Kırsal mahalle düzenlemesinin avantajları neler?

Akdeniz Manşet köşe yazarı Halil Demir bugünkü köşesinde kırsal mahalle ile ilgili düzenlemeyi kaleme aldı.

İşte Halil Demir'in 'Kırsal mahalle yerine köylere ne dersiniz?' başlıklı yazısı...

Ekim ayında Büyükşehir Belediyesi Kanunu’na torba yasa ile yapılan eklemeden bu yana kırsal mahalle konusu, ne gündemde ne de değil. Yeterince konuşulduğunu düşünmüyorum. Özellikle bu kapsama girecek yerlerde yaşayanların çoğunun haberi bile olmayabilir.

Kırsal mahalle nedir? İlgili Kanun’a ekleme yapılma ihtiyacı neden ortaya çıktı? Konuşulmuyor.

Konuyla ilgili yeterli farkındalık oluşmadığını gözlemliyorum. Büyükşehir Yasası’na yapılan eklemenin bir kısmı aynen şu şekilde:

“Köy veya belde belediyesi iken mahalleye dönüşen ve büyükşehir belediyesi sınırları içinde bulunup sosyo-ekonomik durumu, şehir merkezine uzaklığı, belediye hizmetlerine erişebilirliği, mevcut yapılaşma durumu ve benzeri hususlar dikkate alınarak ilgili ilçe belediye meclisinin kararı ve teklifi üzerine büyükşehir belediye meclisinin en geç doksan gün içinde alacağı karar ile kırsal yerleşim özelliği taşıdığı tespit edilen mahalleler, kırsal mahalle kabul edilir. Bu belirlemenin mahalle düzeyinde yapılması esastır. Ancak; tamamı kırsal mahalle olarak tespit edilmeyen diğer mahallelerde de on bin metrekareden az olmamak kaydıyla kırsal yerleşik alan belirlenebilir. Kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan vasfı bu fıkrada belirtilen usulle kaldırılabilir. Büyükşehir belediyesi, birinci fıkra uyarınca ilçe belediyesinden gelen teklifi aynen veya değiştirerek kabul edebilir ya da reddedebilir.”

Peki bu değişikliğin avantaj ve dezavantajları nelerdir?

Açıkçası kırsal mahalle ifadesini duyunca, tarım alanların korunması, tarımsal faaliyetlerin arttırılması ve iyileştirilmesi ilk aklıma gelenlerdi.

Gelen avantajlar arasında gelir vergisinden muafiyet, emlak vergisinden muafiyet, bazı bina, arsa ve binalarda emlak vergisinde %50 indirim, bazı harçların alınmaması ve %50 indirim, iş yerlerinde kullanılan sularda %50 indirim, konutlar için %25 su indirimi gibi avantajlar bulunuyor. Bunlar ihtiyaca binaen yapılmış düzenlemeler ve elbette önemli.

Büyükşehir Belediye Kanunu ile 30 il büyükşehir yapılmış, bu kapsamda 16 bin köy ve binden kasaba mahalle statüsüne dönüştürülmüştü. Köy ve kasabalar ortadan kalktı. Şehir merkezindeki mahallelerle mahalleye dönüşen köylerin bir farkı kalmadı ve yüzlerce kilometre uzakta olanları var.

Köy ve kasabalarda bulunan mal varlıkları yasa ile büyükşehre devredildiğinden, pazar yerleri, mera alanları, köy odaları, belediye binaları gibi yerler artık el değiştirdi. Bazı tarım alanları, meralar imara bile açıldı. Bir karış tarım alanını boş bırakmayalım derken imara açılan tarım alanları var. Kırsal Mahalle düzenlemesi ile buraların kullanımı eskisi gibi olmayacak. Yani alınanlar ger verilmiyor.

Kırsal Mahalle için muhtarlar başvuru yapacak ama birçoğunun konu hakkında yeterli bilgi sahibi olmadığı gözlemleniyor. Ayrıca muhtarların muhatabı kim, sorunun cevabı hala belirsiz duruyor.

Başvurudan sonra belediye meclisinden 90 gün içinde karar verilmesi ile ilgili bir süre var. Ancak başvuru yapmak için bir süre belirtilmemiş. Bunlar gibi bazı sorular cevap bekliyor.

Bazı yönlendirmelere karşı başvurunun muhtarlara, kararın ise sadece belediye meclislerine bırakılmaması gerektiğini düşünüyorum. Köylerin ve kasabaların dönüşümü neticesinde tarım sektörünün zarar gördüğünü söyleyebiliriz. Aslında Tarım Şurası sonucunda köy statülerinin geri geleceği belirtilmişti.

Kırsal Mahalle düzenlemesi ile istenildiği kadar olamasa da bir adım atılmış oldu. Yeni yasal düzenlemeler neden yapılmasın? Tarım sektörünün korunması için ilgili herkes elinden geleni yapmalıdır.

Köy yerine kırsal mahalleler geldi!