Kirayı elden alan ev sahibine ağır cezalar gelecek
Kayıt dışı ile etkin mücadele için, kira ve maaş bedellerini bankaya yatırma zorunluluğu geliyor. Maliye'nin üzerinde çalıştığı tebliğe göre 500 YTL'yi aşan konut kiraları, 100 YTL'nin üzerindeki ücret ödemeleri ve tüm işyeri kiraları bankaya yatırılacak.
Maaşta işveren, işyeri kiralarında kiracı, konutta ise ev sahibi sorumlu olacak. Örneğin ayda 500 YTL kira alan birinci sınıf tüccar, kira bedelini elden aldığının tespit edilmesi halinde en az bin 490 yeni lira usulsüzlük cezası ödeyecek. İkinci sınıf tüccar 680, bunların dışında kalanlar da en az 320 YTL cezaya katlanacak. Kira bedelinin yüksek olması durumunda ceza oranları artacak. Düzenlemenin 2008 yılı içerisinde uygulamaya girmesi bekleniyor. Kiraların büyük bölümünün elden alındığına dikkat çeken Maliye'den üst düzey bir yetkili, "Getirdiğimiz sınırın üzerinde kira ödeyen on binlerce kişi var. Çoğu da ödemesini elden yapıyor. Dolayısıyla kiraların bankaya yatırılması milyonlarca yeni liranın kayıt altına girmesini sağlayacak." dedi.
Vergi Usul Kanunu'na göre ücret ve kiraların bankaya yatırılmasının muhatabı üç sınıfta toplanıyor. Burada tüccarlar, defter tutma açısından ikiye ayrılıyor. Birinci sınıf tüccarlar bilanço esasına göre, ikinci sınıf tüccarlar işletme hesabına göre defter tutuyor. Bu kapsama girmeyenler ise üçüncü sınıf olarak adlandırılıyor. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra alım satımını yapanlar birinci sınıf tüccar olarak değerlendiriliyor. Bunların işlemlerinin yıllık alım sınırı 107 bin YTL'nin üstü, yıllık satım sınırı ise 150 bin YTL'nin üstü olarak kabul ediliyor. İşletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığı'nca müsade edilen tüccarlar ikinci sınıfa giriyor. Yeni işe başlayanlar ise yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar ikinci sınıfta gösteriliyor.
Kamu bankaya yatırıyor; işçiler elden alıyor
Türkiye'de yaklaşık 13 milyon kiracı bulunuyor. Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıtlı toplam çalışan sayısı ise 15 milyon. Türkiye'de halen SSK'ya kayıtlı yaklaşık 9 milyon kişi bulunuyor. Bunların 5,5 milyonuna primleri asgari ücret üzerinden yatıyor. İşçi, maaşını büyük ölçüde elden alırken, memurların ücretleri ise bankaya yatıyor. Birçok işveren, düşük prim ödeyebilmek için normalde daha yüksek maaş ödedikleri çalışanını asgari ücret üzerinden gösteriyor. Uygulamanın başlamasının ardından işveren, çalışanın bordrosunda gözüken maaşını bankaya yatırmak durumunda olacak.
(Milliyet)
