Kiracıların enflasyonu ikiye katlandı!
Kira artışları 2019’a kadar Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi'ne (Yİ-ÜFE) göre artırılırken, 2019’dan sonra Tüketici Fiyat Endeksi'ne geçildi. Eğer TÜFE yerine 2019 senesi öncesindeki gibi ÜFE'ye endeksli olsaydı Ekim’de kira zamları yüzde 63,47 yerine yüzde 33,09 oranında kalacaktı.
Ev sahipleri ve kiracılar tarafından merakla beklenen Eylül ayı enflasyon rakamları dün sabah Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklandı. TÜİK tarafından açıklanan söz konusu rakamlarla birlikte kiralara Ekim ayında uygulanacak tavan zam oranı da yüzde 63,47 olarak belirlendi.
Habertürk gazetesi yazarı Ahmet Kıvanç bugünkü yazısında kira artışlarını kaleme aldı. İşte Ahmet Kıvanç’ın o yazısı…
Konut ve işyeri kira artışları Türk Borçlar Kanunu’na göre yapılıyor. Kanun 2011’de çıkartıldığında kira artışları Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’ndeki (Yİ-ÜFE) yıllık artış ile sınırlandırıldı. Uygulama 2019’a kadar bu şekilde devam etti.
Yİ – ÜFE 2017’den itibaren Tüketici Fiyat Endeksi’nden (TÜFE) daha hızlı bir şekilde artmaya başladı. Bunun üzerine 2019’da söz konusu bu kanun değiştirildi. Yİ-ÜFE yerine 12 aylık ortalama TÜFE’ye geçildi. Milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiren kira artışları, 12 aylık ortalama TÜFE artışına endekslendi.
2021’in son çeyreğinden itibaren enflasyon hızlı bir şekilde artmaya başlayınca bu kez konut kiralarına yapılacak zamlara 2022’den itibaren yüzde 25 sınırı getirildi. Yüzde 25 sınırı geçtiğimiz Temmuz ayında sona erdi. Temmuz ayından itibaren konut kiralarına yapılan zamlarda 12 aylık ortalama TÜFE artışı dikkate alınıyor. Söz konusu bu kira artışları, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından (TÜİK) bir önceki ay için açıklanan 12 aylık ortalama TÜFE oranına göre yapılıyor.
TÜFE İLE Yİ-ÜFE MAKASI 30 PUANA ÇIKTI
Oysa 12 aylık ortalama TÜFE geçen senenin mart ayından beri Yİ-ÜFE’nin hayli üzerinde artıyor. Bu sene fark daha da açıldı. On iki aylık ortalama TÜFE artışı Temmuz’da yüzde 65,93, Ağustos’ta yüzde 64,91, eylül ayında ise yüzde 63,47 şeklinde oldu. Buna karşılık Yİ-ÜFE artışı, Temmuz2da yüzde 41,37, ağustosta yüzde 35,75, eylül ayında yüzde 33,09 şeklinde gerçekleşti. İkisi arasında kiracılar aleyhine ortaya çıkan fark Temmuz’da 24,56 puan, ağustosta 29,16 puan, eylülde 30,38 puan şeklinde oldu.
10 BİN TL’LİK EVİN AYLIK KİRASI 3 BİN 38 LİRA DAHA PAHALI OLACAK
Konut kira artışlarında Temmuz’da yüzde 25 sınırı kaldırılırken 2019 senesi öncesinde olduğu gibi Yİ-ÜFE’ye dönülseydi 10 bin TL olan bir evin kirası Temmuz’da 15 bin 9 TL, ağustosta 14 bin 137 TL, Eylül ayında 13 bin 575 TL, ekim ayında da 13 bin 309 TL olacaktı.
Oysa TÜFE esas alındığı için aynı konutların kirası Temmuz ayında 16 bin 507 TL, ağustos ayında 16 bin 593 TL, Eylül ayında 16 bin 491 TL, ekim ayında ise 16 bin 347 TL şeklinde oldu.
Kiracıların kaybı Eylül’de yenilenen sözleşmede aylık 2 bin 916 TL, yıllık 34 bin 992 TL olacak. Ekim’de yenilenen sözleşmede ise aylık 3 bin 38 TL, yıllık ise 36 bin 456 liraya ulaşacak.
12 AYLIK ORTALAMA Yİ-ÜFE KİRACIYI DA EV SAHİBİNİ DE DAHA İYİ KORUR
Kirada oturanlar genel olarak işçi, memur veya emekli gibi dar ve sabit gelirli kişilerden oluşuyor. Son senelerde her ne kadar şirketler konut kiralamaya başladıysa da kiraya verilmiş olan konut sahiplerinin bir kısmı yine emeklilerden oluşuyor,
Konut kiralarındaki zam sınırı 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE’ye göre belirlenmiş olsa hem kiracılar hem de konut sahipleri açısından daha dengeli bir artış sağlanmış olur. Yİ-ÜFE’de aylık bazda çok yüksek değişimler yaşanırken, 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE’de aylık değişimler ise daha yumuşak seyrediyor.
Yİ-ÜFE bu sene Mayıs’ta yüzde 57,68, Haziran ayında yüzde 50,09, Temmuz ayında yüzde 41,37, Ağustos ayında yüzde 35,75, Eylül’de de yüzde 33,09 oldu. Oysa 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE artışı Mayıs ayında yüzde 47,24, Haziran ayında yüzde 47,97, Temmuz ayında yüzde 47,55, Ağustos ayında yüzde 46,23, Eylül’de de yüzde 44,81 şeklide gerçekleşti. On iki aylık ortalama Yİ-ÜFE’deki oynaklık diğer hepsine göre daha az.
Enflasyondaki bu düşüş süreci başarıya ulaşırsa TÜFE’deki oynaklık önümüzdeki dönemde daha da artacak. Bu nedenle de 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE’ye geçilmesi daha doğru bir tercih olur.
Ortalama kira ödemeleri iş yerlerinde yüzde 92, konutlarda yüzde 105 arttı!
Konut kredisi faizlerindeki düşüş haberleri sonrası Ticaret Bakanlığı’ndan fırsatçı avı!
Konut kredisi almak isteyenler dikkat! 500 bin TL'lik kredinin aylık ödemesi ne kadar?
