Konut kredisi kullanımı nisanda yüzde 4 arttı
Yılın ilk üç ayı geride kalırken, ekonomik canlanma kredi kullanımlarında da dikkat çekiyor
İhtiyaç ve konut kredilerinde yüzde 4 artış olurken, banka bazında yüzde 100'e varan artışlar var, KOBİ'ierin kredi talebinin de söylenenlerin aksine artışa geçtiği bankacılar tarafından ifade ediliyor.
Kredilerdeki büyüme 2009 yılında yavaşlarken, 2010'da kredi talebinde beklenen artış ilk çeyrek itibariyle kendini gösteriyor. Kredi talebi ve kullandırırlarında artışın itici gücü ise konut ve küçük işletmeler kredileri olarak ortaya çıkıyor. Bu iki segmentte yılın ilk üç ayında büyümeler sırasıyla sektörde yüzde 4.3 ve yüzde 4.5 oldu. Bazı bankalar, bu iki segmentte yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 100'ün üzerinde artışlar kaydetti. Düşen faiz oranlarının yanı sıra, yılın ilk üç çeyreğinde bu iki segmentte görülen artışta, bankaların düzenlediği kampanyaların ve özellikle konut kredilerinde ertelenen talebin etkisine dikkat çekiliyor.
İndirimler etkili oldu
Geçtiğimiz günlerde basına yansıyan 'KOBİ'lerden kredi talebi gelmiyor' değerlendirmesi ise bankacılardan destek bulmuyor. Ticari tarafta hem taksitli ticari kredilerde hem de diğer kurumsal ve ticari kredilerde hareketlenme olduğu belirtiliyor.
Öte yandan yılın geri kalanında, sektörü kredilerde sürükleyecek lokomotifin konut ve ihtiyaç kredileri olacağı yönünde ortak bir beklenti var. Takip oranlarında yine yılın ilk çeyreği itibariyle artış hızında yavaşlamaya dikkat çekilerek, yılın geri kalanında bu trendin devam etmesi beklentisi olduğu anlaşılıyor.
Konut kredisi pazarı 2009 yılının ocak ayında yüzde 1.15 küçülürken, şubat ayında yüzde 0.15 oranında büyüdü. 2010 yılının aynı döneminde pazar, ocak ayında yüzde 1.62, şubat ayında ise yüzde 1.89 oranında büyüme gerçekleştirdi. Bireysel ihtiyaç kredisi pazarı 2009 yılının ilk 3 ayında yüzde 0.4 büyürken, bu yılın aynı döneminde yüzde 5 büyüme gösterdi.
Yapı Kredi'nin atağı
Yapı Kredi Bireysel Bankacılık Pazarlama Direktörü Mehmet Cemalcılar, bu oranlan sıraladıktan sonra, konut pazarının büyümesinde faiz oranlarında meydana gelen düşüş ile birlikte konut fiyatlarının geçmiş dönemdeki fiyatlarla aynı düzeylerde kalmasının etkili olduğunu belirtiyor.
Kampanyaların talebi olumlu yönde etkilediğini söyleyen Cemalcılar, "Bireysel ihtiyaç kredilerinde bu yılın ilk üç ayında düzenlediğimiz başarılı kampanyalar ile geçen yıla oranla kredi adet ve kullandırımlarda yüzde 130 civarında bir artış yakaladık" diyor.
İlk üç ayda kredilerdeki artışın özellikle konut ve ihtiyaç kredilerinden kaynaklandığı dile getirilirken, inşaat sektörünün nispeten iyileşen durumu da konut kredisi taleplerinde canlanmanın sebeplerinden biri olarak gösteriliyor. Yılın ikinci çeyreğinde ise konut kredilerindeki büyümenin hızlanarak devam etmesi beklentisi var.
Hazirana kadar tetikleyecek
İş Bankası yetkilileri, sektör beklentisinin faiz oranlarının 2010 yılı üçüncü çeyreğine dek yatay bir seyir izlemesi ve son çeyrekte yükselmesi yönünde olduğunu belirtiyorlar. Banka yetkilileri, "Bu beklentiler ışığında, özellikle konut kredileri taleplerindeki Haziran ayma kadar ciddi artışı tetiklemesi öngörülüyor, ikinci bir artışın ise eylül ayı ile beraber başlayacağı düşünülüyor" değerlendirmesi yapıyor.
"2010 ilk üç ayında yeni verilen kredi miktarında 2009 yılı ortalamasına göre konut kredisinde yüzde 43'lük bir artış olduğunu söyleyebiliriz" diyen Finansbank Perakende Pazarlama Koordinatörü Erkin Aydın, ihtiyaç kredilerinde de 2009'un son çeyreğinde yaşanan yoğun talebin yılın başında bir miktar azaldığını, ancak şubat ayı itibariyle yeni verilen kredilerde yine yukarı yönlü bir trend gözlemlendiğini dile getiriyor. Konut kredileri tarafında bu yıl her yıl başında yaşanan mevsimsel azalmanın da sınırlı şekilde oluştuğunu belirten Aydın, "2010 yılında bireysel kredilerdeki büyüme, bu iki kredi lokomotifinde olacaktır" diyor.
