Konut kooperatifleri yeniden gözde
Bugün mütevazi bir konutun bile 100 bin YTL'nin üzerinde bir fiyattan satılması, bu projelerden ev sahibi olması bile hayal olan alt gelir grubunun da yeniden konut kooperatiflerine yönelmesine neden oldu.
Bu ilgi, konut kooperatiflerinin iş yapış şeklinde bir takım değişikliklere neden oldu. Artık birçok konut yapı kooperatifi, `taksitleri babadan oğla geçen' kooperatif imajını yıkmış durumda.
Türkiye'de, ilk konut kooperatifi, 1934'te Ankara'da, üst düzey devlet memurlarınca Bahçelievler semtinde kuruldu. Bunu, yine Ankara'da kurulan 50 konutluk Güvenevler Konut Kooperatifi izledi. 1945'te konut kooperatiflerinin sayısı 80'e yükselmişti.
1950'lerde iç göç hareketinin hızlanmasıyla kentsel alanlarda konut gereksiniminin hızla artması, konut kooperatiflerinin sayısında da önemli artışlara yol açtı.
Bu dönemde konut kooperatifçiliği Emlak Kredi Bankası(Emlak Bank), özellikle de Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) tarafından açılan kredilerle önemli destek gördü. SSK, 1950'de çıkarılan `Yaşlılık Sigortası Yasası' ile konut kredisi vermeye başladı.
1960'lı yıllarda toplu konuta ve çok ortaklı kooperatiflere önem verildi, 1970'lerde OYAK ve Bağ-Kur finansman kuruluşları arasına katıldı. Bunun yanı sıra, 1980'de çıkarılan 5656 sayılı yasayla belediyelere, kendilerinin de ortak olacakları konut kooperatiflerine kâr amacı gütmeksizin arsa sağlamaları öngörüldü.
Ayrıca, belediyeler altyapı hizmetlerini sağlamaya yöneldiler. Bunun ilk somut örneklerinden biri Ankara'da Kent-Koop'un (Batı-Kent Konut Üretim Yapı Kooperatifleri Birliği) girişimi için belediyenin bir arsa tahsis etmesi oldu.
62 binin üzerinde kooperatif var
1984'te Toplu Konut Yasası çıkarılarak, konut kredilerinin dağıtımının tek elden yapılmasını sağlamak üzere Toplu Konut Fonu oluşturuldu. .
Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği(Türk-Kent) verilerine göre şu anda Türkiye genelinde faal ve faal olmayan 62 bin 240 adet konut kooperatifi yer alıyor. Bu kooperatiflerin toplam üye sayısı ise 2 milyon 350 bin.
Türkiye'de konut kooperatifçiliği, tek tek arsalarda üretim yapan kooperatifler, kentsel bir bölgede mevzii imar planı yaparak yüksek sayıda konut birimi üreten kooperatifler ve bir bölge temelinde örgütleme yaklaşımında olan kooperatif çalışmaları olmak üzere başlıca üç model çevresinde gelişme gösterdi.
Özellikle 1990'lı yılların başından buyana büyük şehirlerde markalı konut üretimi yapan inşaat şirketlerinin ortaya çıkmasıyla beraber, konut kooperatiflerine olan ilgi azaldı. Tabii bunda üretilen konutun kalitesi, bankaların kullandırdıkları cazip ödeme şartlarını içeren konut kredileri...gibi etkenleri göz ardı etmemek gerek.
İş yapış sekli değişti
Toplu konut üretiminde 2004 yılında ise tam anlamıyla bir patlama yaşandı. Ne var ki; konut üreticileri, o dönemden buyana alt gelir grubundan çok orta ve ortanın üstü gelir grubuna yönelik konut projelerine ağırlık verdiler. Üç oda bir salondan oluşan orta halli mütevazi bir konutun bile 100 bin YTL'nin üzerinde bir fiyattan satılması, bu projelerden ev sahibi olması bile hayal olan alt gelir grubunun da yeniden konut kooperatiflerine yönelmesine neden oldu.
Bu ilgi, konut kooperatiflerinin iş yapış şeklinde bir takım değişikliklere neden oldu. Artık birçok konut yapı kooperatifi, `taksitleri babadan oğla geçen' kooperatif imajını yıkmış durumda. Banka ve mortgage kurumları ile çalışan, konut yapı kooperatifleri bu sayede üyelerine taahhüt ettikleri sürelerden daha önce projelerini hayata geçirebiliyorlar.
