Kira sorunu çözülüyor mu?
Bursadabugün köşe yazarlarından Feridun Eyüpoğlu bugünkü köşe yazısında kira sorunlarını kaleme aldı.
Bursadabugün köşe yazarı Feridun Eyüpoğlu bugün kaleme aldığı "Kira zulmü bitiyor mu?" yazısında Türkiye genelindeki kira sorunlarını değerlendirdi. "Devlet baba kira işine girişiyor." diyerek yazısına başlayan Eyüpoğlu devamında şunları kaleme aldı.
Ekonomi yönetimince hazırlanmakta olan bir tasarı yasalaştığında; TOKİ, kiralık konut üretimine başlayacak.
Neticede kira zulmüne son vermek için yeni bir formül de hayata geçmiş olacak! Şimdiye kadar geniş halk kesimleri için konut üretimini öne çıkarması gereken bir TOKİ profili vardı...
Ama arada bir zengin işi projelere de imza attığı oldu.
Ve giderek son zamanlarda talebe yetişen bir konut üretimi stratejisi öne çıkmadı TOKİ adına!
Şimdi herkesi kavuran kira derdine çare olarak sahaya sürülüyor bu kurum.
Hedef sadece kiralanmak üzere konut üretmek ve bu konutların kiralanma sürecini yönetmek.
Özünde vatandaşı rahatlatma projesi, formülü olarak görünen bu adım... Devletin sosyal konut üretme ve vatandaşı uygun fiyatlarla konut sahibi yapma görevi olduğunu unutan bir gelişme aslında!
Mevcut fiyat artışlarının durdurulamaz olduğunu teyit eden bu taslak fikir, vatandaşı kira ile avutacak gibi görünüyor.
Oysa uygun fiyat ve ödeme koşullarıyla ev sahibi olmak anayasal hak olarak vatandaşın önüne konulması gereken bir devlet sorumluluğudur.
Ne yazık ki mevcut maliyet koşulları altında ne özel sektör ne de devlet tarafından dar hatta orta gelirliye konut üretecek bir performans söz konusu değil. Mevcut faiz koşulları da finansal açıdan bu süreci desteklemiyor.
Üretim maliyetleri hat safhada artmış durumda... Müteahhitler isyanda. Ancak kimse bu artışlara dur demiyor. İlk fırsatta fiyatların daha da zıplayacağı bir dönemdeyiz!
Resmi rakamlara göre konutta yıllık fiyat artışlarının yüzde 31'i bulduğu, inşaat maliyetlerinin yüzde 45'ler civarında arttığı bir dönemdeyiz.
Kiralarsa yüzde 50'lik bir artış seviyesinde.
Tabii ki bunlar Türkiye ortalamaları... Ve resmi rakamlar!
Şehirden şehire, mahalleden mahalleye, binadan binaya çok farklı kira zam dayatmalarını ne yazık ki haberlerde izlemek durumunda kalıyoruz.
Özellikle öğrenci gençler adına çok vahim bir tablo söz konusu!
Pandeminin geçen yıl yarattığı acıyı fazlasıyla çıkarma derdindeki ev sahipleri bu yıl kiralara astronomik zamlar yaptı. Kiracı beğenmeme moduna girdi.
Ve ne yazık ki; konut fiyatlarındaki artış süreci de bu tabloyu destekler nitelikte.
Devletin okul açma sorumluluğunu barınma sorumluluğu olarak da görerek milyonlarca öğrenci için yurt inşa etmesi şart!
Ancak bugünden yarına ne TOKİ kira çözümü... Ne de yurt yapımı acil çare üretmiyor.
Polisiye tedbirlerle de çözüm olamayacağı net bir gerçeklik.
Yani zaman lazım. Bir de topyekün bir yaklaşım şart.
Yerel yönetimlere ve özel sektöre, hayırsever vatandaşla bu anlamda ciddi görevler düşmekte!
Herkes karınca kararınca olanaklarını vatandaşın özellikle de bu dönemde öğrencilerin hizmetine sunmak zorunda. Çünkü yüz yüze eğitim başladı başlayacak, eli kulağında!
Ve ev arama derdindeki bir öğrenci kitlesi ile karşı karşıyayız. Ne yazık ki acilen onlara çözüm üretmek lazım.
Mesela Gemlik Belediyesi, ilginç bir proje ile örneklik teşkil etmiş. Ayda 25 liraya 2 artı 1 barınma olanağını öğrencilere sunma çalışması hayata geçmiş durumda!
Ancak talep açısından bakıldığında çok sınırlı (84) öğrencinin ulaşacağı bir proje olduğu kesin.
Ancak buradaki önemi örneklikten kaynaklanmakta. Belediyeler imkanları çerçevesinde benzer bir hizmet sunma gayreti ile birkaç öğrenciyi de olsa nefes aldırma imkanı sağlayabilirler!
Peki konut cephesindeki fiyat ve kira sorunun uzun vadeli çözümü nedir derseniz...
Talebi karşılayacak üretim öncelikli şart. Ama bunun için de çok net biçimde üretim maliyetlerindeki hızlı artışın önüne geçecek adımların atılması şart elbette!
Keza arsa sorununun çözülmesi önemli. Burada özellikle kentsel dönüşümün önemi kat ve kat artmış durumda.
Diğer tarafta finansal açıdan makul faiz ve vade düzeylerine gelinmesi vatandaşı uygun fiyatlı ev yapma konumuna getirecektir.
Dolayısıyla kiracılar üzerindeki baskı da azalacaktır zamanla!
Ancak bütün bunların özellikle mevcut küresel iç piyasa gelişmeleri çerçevesinde kısa zamanda hayata geçmesi mümkün değil.
Orta vadede sonuç alabilmek içinse çok yönlü ve titiz stratejilere ihtiyaç var. Ama ne yazık ki; herkes ayrı bir telden çaldığı için başarılı bir sonucu beklemek hayal gibi görünüyor!