KOBİ talebi düşmedi
Garanti Bankası yetkilileri, son altı aylık gelişime işaret ederek, 2009'un ilk 9 ayında yüzde 0.7 daralan sektördeki toplam kredi hacminin son 6 ayda yüzde 10.4 artmasının krizden çıkış konusunda olumlu sinyaller verdiğini ifade ediyor. Bu artıştaki en önemli sebep aynı dönemde yüzde 11.9 artan tüketici kredileri olarak gösterilirken, banka yetkileri, sektör rakamlarının detaylarına bakıldığında ise özellikle yüzde 13.5 artan bireysel konut kredileri ile yüzde 12.4 artan bireysel ihtiyaç kredilerindeki gelişimin dikkat çekici olduğunu belirtiyor.
Bankacılar, ticari tarafta hem taksitli ticari krediler hem de diğer kurumsal ve ticari kredilerde hareketlenme olduğunu aktarırken, kriz döneminden en çok etkilenen yabancı para kredilerin dahi artan ekonomik aktivite ve dış ticaret ile beraber kıpırdanmaya başladığı söyleniyor. Halkbank Esnaf ve KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Şahap Kavcıoğlu, ilk üç ayda da yüksek kredi talebiyle karşılaşüklarını belirtirken, "Sıkıntılı dönemlerin başından itibaren KOBİ'lerde kredi talebi hiç düşmedi" diyor. Kavcıoğlu, düşen KOBİ kredilerinin sanki kredi talebi düşmüş gibi bir yanılsamaya neden olduğunu söylüyor.
Başvurular yüzde 166 arttı
Denizbank da geçtiğimiz yıl son çeyrek ve 2010 yılının ilk çeyreği itibari ile kredi taleplerinin sürekli artış gösterdiği yönünde değerlendirme yaparken, 'bahsedildiği gibi talep sıkıntısı olmadığı' görüşünü aktarıyor.
İşletme bankacılığı kredilerinde de 2009 yıl sonuna göre yaklaşık yüzde 9 artış yaşandığı ve 2010'da sektörün bu alanda yüzde 15 kredi artışı yaşaması beklendiği kaydedilirken, Denizbank'm hedefi yüzde 20 arüş oranına ulaşmak. Banka yetkilileri ayrıca, ilk çeyrekte yapılan kampanya performansları ve talep artışından memnun olduklarını kaydederek, ilk üç ayda konut kredisi başvurularının yüzde 166 arttığı belirtiyor.
Talep artışı sürecek
Fortis Türkiye Perakende Bankacılık Krediler Grubu Genel Müdür Yardımcısı Alpaslan Özbey de, KOBİ segmenti kredi taleplerinin ilk üç ayda artığını ifade ederek, "Hem küçük işletmelerde hem de orta ölçekli firmalarda bu artışa şahit olduk" diyor. Konut ve ihtiyaç seg-mentlerinde ise faiz ve vade politikalarının kredi taleplerini çok ciddi etkilediğini vurgulayan Özbey, "Bu nedenle, bu iki temel kritere bağlı olarak, yılın geri kalan kısmında da talebin artarak devam edeceğini düşünüyoruz" diyor.
Akbank yetkilileri de, 2010 yılının geri kalanında piyasadaki olumlu havanın devam edeceği ve tüketici kredilerinin sağlıklı bir büyüme sergileyeceğini düşünüyorlar. Pazarın yüzde 10'lar seviyesinde büyüyerek 100 milyar lira bakiye ile yılı kapatacağını öngörülürken, banka yetkilileri "ihtiyaç kredisi ve mortgage kredileri, pazar payı kazammına yönelik rekabetin yoğunlaşacağı alanlar" olarak sıralıyor.
Uzun vadelide canlanma
KOBİ kredi taleplerinde de artış yaşandığını belirten Akbank yetkilileri, özellikle işletme sermayesi ihtiyacının finansmanı amacıyla kısa vadeli kredi taleplerinde artış görüldüğünü ifade ederek, şöyle devam ediyorlar: 'Yatırım planlarını tekrar gözden geçiren firmaların bankalar ile finansman için görüşmelere başlaması nedeniyle yakın bir zamanda uzun vadeli yatırım kredisi taleplerinde daha da fazla bir canlanma başlayacağını öngörüyoruz."
TEB Bireysel ve İşletme Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Cemal Kişmir de, özellikle reklam kampanyaları ile desteklenen kredi kampanyalarının talep tarafında pozitif etki yarattığını gözlemlediklerini belirtiyor. Kişmir'e göre, pazar payım artırmak isteyen sektör oyuncularının aynı strateji ile yılın geri kalanında devam etmesi beklenebilir." Kişmir, konut kredilerinin, pazarı ihtiyaç kredileri ile birlikte sürüklemesinin beklendiğini de söylüyor.
Mine Zeybekoğulları / Ekonomist