İşte bundan yola çıkarak, bu anlayışta iş yapan bazı konut yapı kooperatiflerini inceledik. İşte bu kooperatifler ve projeleri:
Akyüz Konut Yapı Kooperatifi
Sakarya'da faaliyet gösteren Akyüz Konut Yapı Kooperatifi'nin 88 üyesi bulunuyor. Kooperatif, üyeleri için Haziran 2006'da 88 daireden oluşan bir konut projesine başladı. Proje, 9 bin 600 metrekare arazi üzerinde yer alıyor. Konutlar, net 99 metrekare büyüklüğe sahip.
Altı bloktan oluşan konutların dört bloğu teslim edildi. Kalan iki bloğun bu ayın sonunda teslim edileceği belirtildi.
Dairelerin 55 bin YTL'ye mal olduğunu ifade eden Akyüz Konut Yapı Kooperatifi Başkan Yardımcısı Şahin Kaya, "Üyelerimiz Garanti Bankası'ndan mortgage kredisi kullandılar. Konutların ilk teslimatındaki kredi faiz oranı, aylık yüzde 1.27 iken bugünkü oran ise yüzde 1.60 seviyesinde" şeklinde bilgi veriyor.
Yeni Samsun Konut Yapı Kooperatifi(Mavi-Yeşil Kent Evleri)
Kooperatif Samsun'un Canik ilçesi belediyesi öncülüğünde 2004 yılında faaliyete geçti. Kooperatifin başkanlığını Canik Belediye Başkanı Osman Genç yapıyor. Yeni Samsun Konut Yapı Kooperatifi, 2004 yılında Canik'in Hasköy mevkiinde Mavi-Yeşil Kent Evleri adı altında 13 blokta toplam 608 konutun yer alacağı bir projeye başladı. Projede, şu ana kadar 5 blokta yer alan 228 daire teslim edildi. 48 dairenin yen aldığı iki bloğun inşaatının sürdüğü projede geri kalan 6 bloğun inşasına ise önümüzdeki yıl başlanması planlanıyor. 3+1 şemlinde net 112 metrekare büyüklüğe sahip tek tip dairelerin yer aldığı, Mavi-Yeşil Kent Evleri projesin 2014 yılında tamamlanması planlanıyor.
Projede yer alan evlerin 84 bin YTL'ye mal olduğunu belirten Yeni Samsun Konut Yapı Kooperatifi Genel Müdürü İlyas Demir, "Üyeler başlangıçta 430 YTL tutarında bir aylık taksit ödüyorlar. Bunun dışında Garanti Mortgage'den kredi kullanabiliyor, üyelerimiz" şeklinde açıklamada bulunuyor.
Kemalpaşa Akkent Konut Yapı Kooperatifi
İzmir'in Kemalpaşa ilçesinde yer alan kooperatif, 2005 yılında faaliyete geçti. 50 üyesi bulunan Kemalpaşa Akkent Konut Yapı Kooperatifi, üyeleri için 65 beş daire ve 6 dükkandan oluşan bir konut projesini sürdürüyor. 3 bin 573 metrekare arsa üzerinde gerçekleştirilen projenin önümüzdeki yılın mart ayında tamamlanması planlanıyor. Projedeki daireler, brüt 147 metrekare büyüklüğe sahip. Kooperatifin elinde kalan 11 daire için üye kabül ettiklerini belirten kooperatif yöneticisi İbrahim Berber, proje hakkında şu bilgileri veriyor:
" 41 bin 100 YTL'si aidatla ödenen, 35 bin YTL'si de kredi ödemeli olmak üzere bu daire, toplam 76 bin 100 YTL'ye mal oluyor. Üyelerimiz Kemalpaşa Garanti Bankası Şubesi'nden aylık yüzde 1.65 faizle 5 yıl ödemeli mortgage kredisi kullanabilmekteler"
İş Turkuaz Konut Yapı Kooperatifi
Ankara'daki İs Bankası mensupları tarafından 2000 yılında kurulan İş Turkuaz Konut Yapı Kooperatifi 2001 yılında Etimesgut ilçesine bağlı Bağlıca Köyü'nde 92 villa 216 daireden olan bir konut projesine başladı.
Projedeki 80 adet villa ile 123 daire üyelere ait olurken, geri kelen villa ve daireler ise yeni üye olmak isteyenlere satılabilecek. Projedeki villalar brüt 310, daireler ise 157 metrekare büyüklüğe sahip. Dairelerinin 160 ile 165 bin YTL, villaların ise 360 ile 375 bin YTL arasında değişen rakamlarlardan üyelere satıldığını ifade eden İş Turkuaz Konut Yapı Kooperatifi Yönetim Kurulu Üyesi Osman Bekircan, bu konuda "Buna karşın yeni üyelere daireleri 200 ile 230 bin YTL, villaları ise 400 ile 450 bin YTL aralığında satıyoruz. Üyelere yüzde 40'ı peşin geri kalanı da banka kredisi kullanmaları şartıyla satış yapıyoruz. Garanti ve İş Bankası'ndan kredi kullanabiliyor üyelerimiz" şeklinde bilgi veriyor.
