, şüpheli alacak ayırımı için yeterli olsa bile, şüpheli alacak ayırımı ile ilgili olarak yukarıda belirttiğimiz özelliğinde dikkate alınması gerekmektedir. (V. Seviğ)
Gelir Vergisi Yasası'nın 86. maddesi gereği olarak bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 2008 yılı için 960 YTL'yi aşmayan tevkifat ve istisna kapsamına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları beyan edilmeyecektir.
Diğer yandan söz konusu yasanın 21.maddesi uyarınca binaların mesken olarak kiraya verilmesinden 2008 yılı içinde elde edilen hasılatın 2.400 YTL'si gelir vergisinden müstesnadır.
Ayrıca 2008 yılında tevkifat suretiyle vergilendirilmiş bulunan gayrimenkul sermaye iratlarının 19.800 YTL'yi aşmaması halinde beyan edilmesi söz konusu değildir.
2008 yılında tevkif suretiyle vergilendirilmiş gayrimenkul sermaye iradı elde edenlerin, toplamaya katılmayacak gelir unsurları dışında kalan diğer gelir unsurlarıyla birlikte toplam gelirleri 19.800 YTL'yi aşması halinde tevkif suretiyle vergilendirilmiş gayrimenkul sermaye iratları ilgili yıl beyannamesine dahil edilecektir.
Tüm bu açıklamalar çerçevesinde sizin 2008 yılında kiraya vermiş olduğunuz konutlardan elde etmiş bulunduğunuz gayrimenkul sermaye iradı toplamının (2.000 x 12 ) + ( 1.500 x 12 ) = 42.000 YTL olduğu, bunun dışında ayrıca yıllık 240.000 YTL işyeri kirası elde ettiğiniz, dolayısıyla toplam gayrimenkul sermaye iradınızın ( 42.000 + 240.000 ) = 282.000 YTL olduğu anlaşılmaktadır.
Buna göre yıllık beyannameniz düzenlenirken gayrisafi kira geliriniz 282.000 YTL olarak dikkate alınacak, bu miktardan konut kira geliriniz için 2.400 YTL istisna uygulanacaktır. Dolayısıyla;
Gayrisafi irat tutarı (282.000 YTL) - Vergiden istisna tutar (2.400 YTL) =
Kalan miktar: 279.600 YTL
Götürü Gider (279.600 x 0.25): 69.900 YTL
279.600 YTL - 69.900 YTL =
Vergiye Tabi Matrah: 209.700 YTL
olarak hesaplanacaktır.
2008 yılında elde etmiş bulunduğunuz safi gayrimenkul sermaye iradı toplamınız olan 209.700 YTL üzerinden hesaplanan gelir vergisi miktarı 68.043 YTL'dir. Ancak söz konusu yıl içerisinde işyeri kiranızın ödenmesi sırasında sizden toplam (240.000 x 0.20 ) = 48.000 YTL gelir vergisi tevkifatı yapılmış olması gerekmektedir. Bu durumda sizin yıllık beyannamenizi düzenlerken bu miktarı, hesaplanacak gelir verginizden indirim konusu yapmanız gerekecektir. Bu durumda sizin 2008 yılı içinde elde etmiş bulunduğunuz gayrimenkul sermaye iradınız için ödeyeceğiniz gelir vergisi miktarı tevkifat indiriminden sonra (68.043 48.000 )= 20.043 YTL olarak hesaplanacaktır. Bu miktarın yarısı 2009 yılı Mart ayı, diğer yarısını da aynı yılın Temmuz ayı sonuna kadar iki eşit taksitte ödemeniz mümkündür.(V. Seviğ)
İDARENİN GÖRÜŞ DEĞİŞİKLİĞİ
2005 yılında bir konuda vergi dairesine başvurarak görüş istemiştim. Almış olduğum görüş doğrultusunda işlem yaparak vergimi ödedim. Ancak geçtiğimiz aylarda almış olduğum bir yazı ile vergi dairesinin görüş değiştirdiğini, bu nedenle benden hesaplarımda düzeltme yaparak eksik alınan verginin ödenmesi talep edilmiştir.
Ben beyanımı vergi dairesinin vermiş olduğu görüş (mukteza) doğrultusunda yaptım. Düzeltmenin yapılması halinde bir de gecikme zammı ödemek zorunda kalacağım.
Vergi Usul Yasası'nın 413.maddesi gereği olarak "Mükellefler, Maliye Bakanlığından veya Maliye Bakanlığı'nın bu hususta yetkili kıldığı makamlardan vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından müphem (karmaşık bulunan) ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkında izahat isteyebilirler.
Yetkili makamlar yazı ile istenecek izahatı yazı ile veya sirkülerle cevaplamak mecburiyetindedirler.
Alacakları cevaplara göre hareket eden mükelleflerin bu hareketleri cezayı istilzam (gerektirse) etse dahi ceza kesilmez."
Maliye Bakanlığı veya yetkili kıldığı makam tarafından mükelleflere verilen bilgi doğrultusunda işlem yapılmış olsa dahi bilahare yapılacak denetimler sırasında söz konusu görüşe göre yapılan işlemin doğru olmadığı sonucuna varılabilmekte, buna göre de mükelleften eksik alınan vergiler gecikme zammı ile talep edilebilmektedir.
Dolayısıyla idarenin daha önce vermiş bulunduğu görüşün bilahare yine idare tarafından değiştirilmesi mümkün olup, böyle bir durumda mükellefler hakkında yasal düzenleme gereği sadece ceza kesilmemektedir.
Bu konuda hakkınızda idarece düzeltme yapılabileceği gibi, sizin de almış oluğunuz uyarı yazısı üzerine düzeltme isteminde bulunmanız mümkündür.(V. Seviğ)
SİGORTADAN TAZMİNAT ALACAĞINA KARŞILIK AYRILIR MI
Bilançomun aktifine kayıtlı bulunan aracımın yanması dolayısıyla sigorta şirketine başvurarak bu konuda uğramış bulunduğum zararın tazminini talep ettim. Konuya ilişkin olarak söz konusu aracımı muhasebe kayıtlarından çıkartarak sigorta şirketine borç kayıt ettim. Şimdi sigorta şirketi bu borcunu ödemiyor.
Sorun yargıya intikal etti. Bu konuda söz konusu alacak için karşılık ayırabilir miyim?
Vergi Usul Yasası'nın 323.maddesi gereği olarak "Dava ve İcra safhasında bulunan alacaklar için karşılık ayrılması" mümkün bulunmaktadır. Ancak bir alacağın şüpheli alacak niteliği kazanabilmesi için öncelikle bu alacakla işletmenin elde etmeyi amaçladığı ticari ve zirai kazanç arasında illiyet bağının bulunması gerekmektedir. Bu bağlamda da işletmenin esas faaliyeti dışında, kayıtlara hasılat olarak girmeyen veya ticareti yapılacak veya üretilecek mal veya hizmetin maliyetiyle ilgisi olmayan alacakların tahsilinde güçlük doğsa bile şüpheli alacak olarak değerlendirilmesi ve karşılık ayrılması söz konusu olamaz.
Dolayısıyla söz konusu alacağın tahsil edilememesi nedeniyle yargıya intikal etmiş olması, şüpheli alacak ayırımı için yeterli olsa bile, şüpheli alacak ayırımı ile ilgili olarak yukarıda belirttiğimiz özelliğinde dikkate alınması gerekmektedir. (V. Seviğ)