Okhan Şentürk/Ekonomist
Türkiye'de, ilk konut kooperatifi, 1934'te Ankara'da, üst düzey devlet memurlarınca Bahçelievler semtinde kuruldu. Bunu, yine Ankara'da kurulan 50 konutluk Güvenevler Konut Kooperatifi izledi. 1945'te konut kooperatiflerinin sayısı 80'e yükselmişti.
1950'lerde iç göç hareketinin hızlanmasıyla kentsel alanlarda konut gereksiniminin hızla artması, konut kooperatiflerinin sayısında da önemli artışlara yol açtı.
Bu dönemde konut kooperatifçiliği Emlak Kredi Bankası(Emlak Bank), özellikle de Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) tarafından açılan kredilerle önemli destek gördü. SSK, 1950'de çıkarılan `Yaşlılık Sigortası Yasası' ile konut kredisi vermeye başladı.
1960'lı yıllarda toplu konuta ve çok ortaklı kooperatiflere önem verildi, 1970'lerde OYAK ve Bağ-Kur finansman kuruluşları arasına katıldı. Bunun yanı sıra, 1980'de çıkarılan 5656 sayılı yasayla belediyelere, kendilerinin de ortak olacakları konut kooperatiflerine kâr amacı gütmeksizin arsa sağlamaları öngörüldü.
Ayrıca, belediyeler altyapı hizmetlerini sağlamaya yöneldiler. Bunun ilk somut örneklerinden biri Ankara'da Kent-Koop'un (Batı-Kent Konut Üretim Yapı Kooperatifleri Birliği) girişimi için belediyenin bir arsa tahsis etmesi oldu.
62 binin üzerinde kooperatif var
1984'te Toplu Konut Yasası çıkarılarak, konut kredilerinin dağıtımının tek elden yapılmasını sağlamak üzere Toplu Konut Fonu oluşturuldu. .
Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği(Türk-Kent) verilerine göre şu anda Türkiye genelinde faal ve faal olmayan 62 bin 240 adet konut kooperatifi yer alıyor. Bu kooperatiflerin toplam üye sayısı ise 2 milyon 350 bin.
Türkiye'de konut kooperatifçiliği, tek tek arsalarda üretim yapan kooperatifler, kentsel bir bölgede mevzii imar planı yaparak yüksek sayıda konut birimi üreten kooperatifler ve bir bölge temelinde örgütleme yaklaşımında olan kooperatif çalışmaları olmak üzere başlıca üç model çevresinde gelişme gösterdi.
Özellikle 1990'lı yılların başından buyana büyük şehirlerde markalı konut üretimi yapan inşaat şirketlerinin ortaya çıkmasıyla beraber, konut kooperatiflerine olan ilgi azaldı. Tabii bunda üretilen konutun kalitesi, bankaların kullandırdıkları cazip ödeme şartlarını içeren konut kredileri...gibi etkenleri göz ardı etmemek gerek.
İş yapış sekli değişti
Toplu konut üretiminde 2004 yılında ise tam anlamıyla bir patlama yaşandı. Ne var ki; konut üreticileri, o dönemden buyana alt gelir grubundan çok orta ve ortanın üstü gelir grubuna yönelik konut projelerine ağırlık verdiler. Üç oda bir salondan oluşan orta halli mütevazi bir konutun bile 100 bin YTL'nin üzerinde bir fiyattan satılması, bu projelerden ev sahibi olması bile hayal olan alt gelir grubunun da yeniden konut kooperatiflerine yönelmesine neden oldu.
Bu ilgi, konut kooperatiflerinin iş yapış şeklinde bir takım değişikliklere neden oldu. Artık birçok konut yapı kooperatifi, `taksitleri babadan oğla geçen' kooperatif imajını yıkmış durumda. Banka ve mortgage kurumları ile çalışan, konut yapı kooperatifleri bu sayede üyelerine taahhüt ettikleri sürelerden daha önce projelerini hayata geçirebiliyorlar.
İşte bundan yola çıkarak, bu anlayışta iş yapan bazı konut yapı kooperatiflerini inceledik. İşte bu kooperatifler ve projeleri:
Akyüz Konut Yapı Kooperatifi
Sakarya'da faaliyet gösteren Akyüz Konut Yapı Kooperatifi'nin 88 üyesi bulunuyor. Kooperatif, üyeleri için Haziran 2006'da 88 daireden oluşan bir konut projesine başladı. Proje, 9 bin 600 metrekare arazi üzerinde yer alıyor. Konutlar, net 99 metrekare büyüklüğe sahip.
Altı bloktan oluşan konutların dört bloğu teslim edildi. Kalan iki bloğun bu ayın sonunda teslim edileceği belirtildi.
Dairelerin 55 bin YTL'ye mal olduğunu ifade eden Akyüz Konut Yapı Kooperatifi Başkan Yardımcısı Şahin Kaya, "Üyelerimiz Garanti Bankası'ndan mortgage kredisi kullandılar. Konutların ilk teslimatındaki kredi faiz oranı, aylık yüzde 1.27 iken bugünkü oran ise yüzde 1.60 seviyesinde" şeklinde bilgi veriyor.
Yeni Samsun Konut Yapı Kooperatifi(Mavi-Yeşil Kent Evleri)
Kooperatif Samsun'un Canik ilçesi belediyesi öncülüğünde 2004 yılında faaliyete geçti. Kooperatifin başkanlığını Canik Belediye Başkanı Osman Genç yapıyor. Yeni Samsun Konut Yapı Kooperatifi, 2004 yılında Canik'in Hasköy mevkiinde Mavi-Yeşil Kent Evleri adı altında 13 blokta toplam 608 konutun yer alacağı bir projeye başladı. Projede, şu ana kadar 5 blokta yer alan 228 daire teslim edildi. 48 dairenin yen aldığı iki bloğun inşaatının sürdüğü projede geri kalan 6 bloğun inşasına ise önümüzdeki yıl başlanması planlanıyor. 3+1 şemlinde net 112 metrekare büyüklüğe sahip tek tip dairelerin yer aldığı, Mavi-Yeşil Kent Evleri projesin 2014 yılında tamamlanması planlanıyor.
Projede yer alan evlerin 84 bin YTL'ye mal olduğunu belirten Yeni Samsun Konut Yapı Kooperatifi Genel Müdürü İlyas Demir, "Üyeler başlangıçta 430 YTL tutarında bir aylık taksit ödüyorlar. Bunun dışında Garanti Mortgage'den kredi kullanabiliyor, üyelerimiz" şeklinde açıklamada bulunuyor.
Kemalpaşa Akkent Konut Yapı Kooperatifi
İzmir'in Kemalpaşa ilçesinde yer alan kooperatif, 2005 yılında faaliyete geçti. 50 üyesi bulunan Kemalpaşa Akkent Konut Yapı Kooperatifi, üyeleri için 65 beş daire ve 6 dükkandan oluşan bir konut projesini sürdürüyor. 3 bin 573 metrekare arsa üzerinde gerçekleştirilen projenin önümüzdeki yılın mart ayında tamamlanması planlanıyor. Projedeki daireler, brüt 147 metrekare büyüklüğe sahip. Kooperatifin elinde kalan 11 daire için üye kabül ettiklerini belirten kooperatif yöneticisi İbrahim Berber, proje hakkında şu bilgileri veriyor:
" 41 bin 100 YTL'si aidatla ödenen, 35 bin YTL'si de kredi ödemeli olmak üzere bu daire, toplam 76 bin 100 YTL'ye mal oluyor. Üyelerimiz Kemalpaşa Garanti Bankası Şubesi'nden aylık yüzde 1.65 faizle 5 yıl ödemeli mortgage kredisi kullanabilmekteler"
İş Turkuaz Konut Yapı Kooperatifi
Ankara'daki İs Bankası mensupları tarafından 2000 yılında kurulan İş Turkuaz Konut Yapı Kooperatifi 2001 yılında Etimesgut ilçesine bağlı Bağlıca Köyü'nde 92 villa 216 daireden olan bir konut projesine başladı.
Projedeki 80 adet villa ile 123 daire üyelere ait olurken, geri kelen villa ve daireler ise yeni üye olmak isteyenlere satılabilecek. Projedeki villalar brüt 310, daireler ise 157 metrekare büyüklüğe sahip. Dairelerinin 160 ile 165 bin YTL, villaların ise 360 ile 375 bin YTL arasında değişen rakamlarlardan üyelere satıldığını ifade eden İş Turkuaz Konut Yapı Kooperatifi Yönetim Kurulu Üyesi Osman Bekircan, bu konuda "Buna karşın yeni üyelere daireleri 200 ile 230 bin YTL, villaları ise 400 ile 450 bin YTL aralığında satıyoruz. Üyelere yüzde 40'ı peşin geri kalanı da banka kredisi kullanmaları şartıyla satış yapıyoruz. Garanti ve İş Bankası'ndan kredi kullanabiliyor üyelerimiz" şeklinde bilgi veriyor.
Okhan Şentürk/Ekonomist
